Mecelle Kanunu!
Osmanlı Devleti'nin medeni kanunu olan Mecelle Kanunu, 1926 yılında kadar yürürlükte kaldı. 17 Şubat 1926'da Türk Medeni Kanunu'nun kabul edilmesiyle birlikte tarihin tozlu raflarındaki yerini aldı...
Mecelle, Osmanlı Devleti zamanında hazırlanan bir medeni kanun idi. Devletin 1869 – 1876 yılları arasında hazırladığı bu kanun, fıkıh hükümlerini içeriyordu. Fıkıh hükmünün ne olduğu konusuna da değinirsek; Osmanlı İslam hukuna göre yönetiliyordu. Bu sebeple davalar fıkıh hükümlerine göre yürütülüyordu. Ancak bu durum davaların herkese eşit şartlarda sonuçlanmasını engelliyordu. Çünkü bir konu hakkında ayrı fetva hükümlerine göre kararlar alınabiliyordu.
Tüm bu olanların ışığında herkese eşit hakların verilmesini sağlayan bir medeni kanunun hazırlanması yoluna gidildi ve böylece Mecelle Kanunu doğmuş oldu. Mecelle Kanunu ile hanefi mezhebinde geçerli olan hükümler biraraya getirildi.
Mecelle Kanunu'nun orijinal ismi ise, 'Mecelle-i Ahkam-ı Adliye'. Söz konusu bu kanun Ahmet Cevdet Paşa başkanlığındaki kurul tarafından tam 7 senede hazırlandı.
Mecelle Kanunu bölümleri
Mecelle Kanunu, toplam 16 kitaptan ve 1851 maddeden oluşuyordu. Mecelle'nin bölümleri ise şunlardı; Bey, İcare, Kefalet, Havale, Rehin, Emanet, Hibe, Gasp ve İtlaf, Hacir, İkrah ve Şufa, Şirket, Vekalet, Sulh ve İbra, İkra, Dava, Beyyinat ve Kaza.
Mecelle Kanunu'nun içeriği
Gerek Osmanlı tebaasının gerekse Hristiyan azınlığın haklarını korumak için oluşturulmaya başlanan Mecelle, kişilerin hür iradesini esas alırdı. Ancak tek bir şartla. O şart da; Kişilerin hür iradesinin dini kurallara uygun olması gerekliliği. Mecelle Kanunu, 1926 yılında kadar uygulandı. O tarihte Türk Medeni Kanunu'nun kabul edilmesiyle birlikte Mecelle, tarihin tozlu raflarındaki yerini almış oldu.
