Konutta yeni model! Aile sayısına göre konutlar yapılmalı! Küçük aileye küçük ev...

Ülkede yaşanan hayat pahalılığı ciddi barınma krizine neden oldu. GYODER Başkanı Neşecan Çekici,  çekirdek ailelerde yüzde 24, tek ebeveynli ailelerde ise yüzde 70 artış olduğunu söyleyerek, küçük aileler için küçük konutlara ihtiyaç olduğunu belirtti. Neşecan Çekici' Oksijen Gazetesi'nden Elif Ergu’nun sorularını yanıtladı ve konut piyasasıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. İşte Neşecan Çekici'nin  o röportajı... 

DOĞRU HEDEFE YÖNELİK KONUTLAR ÜRETİLEMİYOR

Neşecan Çekici, erişilebilir konut ve sosyal konutla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı ''Biz sosyal konutu bir anlamda bir miktar üretiyoruz ancak yeterinden fazla lüks konut üretiyoruz.

Doğru hedefe yönelik konut üretilemediği için de açıklar doğuyor. Şu an yılda 500-600 bin konut üretimi var, bu 800-900 bine doğru yönlendirilirse barınma sıkıntısı olmayacak. Kiralar bu kadar artmayacak, regülasyon, otokontrol daha iyi olacak.'' dedi. 

TÜRKİYE'DEKİ SORUN KONUT AZLIĞI  

Dünyada da erişilebilir konut 1.6 milyar insanı etkiliyor. Önümüzdeki beş yılda dünya nüfusunun yüzde 40’ını yani 3 milyar insanı etkileyeceği hesaplanıyor. Dünyada her gün 96 bin konut yapılması gerekiyor. Bunun yanı sıra, dünya genelinde tahmini 100 milyon kişi evsiz ve her dört kişiden biri sağlık, güvenlik ve refah açısından olumsuz koşullarda yaşıyor.

Erişilebilir konut sorunu tüm dünyada tartışılıyor. Ben doğru politikalar üretilir ve bunlar üzerinde uzlaşılırsa, Türkiye’nin bu konuda kredibilitesinin de yüksek olacağını düşünüyorum. Menkulleştirme enstrümanlarını buraya koymamız lazım. Büyük bir sorunumuz var sektörde, o da arsa problemi. İstanbul ve metropoller hatta Anadolu’nun önemli şehirlerinde bile yüzde 30’luk arsa payı kalmadı.

Türkiye’de hep yüzde 50’ler konuşuluyor. İstanbul, Ankara,  İzmir  başka yerleri de sayabilirim yüzde 70’lere çıkan arsa payları var. Bu da tabii ki erişilebilir konut konusunu bu şehirler için sıfırlıyor. GYODER olarak yeni konut modelini çalıştık.

Bu tür çalışmalar İngiltere’de, Almanya’da var, biz Malezya’ya kadar baktık ve bu modeli aslında kopyalamadık, buraya özgü hale getirdik.

Bir süre sonra finansmanı bir yerden borç almıyoruz, böyle bir dünya yok çünkü. Menkulleştirme enstrümanlarını, gayrimenkul sertifikaları ile de bezeyip çok güzel bir model kurguladık, iki yıldır da üstüne gidiyoruz. Merkez Bankası Başkanı ile konuştuk.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE BÜTÜNLEŞMELİYİZ

Bütünsel düşünmek zorundayız. Beş yılda 600 bini acil, 1.5 milyon konutun dönüşümünden bahsediliyor. Finansı, matematiği, sosyal donatılarıyla hakikaten önemli. Şehirleri aslında bir inşaatlar bütünü değil bir yaşam biçimi olarak görüyoruz. Şehir her şeyiyle insanları ilgilendiren bir konu.

Sonuçta bizim Tabiat, Toplum, Tasarım ve Teknoloji’den oluşan 4T prensiplerimiz de buradan çıktı, şimdi 4T’yi sertifikalandırmaya da çalışıyoruz. Şehirler GSYH’nin yüzde 80’ini üretiyor ve tarihin olduğu yerler. Bütün bunları yok sayarak kentsel dönüşüm yapılamaz.

Uzlaşma adabı çok önemli. Kamunun maestro, diğer bütün bileşenlerin masanın etrafında olduğu dürüst bir ekosistem olarak kurulmalı. Uzlaşma adabı, masaya oturmak, taraf olmamak, bütün bileşenleri doğru kullanmak çok gerekli.

MALİYETLER ARTTI

Türkiye’ye özel bir şey yaşanmıyor aslında dünyada da maliyetler çok arttı ama Türkiye’de işgücü maliyeti çok yükseldi.

Bu jenerik ifadelerden çıkmak için bir rapor yaptırıyoruz. 12 bölgede 12 bin kişi ile anket çalışması yapıyoruz. Henüz bitmedi. 11 ildeki işgücü kadar İstanbul’da da kentsel dönüşüm için aynı oranda kişiye ihtiyaç var.

Bu rakamlar aşağı yukarı eşit çıkıyor. Ayrıca ara eleman yetişmiyor, ustalar bırakıyor veya yaşlanıyor. Pandemi de bunda etkili oldu, ama burada ciddi bir alarm var. Ara eleman sıkıntısı büyük.

SEKTÖRDE İŞÇİ SIKINTISI VAR

Yurtdışından gelen çok işçi var. Bunları da legal şekilde çalıştıran firmalar var, kaçak çalıştıranlar da var. Bu da haksız rekabet ve kalite problemlerini beraberinde getiriyor. Hatta Ankara’daki GYODER Zirvesi’nde “Vietnam’dan işçi getiriyoruz” denildi. Sektörün çok ciddi sıkıntısı var.

KONUTTA YENİ MODEL

10 yılda hane halkı tipimiz değişiyor yani hep söylüyoruz, boşanmalar 90 binden 180 bine hatta 200 bine çıktı, evlenme rakamları 550 binden 600 bine yükseldi. 100 bini aşkın gurbetçinin ve yabancı vatandaşın ev talebi oluyor.

Öte yandan Türkiye’de yalnız yaşayanların sayısı 5 milyona çıktı. Son 10 yılda tek kişilik hane halkı sayısı yüzde 77 artmış. Başka dramatik artış tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan yani bekar anne ve çocuğu, bekar baba ve çocuğu oranında da yüzde 70 artış var. Tek çekirdek aile oranı yüzde 18 artmış.

Çekirdek aile olmayan, birden fazla kişiden oluşan hane halkı yani iki arkadaş aynı evi paylaşıyor gibi olanlarda da artışta yüzde 90’lara gelmişiz. Bu çok ilginç, hane halkı sayısı düşüyor, yeni haneler doğuyor.

Sadece eşlerden oluşan çekirdek aileler yüzde 24 artmış. Bu verilere bakılırsa boşu boşuna büyük büyük ev yapmamak lazım. 65 yaş üstü nüfusta da ciddi artış var.

Yaşamsüreleri uzuyor ve artık daha küçük ev, daha az temizlik, daha az işletme gideri, daha az ısıtma olsun isteniyor, tüm bunları da hesap etmeliyiz. Saçma sapan 1+1’ler yapılsın demiyorum öyle bir sonuç çıkmasın ama bu metrekarelerde kimler yaşayacak ona göre hesaplanmalı, bölge bazında bakılmalı.

Ama hedef kitle çalışmalarıyla hedefe bire bir doğru üretim lazım. 2+1 kullanışlı konuta çok daha fazla ihtiyaç var önümüzdeki 5 yılda.'' ifadelerini kullandı.