Konutta yeşil binalar bütçe dostu olacak: Yakın gelecekte yeşil bina olmayan projelerin değeri azalacak! 

Yapı ve inşaat sektörü, dolaylı emisyonlarla beraber küresel karbon salımının yüzde 37’sini oluştururken uzmanlar, yenilenebilir enerji kullanımının yüksekliği ve yağmur suyu kullanımı gibi fırsatları olan yeşil binaların sayısının artmasıyla, sektörden kaynaklanan karbon emisyonunun azalacağına dikkat çekiyor. 

Birleşmiş Milletler Çevre Örgütü (UNEP) tarafından geçtiğimiz sene yayımlanan "Yapıların ve İnşaatın Küresel Durumu" başlıklı rapora göre, inşaat sektöründeki doğrudan karbon emisyonu, tüm sektörlerin toplam karbon emisyonunun yüzde 6'sını meydana getiriyor. 

Bununla beraber, sektörün, inşa faaliyetleri sırasında kullandığı elektrik ve ısıtma gibi enerji kaynaklı karbon salımı eklendiğinde bu oran yüzde 17'ye, inşası tamamlanan bir binada ikamet eden veya çalışan insanların, binanın ömrü boyunca sebep oldukları doğrudan ya da dolaylı karbon salımları da hesaba katıldığında ise yüzde 37'ye yükseliyor. 

Sektörün ciddi miktarda atık oluşturduğunun da altı çizilen rapora göre binaların inşası, iyileştirilmesi ve yıkım çalışmaları sonucu yılda yaklaşık ortalama 100 milyar ton atık çıkıyor ve bu atığın yüzde 35’i çöp sahalarına yollanıyor. 

Raporda, son birkaç senede bina enerji mevzuatlarının takip edilmesi sonucu az da olsa bir ilerleme yaşandığı, 2021 yılında 196 ülkeden 76’sının, yapıların enerji verimliliği için, binaların bir kısmında, zorunlu ya da gönüllü olarak çeşitli uygulamaları devreye aldığı bilgisi de yer aldı. Bu sayı, dünya ülkelerinin yüzde 40’ına denk olurken, yapıların tamamında enerji verimliliğine ilişkin uygulamalar hayata geçiren ülkelerin oranı yüzde 26'da kaldı. 

Enerji verimli binalar için 2021 yılında apılan yatırımlar bir önceki yıla göre yüzde 16 arttı ve toplamda yaklaşık 237 milyar dolara ulaştı. Bu yatırımların daha çok AB ülkeleri, ABD, Kanada ve Japonya’da yapıldığı belirlendi. 

Raporda, dünya genelinde 2020 ve 2021 arasındaki bir yıllık süreçte yeşil bina sertifikalarının sayısının yüzde 19  artış gösterdiğine ve bu oranın beklenmedik seviyede iyi olduğuna dikkat çekildi. 

Bununla beraber eğilimin bu şekilde devam etmesi durumunda dahi Paris İklim Anlaşması’nda 2050 için belirlenen karbon nötr hedefine ulaşmanın oldukça zor olduğu belirtilen raporda, inşaat sektörünün tüm paydaşlarının ortak bir şekilde daha sürdürülebilir yapılar için çalışmalar sürdürmesinin gerekli olduğu ifade edildi. 

YEŞİL BİNALARIN BÜYÜK KISMI TİCARİ BİNALARDAN OLUŞUYOR 

Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK) Başkanı Mehmet Sami Kılıç, iklim dostu yeşil binaların çevre açısından önemi ile ilgili son dakika açıklamalarında bulundu. 

Sürdürülebilir kriterlerle tasarlanmış, inşa edilmiş ve işletmesine devam edilmiş binaların yeşil bina şeklinde kabul edildiğine dikkat çeken Kılıç, "Bu binalar, enerji, su, iç hava kalitesi, atık yönetimi ve bulunduğu parselin konumu dahil olmak üzere bütüncül bir yaklaşımla, çevreye en az zararla yapılan projelerdir" ifadelerine yer verdi. 

Kılıç, yeşil binaların karbon emisyonlarının normal binalara oranla çok daha az olduğuna vurgu yaptı ve bunun temel nedenlerinin bu binalardaki yenilenebilir enerji kullanımının fazlalığı, yağmur suyunun binanın çeşitli yerlerinde değerlendirilebilmesi, yeni teknolojilerle iç hava kalitesinin yükseltilmesi gibi etkiler olduğunun altını çizdi. 

Kılıç, Eylül 2023 verilerine göre, Türkiye’de aktif yeşil bina sertifikasına sahip bina sayısının 611 olduğuna ve bunların büyük kısmını İstanbul,  Ankara  ve  İzmir  gibi büyük kentlerdeki ticari binaların oluşturduğuna vurgu yaptı. 

Ofis binalarında yeşil bina talebinin yoğun olduğunu, konut noktasında ise henüz bu farkındalığın bulunmadığını aktaran Kılıç, "Sektör içerisinde en yavaş ilerleme gösteren alan olsa da, yavaş yavaş oraya doğru gidiyoruz. Konutu alan kişi 'bu kriterleri istiyorum' diye zorladığında konut sektöründe de daha hızlı ilerleme yaşancağını tahmin ediyorum" açıklamasında bulundu.

YEŞİL BİNA OLMAYAN PROJELER DEĞER KAYBEDECEK 

ÇEDBİK Başkanı Mehmet Sami Kılıç, kullanıcıların inşaat maliyetleri noktasında yeşil binalara mesafeli  olduğuna, diğer taraftan inşaat sektörüne gelen düzenlemelerle beraber yeşil bina faaliyetleriyle normal bina faaliyetleri arasında eskisi gibi ciddi farklar kalmadığına dikkat çekti. 

Enerji ve su verimliliğinin, faturaların yükünde azalmayı sağlamasının neticesinde  uzun vadede yeşil binaların daha bütçe dostu olacağının da altını çizen Kılıç, yeşil binaların finansal anlamda giderek değerlendiğini belirtti. 

Söz konusu açıklamasında 10 sene sonra herkesin yeşil binayı tercih etmesi halinde, yeşil bina olmayan projelerin değerinin düşmüş olacağını aktaran Kılıç, Avrupa Birliği’nin (AB) 2019 yılında açıkladığı kapsamlı bir sürdürülebilirlik ve çevre politika inisiyatifi ve eylem planı olarak nitelendirilen Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın ardından yeşil binaların öneminin arttığını da dile getirdi. 

Kılıç, konuya ilişkin açıklamasını "Eskiden yeşil binalar 'olsa iyi olur' mantığıyla ilerleniyordu. Yeşil Mutabakat ile bu artık hayatımıza bir anayasa gibi dahil oldu. Yeşil Mutabakat ile beraber ihraç edilen ürünler belirli bir kimlikle AB ülkelerine gidecek. Yani bu malzemelerin imalat sürecinde çevreye ne kadar zarar verdiği tespit edilecek. Ona göre de ekstra vergi ödenmesi gerekecek" ifadelerini kullanarak tamamladı.