Mehmet Şimşek: Ekonomide 2014 için gerekli tedbirler alındı!

ÖTV'deki artışların sorulması üzerine Mehmet Şimşek, bir yanlış anlaşılmayı düzeltmek istediğini belirterek, yeni yılda akaryakıt ürünlerine ilişkin herhangi bir tasarrufta bulunmadıklarını söyledi.

Yılbaşında değişik saiklerle birkaç ürünün vergisinde artışa gittiklerini açıklayan Şimşek, şunları kaydetti:

"Sigara, tütün mamullerine baktığınız zaman geçen yılın son çeyreğinde sigara üreticileri, fiyatlarını aşağı çektiler. Bu bizim gelirleri olumsuz yönde etkiledi. Aslında, normalde enflasyona paralel bir artış öngörüyorduk fakat yıl sonunda bazı firmaların ürün fiyatlarını aşağı çekmesi, bizim gelirleri olumsuz etkileyeceği için biz orada gereken adımı attık. Orada yapılanın fiyatlara yansıması yüzde 3 ile 17 arası. Zaten daha önce açıklamıştım. Enflasyona da yaklaşık 18 baz puanlık etkisi söz konusu. Alkollü içeceklerde de bir artış söz konusu. Sağlık Bakanlığımızın alkol tüketimini azaltmaya yönelik genel bir politika çerçevesi var. Son yıllarda düzenli olarak alkollü içkilerde bir miktar artış söz konusu. Onun enflasyona etkisi çok cüzi, 4 baz puanlık bir artış ama ürünlere yansıması 8 ile yüzde 15 arası." 

Otomotivdeki artışı değişik bir saikle yaptık"

Otomotivde yapılan ÖTV artışını da anlatan Şimşek, bunu değişik bir saikle yaptıklarını söyledi. 

Geçen yıl satılan her 100 araçtan 78'inin ithal olduğunu belirten Şimşek, çok ciddi bir artışın da söz konusu olduğunu ifade etti. Kendilerinin, bu düzenlemeyi otomotiv sektörünün satışlarının artışını sınırlamak için yapmadıklarını vurgulayan Şimşek, "Temelde her satılan 100 arabanın 78, 80'i ithal olunca, cari açığa yansıması son derece olumsuz oluyor. Orada da bu anlamda bir adım attık" diye konuştu.

"Üretime, ihracata, yatırıma çok ciddi teşvikler veriyoruz"

Otomotiv sektörü temsilcilerinin, "bu düzenlemeler sonucunda istihdam olumsuz etkilenir" şeklinde endişeleri olduğunun hatırlatılması üzerine de Şimşek, stratejilerini şöyle açıkladı: 

"Biz otomotiv sektörünün üretimini, yatırımını ve ihracatını destekleyeceğiz. Açık ve net olarak konuşuyorum. Gerek Ekonomi Bakanlığımız bir öneriyle gelirse... Biz üretime, ihracata, yatırıma çok ciddi teşvikler veriyoruz, vermeye devam edeceğiz. Gerekirse bu teşvikleri artırırız da ama tüketimi sınırlama noktasında bizim bir irademiz var. 'Niye?' diyeceksiniz, bakın, çok ciddi bir ithalat söz konusu. Yüzde 80'ine yakını ithal ama Türkiye'de üretilenlerin de önemli bir kısmı ithal ürünlerle üretiliyor. Demir çeliği biz ithal ediyoruz. Birçok elektronik entegre ünite, Türkiye'de montaj veya üretilse dahi girdinin büyük bir kısmı ithal. Yani dolayısıyla ithalat katkısı, ithalat içeriği çok yüksek olan ürünlerde bu strateji devam edecek. Yani üretimi, istihdamı, ihracatı, yatırımı destekleyeceğiz. O konuda ne gerekiyorsa, ilave destekler de veririz ama tüketime yönelik bizim bu yaklaşımımız devam edecek." 

"(İlave tedbirler) Şu anda hiçbir şekilde gündemimizde yok" 

Maliye Bakanı Şimşek, "yeni birtakım düzenlemeler, zamlar yolda mı değil mi?" sorusu üzerine de "hayır" dedi.

Şimşek, 2014 yılı için gerek makroekonomik politikalar çerçevesinde gerekse de bütçe dengeleri amacıyla atacakları tüm adımları attıklarını ve gerekli tedbirleri aldıklarını belirterek, "Şu anda hiçbir şekilde gündemimizde yok ama siz de takdir edersiniz ki ekonominin şartlarına göre aşağı yönlü de yukarı yönlü de tabii ki adım atılabilir ama şu anda hiçbir şekilde ilave bir tedbir gündemimizde değil" dedi. 

Şartların çok değişmesi halinde ise maliye politikası alanında bir manevra alanları olduklarını belirten Şimşek, büyümeyi destekleme amacıyla buna tepki verebileceklerini ifade etti.

Amaçlarının daha dengeli bir büyüme olduğunu dile getiren Şimşek, "Tabii iç tüketim önemli bir unsur ama iç tüketimin sınırlı, makul düzeyde gitmesi gerekiyor. Çünkü hız limitlerimiz var, nedir? Cari açık bizim bir hız limitimiz" diye konuştu.

"Külliyen yalan"

Bu sorunun nasıl giderileceğine yönelik görüşlerini de dile getiren Bakan Şimşek, şunları kaydetti:

"Vatandaşımızın bunu bir operasyon olarak yorumlaması, siyasi istikrara yönelik riskleri azaltacaktır. Giderek bu kanı yaygınlaşıyor. İkinci operasyon var. Deniliyor ki (özelleştirme İdaresindeki 14 termik santrali biz söz de almışız, çıkarmışız ve bunu bir tane müteşebbüse ihalesiz vermişiz). Külliyen yalan. Çok açık, şeffaf ihalelerle televizyon ekranları önünde satışa sunuldu. Bunlar, vatandaşımız nezdinde bunların siyasi bir amaçla yapılmış bir operasyon olduğu algısını güçlendirdi.

Biz hiçbir zaman yanlış yapanı korumayız. Bizim derdimiz milletimize hizmettir. Bizim yolsuzlukla onu korumayla işimiz olmaz. Ama bir siyasi operasyona da başka saiklerle bu ülkenin de izin vermemesi lazım."

Yabancı sermaye

"Yabancı sermayenin endişesi de Türkiye'deki siyasi istikrarsızlık mı?" şeklindeki soruya da Şimşek, "Dışarıdaki kaygı tamamen (acaba siyasi istikrar bozulur mu) kaygısı" yanıtını verdi.

Belirsizliğin büyümeyi bir miktar olumsuz etkileyebileceğine dikkati çeken Şimşek, şöyle devam etti:

"Bizim hedefimiz yüzde 4'lük bir büyüme. Biz bunu öngörürken riskler de dengedeydi. Şimdi geldiğimiz noktada bu belirsizlik belki ilk çeyreği olumsuz etkiler. Ne zaman ki gerek anketler yoluyla gerekse milli iradenin sandığa yansımasıyla, siyasi istikrarın devam edeceğine ilişkin bilgi ve algı güçlendikçe tüketimini öteleyenler, yatırımlarını öteleyenler yeniden hızlı bir şekilde dönüş yapacaklardır.

Aslında küresel yatırımcıda bir çıkış yok. Likiditenin çok düşük olduğu, fiyat hareketlerinin abartılı olduğu bir dönemdeyiz. Şu anda bekle gör stratejisi var. Çünkü bu operasyon, bu sıkıntılar, karşı karşıya olduğumuz meydan okuma, bir ekonomik eksenli bir sorun değil. Bu bir siyasi operasyon olduğu için şu anda bekle gör stratejisi var. Ne zaman ki öngörülebilirlik artar, ortalık yatışırsa ben inanıyorum ki uluslararası yatırımcılar açısından bunu bir fırsat görüp tekrar sermaye akışı başlayacak. Şu anda ciddi çıkış yok hatta ufak ufak son birkaç gündür sınırlı girişler var. Dolayısıyla uluslararası yatırımcılar boyutuyla ben Türkiye'den çok ciddi bir çıkışın, fiyatlar, bu seviyelerdeyken, yani gerek kur, gerek faiz, gerekse borsa, ben çok ciddi bir çıkış yaşanacağına inanmıyorum"

Enflasyon hedefi

"Hükümet enflasyon hedefinden vazgeçti mi?" sorusuna karşılık Şimşek, şöyle konuştu:

"Böyle bir şey söz konusu değil. Liradaki değer kaybı enflasyona yansıyacak. Yüzde 10'luk bir değer kaybı, enflasyonun üzerine 1,5 puanlık bir etki yapacak. Yani yüzde 15'lik bir geçişkenlik söz konusu. Fakat şunu unutmayalım, iç talebin zayıf olduğu, yani Türkiye'deki büyümenin potansiyel büyümenin oldukça altında olduğu bir dönemden bahsediyoruz. Böyle bir dönemde şirketlerin fiyat artırma gücü zayıftır." 

Şimşek, geçmiş yıllara oranla tedbir paketi ve bunun enflasyona yansımasının çok daha sınırlı olduğuna dikkati çekti. Şimşek, yüzde 4'lük büyüme rakamında bir düşme öngörüsü olup olmadığının sorulması üzerine şunları kaydetti:

"Şu an itibariyle tahminlerde bir revize ve tahminlere ilişkin yeni bir yaklaşım için çok erken. Siyasi arenada önemli bir meydan okumayla karşı karşıyayız ama bunun uzun soluklu olmayacağı kanısındayız. Bu belirsizliğin çok kısa vadede giderileceği ve etkinin geçici olacağı kanısındayız. Ben ilk çeyrekte veya ilk yarıda baz senaryomuza göre bir miktar yavaşlama olabileceğini söyledik, dikkate alıyoruz. Belirsizlik azalır azalmaz, ortalık yatışır yatışmaz, ertelenen tüketimin, yatırımın devreye gireceğini ve büyümenin hala yüzde 4'ler civarında gerçekleşebileceğine inanıyorum." 

Merkez Bankası değerlendirmesi

Ekonomideki gelişmeler karşısında Merkez Bankasının tavrına ilişkin sorular üzerine Şimşek, "Merkez Bankası bağımsız. Biz bu arkadaşlarımıza güveniyoruz, inanıyoruz ve bugüne kadar başarılı oldular. Hem Türkiye'nin içinden geçtiği şartlar kolay değil hem de dünyadaki global şartlar ağır. Zor bir dönemden geçiyoruz" dedi.

Maliye Bakanı Şimşek, seçim ekonomisi ve acil önlem alınmasına ilişkin soruları yanıtlarken, "Seçim ekonomisi yok. Ne bütçede izini bulursunuz ne de şu anda bunu yaparız. Bunu yapmamız geri teper" dedi.

AA