Mehmet Şimşek: 3'üncü köprü borç krizine denk geldi, Hazine garantisi olabilir!

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, finansmanın Avrupa’daki borç kriziyle çakıştığını, “Hazine garantisi” üzerinde çalışıldığını söyledi.

İstanbul'a yapılacak 3’üncü köprüyü de kapsayan Kuzey Marmara Otoyolu’nun ihalesinde teklif çıkmayınca, projeyi “milli bütçe”den yapacağını açıklayan hükümet, yeni formulü buldu. Buna göre, yatırımda geri dönüş sürecini uzatan bağlantı yollarını devletin yapması, köprünün ayrı ihale edilmesi planlanırken, “trafik garantisi, hazine garantisi” gibi seçenekler üzerinde çalışılıyor. Hürriyet’in  Ankara  Bürosu’nu ziyaret eden Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 3’ncü köprü hakkında, “Olmazsa biz yapacağız. Ama bunun için bütçede bir açığa sebep olmayacağız” dedi.

Bağlantı yolları parasız

3’ncü köprünün arz konusuna dikkati çeken Bakan Şimşek, şunları söyledi: “Avrupa’daki borç kriziyle çakışması bir sorun kaynağı. Bu bir gerçek. İşin bir boyutu da şu: Bağlantı yollarının çoğu şehir içinde olacağı için para alınmayacak. Ciddi otobanlar var ama onlar şehir içinde sayılıyor. Bu, yatırımın geri dönüş sürecini uzatıyor. İkincisi KDV’den dolayı 10 milyar dolarda 1.8 milyar dolar ilave finansman ihtiyacı çıkıyor.”

Hazine garantisi inceleniyor

Proje için yeni bir yaklaşım içerisine girdiklerini ifade eden Bakan Şimşek, şöyle konuştu: “Finansmanı sağlayacak olanlar diyor ki, ‘Küresel belirsizlik var, yarın bırakıp giderlerse parayı kimden alacağız.’ Karayolları Genel Müdürlüğü, ‘Ben de devlet kurumuyum’ diyor ama ‘Niye Hazine garantisi yok’ diyorlar. Bunu bir daha inceleyeceğiz. Hazine garantisi düşünülürse yasanın da değişmesi gerekiyor. Mesela bazı yolları biz yapalım devlet olarak. Şehir içinde kamulaştırma da sıkıntılı. Köprüyü de özele yaptırabilir miyiz diye değerlendiriyoruz. Köprü ayrı, bağlantı yolları ayrı mı yapılır, trafik garantisi mi verilir, Hazine garantisi mi getirilir. Ulaştırma Bakanlığımız formüller üzerinde çalışıyor.”

Bütçede açık olmayacak

Bu formülleri değerlendireceklerini, olmazsa projeyi kendilerinin yapacağını kaydeden Bakan Şimşek, “Ama bunu açıkla finanse etmek istemiyoruz. Karayolları’nın İstanbul’da birçok değerli mülkü özelleştirmeye devredilmek üzere hazırlandı. Proje bütçeye konursa zaten bu yıl harcanacak miktar 1-2 milyarı geçmez” dedi.

Katar’dan kaynak yok, net hata kafa karıştırıyor

MALİYE Bakanı Mehmet Şimşek, piyasada gizli Katar kaynağı olduğu söylemlerinin doğru olmadığını ifade ederek, şu açıklamayı yaptı: “Memleketin hesapları çok şeffaftır. Her şey çok açık ve net. Ödemeler dengesi her ay yayınlanıyor. Bir tarafta kamufle edilmiş bir kaynak yok. Katar’dan falan para da yok. Yılın ilk 11 ayına baktığımızda cari açık 70.2 milyar dolar. Biz bunu nasıl finans ettik. 10 milyar doları küresel yatırımlar. Katar’dan para geldiyse bu bağlamda gelmiştir. Ama bunun yüzde 80’i Avrupa’dan geliyor. Körfez ülkelerinin etkileri temelde yok. İkincisi 19.1 milyar dolarla portföy yatırımları. 31.9 milyar dolar bizim şirketlerin aldığı uluslararası borçlardır. Özü itibariyle kafa karıştıran tek rakam, net hata ve noksan kalemidir. Bu rakam 12.9 milyar dolar. Bu, net şekilde nereden geldiği belli olmayan para demektir. İkincisi yastık altındaki döviz ve altınların piyasaya girmesi. Eskiden kayıt dışına kaymış olan para tekrar sisteme dönebiliyor. Üçüncü faktör bazı komşu ülkelerde ticarette, mesela Kuzey Irak bölgesiyle ticarette bankacılık sistemi çok gelişmiş olmadığı için bu para fiziki olarak getirilebiliyor. Merkez Bankası’nın ödemeler bilançosunda hepsi dökülüyor. Hal böyle olunca muhtemelen kafa karıştıran nokta bu oluyor.”

Motor aslında fazla devirli

MALİYE Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye için “motor aslında çok hızlı devir içinde” değerlendirmesini yaparak, “Çünkü 2008-2009’daki daralma Türkiye’nin hak ettiği bir daralma değildi. 2010’a ertelenmiş bir talep vardı. Gizli bir kriz yok. Tam aksine çok güçlü ve sürdürülmesi zor bir performans var. İç talep çok güçlü. Bizim tasarruflarımız iç talebi sürdürmeye el vermiyor” dedi. Yatırımcılara orta uzun vadede Türkiye’nin geleceğinin parlak olduğunu hiçbir şekilde gözardı etmemelerini tavsiye eden Şimşek, “2012’de daha dengeli bir makro ekonomik performans göreceğiz. Küresel kaygılar en azından bir alarm düzeyinde değil. Bir şok yaşasak dahi bu şoku absorbe edecek genel bir manevra alanımız var” diye konuştu.

Taş çatlasa bizden iyi iki üç ülke var

BAKAN Mehmet Şimşek, yatırımcıların Türkiye’yi genel olarak cazip bulduklarını, ancak para politikası, İran, Arap baharıyla ilgili gelişmeler ve Euro bölgesi konusunda kaygılar taşıdıklarını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Avrupa ile bizim finansal, ticaret alanında güçlü bağlantılarımız var. Fakat sorunlu ülkelerle ticaret payımız yüzde 10’u aşmaz. Avrupa’daki problem kamu borç krizi. Türkiye o anlamda Avrupa’dan ayrıştı. Kamu borcunda bizimle aynı kriterleri tutturan 3-5 ülke var. Türkiye’de genel kamu açığı 2011’de yüzde 1’in altında olacak. Avrupa’da bunu yapabilen 2-3 ülke görünüyor. Bizden iyi olan taş çatlasa bir iki ülke olur.”

Nuray BABACAN-Bülent SARIOĞLU/Hürriyet