Mehmet şžimşek: Biz Amerika 'dan ev ithal etmedik!

Maliye Bakanı Mehmet şžimşek, 2001 ekonomik krizinin ardından ekonomide önemli yapısal değişiklikler yapıldığını,  fakat bugün hala Türkiye 'nin özellikle tasarruf açığı, eğitimde kalite, iş gücü piyasalarında katılıklar ve kayıtdışılık konularında önemli sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu bildirdi.
                Stratejik Düşünce Enstitüsü tarafından düzenlenen '2001 Krizinin 10.
 Yılında Türkiye Ekonomisi' konulu panelde konuşan Bakan şžimşek, 2001 krizinin
 Türkiye 'nin yakın tarihinde yaşadığı en derin ve köklü krizlerden bir tanesi
 olduğunu söyledi.
                2001 krizinin temelinde aslında bir siyasi istikrarsızlık bulunduğuna
 işaret eden şžimşek, 1990 'lı yıllarda nispeten zayıf hükümetler ve bunların yarışı
 popülizm üzerinden yapmasının bütçe açıklarını artırdığını ve Türkiye 'yi o
 noktaya getirdiğini kaydetti.
                şžimşek, '2023 vizyonu üzerinde yarış yapabilirsiniz, Türkiye 'nin çok
 temel meselelerini nasıl çözeceğinize dair uzun vadeli bir vizyon ortaya
 koyabilirsiniz. Ama o dönemlerde (kim ne veriyorsa ben 5 daha fazlasını veririm)
 türünden yaklaşımlar başka sorunları getirmiştir' dedi.
                Söz konusu dönemde bankacılık sektörünün de çok zayıf bir bünyeye sahip
 olduğunu anlatan şžimşek, o dönemde bankaların kar merkezi olarak kurulmadığını,
 şirketlerin 'bir de banka lisansımız olsun, vatandaştan bir miktar para
 toplayalım, şirketimizin büyüme ihtiyacını da bu şekilde karşılayalım' yaklaşımı
 bulunduğunu söyledi.
                Bakan şžimşek, krizin yaşandığı yıllarda, ekonomideki yapısal
 kırılganlıklar, dış kırılganlıklar, IMF desteklerinin yerinde kullanılmaması,
 yanlış kur rejimi gibi konuların da ekonomiyi zayıflattığını vurguladı.
                -2001 KRİZİ SONRASINDA NE DEÄžİşžTİ-
                2001 krizinin ardından Türkiye 'de çok şeyin değiştiğini, ekonomide güçlü
 bir yapının kurulduğunu kaydeden şžimşek, şunları söyledi;
                'Ne değişti de kamu borç stoku endişe kaynağı olmaktan çıktı. Küresel
 ekonomik kriz yaşandı, ABD 'de iki yıl içerisinde irili ufaklı 300 'e yakın banka
 battı. Nasıl oldu da Türkiye 'de tek bir banka batmadı. Veya Türkiye şu anda çok
 ciddi bir cari açıkla karşı karşıya olmasına rağmen, petrol fiyatları o günün
 aşağı yukarı 4-5 kat üzerinde olmasına rağmen, nasıl oluyor da bugün çok büyük
 bir baskı altında değil. Nasıl oluyor da makul düzeyde yüksek de olsa tek haneli
 faiz, tek haneli enflasyon yoluna devam edebiliyor.
                Birinci değişiklik, Türkiye 'de siyasi istikrarın sağlandığı dönemlerde
 iyi sonuçlar alınıyor. 2001 krizi siyaset manzarasını köklü bir şekilde
 değiştirdi. AK Parti 'nin seçimi kazanması ve sonrasında doğru politika
 çerçevesini sürdürmesi, özellikle bankacılık alanında olsun, mali disiplin
 alanında olsun, doğru programı başarı ile uygulaması, reform programı
 genişletmesi bence temel sebeptir.'
                -GÜçLÜ MALİYE POLİTİKALARI VE DEMOKRASİ-
                İktidara geldiklerinde o dönemdeki IMF programı başarı ile uygulamaya
 devam ettiklerini, 2007 yılına kadar kamu borçlarının artmasını engelleyecek
 güçlü bir maliye politikası uyguladıklarını ifade eden şžimşek, kurumsal
 altyapının güçlendirildiğini, bankacılık konusunda da önemli reformlar
 yapıldığını söyledi. şžimşek, 'Tabii ki o kriz bir takım değişikliklere vesile
 oldu, Allah razı olsun' dedi.
                Güçlü ekonomi politikaların yanı sıra demokrasinin standartları
 anlamında, temel hak ve özgürlükler anlamında da önemli adımlar atıldığını
 kaydeden Bakan şžimşek, şöyle devam etti:
                'O dönemde AB ile müzakerelere başlamamız Türkiye için yeni bir
 dönemdir, yeni bir başlangıçtır. Ve ta geçen seneki mesele Anayasa değişikliği.
 Bunların hepsi önemlidir. Aslında vesayet rejiminin de sonu oldu. çünkü bize
 dediler 'Siz oyların yüzde 97 'sini bile alsanız, kapatırız'. Ben çok iyi
 hatırlıyorum, 2008 yılında Devlet Bakanı idim, birden bire kapatma davası. Bundan
 birkaç gün önce biz gitmişiz, yeni bir heyecan, reform programı
 derinleştireceğiz, mevcut kazanımların üzerine şunları ekleyeceğiz vs... Birkaç
 ay sonra bize 'kapanacak mısınız ' diye soruluyor, yepyeni bir belirsizlik.
 Bunlar önemlidir bence. 2001 sonrasını analizde mali disiplin, Merkez Bankası 'nın
 bağımsızlığı, bankacılık sisteminin sağlamlaştırılması kadar, siyasi arenada
 Türkiye 'nin demokratik standartlarının yükseltilmesi ve AB süreci de bir o kadar
 önemlidir.'
                Türkiye 'nin 2008-2009 küresel krizinden etkilendiğini, bundan sonra
 olabilecek küresel şoklardan da etkileneceğini belirten şžimşek, önemli olanın bu
 şoklara karşı hazırlıklı olmak olduğunu söyledi.
                şžimşek, 'Bugün petrol fiyatları 105 dolarları buldu. şžimdi bu bizi
 etlemez mi, tabii ki etkileyecek. şžimdi Kuzey Afrika 'da bu olaylar olup bitiyor
 biz de (demokrasimizi güzelleştirmişiz bir şey olmaz) diyebilir miyiz Küresel
 kriz de böyle bir şey. Biz Amerika 'dan ev ithal etmedik, ama orada konut
 piyasasında başlayan kriz her tarafı vurdu, bizi de etkiledi' diye konuştu.
                2001 krizinin ardından ekonomik yapıda önemli iyileştirmeler yapılmasına
 rağmen bugün hale bazı konularda kırılganlıklar bulunduğuna da dikkat çeken
 şžimşek, Türkiye 'de bugün hala tasarruf açığında, eğitimde kalite anlamında,
 işgücü piyasalarında katılıklar anlamında, kayıtdışılık anlamında çok önemli
 sorun alanları bulunduğunu, bu konularda da adımlar attıklarını, hala da
 yapılması gerekenler bulunduğunu bildirdi.
                Bazı konularda endişe kaynağı olmaktan çıkardıkları hususlarda
 bulunduğunu kaydeden Mehmet şžimşek, 'Enflasyonu hala 1-3 seviyesine, yani düşük
 tek haneye düşüremedik. Bunun için mikro yapısal düzeyler yapılması gerektiği
 açıktır' dedi.
                -MUHALEFETİN VAAT ETTİKLERİ 100 MİLYAR LİRAYI BULUYOR-
                İlk defa bir hükümetin seçime birkaç ay kala hala samimi bir şekilde
 ekonomiyi yavaşlatmaya çalıştığını, popülist davranmadığını kaydeden şžimşek,
 '(Hadi biraz daha istihdam artsın, ekonomi gitsin) yaklaşımının bu memlekete
 zarar vereceğini düşünüyoruz' diye konuştu.
                Popülizmin dozajının çok önemli olduğunu ifade eden şžimşek, Türkiye 'nin
 emeklilik yaşının çok yanlış bir şekilde indirilmesinden dolayı çok zulüm
 çektiğini ve bugünkü değerle belki 1 trilyon dolar bu siyasi karardan dolayı açık
 verdiğini söyledi.
                Bütçe döneminde oturup ana muhalefetin verdiği sözleri alt alta
 topladıklarını ve onları sayısallaştırdıklarını anlatan şžimşek, 'Yani şu taahhüt
 ne kadar maliyet getiriyor. Hiç abartmıyorum, sadece doğrudan doğruya verdikleri
 100 milyar liranın üzerinde. Ha, dersiniz ki bunun bir kısmı gerçekleşir. Zaten
 bu seneki açık hedefi 33 milyar lira. Buna bir 100 milyar lira daha eklediğimizi
 düşünün. 90 'lı yıllara gitmek için çok fazla zamanımız olmaz' dedi.
                Bakan şžimşek, küresel krizin büyük bir stres testi olduğunu, Türkiye 'nin
 de bu testten başarı ile çıktığını sözlerine ekledi.

AA