Maltepe Havagazı Fabrikası'nın plan değişikliği için dava açılacak!

TMMOB Şehir Plancıları Odası  Ankara  Şubesi, 2006 yılında yıkılan tarihi eski Maltepe Havagazı Fabrikası alanında gerçekleştirilen plan değişikliği ve Celal Bayar Bulvarı üzerindeki  imar hakkı artışlarıyla ilgili bir basın toplantısı düzenledi.

Eski Maltepe Havagazı Fabrikası 2006 yılında yıkılmıştı. Yıkımın ardından 10 yıl geçti ve Ankara Büyiıkşehir Belediyesi Meclis kararı ile yeni bir proje ortaya attı. Belediye meclisinin 28 Haziran'da aldığı karara göre plan iki kısımdan oluşuyor. Plan değişikliğine konu olan 3 parselden biri 4 emsal yapı yoğunluğuna sahip "Kamusal Tesis Alanı" olarak ilan edildi. Plana göre Kamusal Tesis Alanı'nda kamu hizmeti için resmi binalar, ibadet yerleri, özel eğitim, özel sağlık hizmetleri, kültürel tesisler, eğlence tesisleri, otel, iş hanı, spor ve otopark alanları yer alıyor. Diğer 2 parsel ise 2.5 emsal yapı yoğunluğuna sahip "Kentsel Servis Alanı"nda benzer tesisler bulunuyor.TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi plan değişikliğini "rant" olarak değerlendirirken, planı yargıya taşıyacaklarını belirtti. 

TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi adına basın açıklamasını okuyan Sekreter Gözde Güldal, planı yargıya taşıyacaklarını belirterek şöyle konuştu: "Cumhuriyet Ankarası'nın teknoloji, mimarı ve sanayi simgesini oluşturan, yıllar içerisinde alanın kimliğine değer katmış önemli bir yapı, işlevini yitirmesi sebebiyle atıl bırakılmış, fiziki görüntüsünün yıpranması gibi bir bahaneyle Ankara Büyükşehir Belediyesi eliyle tüm tescil ve koruma kararına rağmen yerle bir edilmiştir. Maltepe Havagazı Fabrikası alanı bugün yine Ankara Büyükşehir Belediyesi eliyle sermayenin kucağına bırakılmıştır. Askıya çıkan bu planı yargıya taşıyacağız." Endüstiriyel alan olmalı Şehir Plancıları Odası Ankara Şube Başkanı Emre Sevim yıkılan Maltepe Havagazı Fabrikası'nın endüstri bir miras olduğunu hatırlatarak "Havagazı Fabrikası Cumhuriyetin bir sanayi mirasıydı. Bütün dünyada bu tür yapılar endüstri mirası olarak değerlendirilir ve kullanılır. Maalesef bizim kültürel, tarihi, doğal ve endüstriyel miraslara karşı yaklaşımımız gelişmiş dünya seviyesinde değil. Aklımız yıkıp yerine yenisini inşa etmek kalasında çalışıyor" dedi. 

Dünya'nın çeşitli sanayi alanlarından örnek veren Sevim, endüstri miras alanlarının terk edilmesinin ardından toplum taralından rekrerasyon alanı, peyzaj, çocuk parklar, kafeler gibi sosyal tesis olarak kullanıldığını işaret etti. Cem Modern ve Kayseri Sümerbank Bez Fabrikası'nın bu alanda başarılı bir şekilde kullanıldığını belirten Sevim, havagazı fabrikasınında bu şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. 

Celal Bayar Bulvarı üzerindeki imar hakkı artışıyla ilgili olarak ise "bölgede çok yoğun bir yapılaşma planlanıyor. Yükseklik ve bodrum sınırlaması getirilmemiş. Buraya yapılacak yapının en yüksek kulesinin 300 metre yüksekliğinde olduğu belirtiliyor. Yani Büyükşehir Belediyesi'nin 4 katı. Ankara için şimdiye kadarki en ciddi tehditlerden biri olarak değerlendiriyoruz" dedi. 

"Üç eseri yıktı" 

Bölgede yapılan değişikliği üç hamle olarak özetleyen Sevim şunları kaydetti: "Birincisi Havagazı Fabrikası'nın yıkılması, ikincisi, Maltepe Pazarı'nın taşınması ve son olarak Maltepe pazarı yerine bir AVM inşa edilmesi. Başkan Melih gökçek bir hamlede üç eseri de yıkıntıya uğrattı. Maltepe pazarı eski ticari potansiyelini kaybetti. Maltepe Park AVM türkiye'nin en hızlı batan AVM'si oldu. Fabrika'da yıkıldı gitti." 

Ne olmuştu? 

1933 yılında inşa edilen ve Cumhuriyet saniyeleşmesinin önemli tanıklarından biri sayılan tarihi Maltepe Havagazı Fabrikası için Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu kararıyla taşınmaz kültür varlığı olarak koruma altına alındı. Tescil kararının ardından alanda mülkiyet sahiplerinden EGO Genel Müdürlüğü tarafından tescil kararı iptali için dava açıldı. 

Mahkeme açılan davayı redderek fabrikayı üstün kamu yararı adına hukuksal koruma altına aldı. EGO ve Bedaş'ın başvurusu üzerine Ankara Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu 26.05.2016 tarih ve 1545 sayılı kararla koruma kararının tescilini kaldırdı. Tescil kararının kalkmasından 1 ay sonra Ankara Büyiıkşehir Belediyesi ekipleri tarafından tarihi Maltepe Havagazı Fabrikası yıkımı başladı. Gelen tepkiler üzerine yıkım durduruldu. Kurul tekrar toplandı ve yıkım yapılamayacağı konusunda ilgileri uyardı. Karara rağmen EGO Genel Müdürlüğü ekipleri 15 Haziran 2006 tarihinde yıkıma tekrar başladı ve bir gecede Havagazı Fabrikası tarihe karıştı. Yıkılan bu bölgeye Maltepe Pazarı esnafı taşındı. Eski Maltepe Pazarının alanına ise Maltepe Park AVM inşa edildi. Yıkımın ardından bu alan Büyükşehir Belediyesi tarafından 2010 yılında "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi" ilan edildi. Açılan dava sonucunda bu karar iptal edildi. 2013 yılında yapılan imar değişikliğiyle "Kamusal Tesis Alanı" işlevinin yüklendiği bir plan hazırlandı. Bu plan değişikliği de itiraz sonucu iptal edildi. 

Milliyet Ankara