Milas, MS 2010'a hazır

Bin yıllardır adım değişmeyen Milas, yaşına uygun deyimle "MS 2010"dan itibaren artık geçmişini de yaşatarak çağdaşlaşacak... Kentin gözbebeği Çöllüoğlu Han'ın restorasyon projeleri çoktandır hazırdı ama uygulamaya geçilemiyordu; şimdi "ihale" aşamasında...

Yaklaşık 1000 m2'ye oturan 2 katlı hanı 1719'da Ayanoğlu Hacı Abdülaziz Ağa yaptırmış. Adını 1900'lerdeki sahibi Tavaslı Hacı Mehmet Çöllüoğlu'ndan alıyor. Milas'ın sadece ticaret tarihinde değil, sosyal ve siyasal geçmişinde de önemli yeri var.

Ege'nin en eski çarşılarından "Milas Arastası"nın projelerinde de "hadi gari" denecek duruma gelindi. Han ve arastadaki asırlara uzanan birliktelik geleceğe taşınacak... Eski çağın "Karya"sı olan Muğla'daki 300 arkeolojik sitten çarşıdaki 30'u Milas'ta. Her yönüyle "Milaslı" sanatçı Tolga Çandar, oğlunun adını "Karya" koyduğunu söyleyip eklemişti; "çünkü o Karyalı bir Türk..."

Kültürel sorumluluk
İşte böylesine derin uygarlık kökleriyle gurur duyan Milas'ın "belediye"si bile kültür mirası sayılır; çünkü 1868'de kurulmuş... Başkan Muhammet Tokat, bu mirasın "MS 2010" sorumluluğunu şöyle özetliyor: "İstanbul'un Avrupa Kültür Başkentliğinde Batı ile Doğu'yu yeniden buluşturmasına Anadolu'nun katkısını bizler sağlamalıyız. Bu nedenle 2010'da Milas da kültür başkenti olacak..."

Cumhuriyetle birlikte, 1923'te kurulan Milas Sanayi ve Ticaret Odası'nın Başkanı Enver Tuna da belediyeye desteklerinin gerekçesini bakın nasıl açıklıyor; "Uygarlık tarihi, ticaretin de tarihidir. Bu nedenle Milas'ın hanları, arastası bizim meslek mirasımızdır."

Belediyedeki "Koruma Uygulama Denetleme Bürosu"nun raporunda ise özetle şunlar belirtiliyor: "Milas arastasının oluşmasında en önemli unsur olan Çöllüoğlu Han'ın tarihî güçlü konumunu geçmişteki gibi yaşatmayı hedefleyen projenin onay aşamaları tamamlanmak üzere... Arastadaki 267 dükkândan 74'ünde cephe yenilemeleri; yaklaşık 7 bin 500 m2'lik bir alanda da tarihî çevreyi güçlendirecek peyzaj çalışmaları yapılacak..."

Belediye'nin bulunduğu meydan ve çevresi de aynı yaklaşımla ele alınacak. Kızılay Caddesi ile Belediye Caddesi, Pazaryeri Sokak ve Şadırvan Sokak'ın eski karakterlerine kavuşmaları için gerekli onarım ve restorasyonlar için de mimari çalışmalar hazır...

'Vali'lik destekliyor
Tüm bunlar için "kaynak" sorununun çözümlendiği; Valilik denetimindeki "Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı"ndan önemli oranda destek sağlandığı belirtiliyor... Çünkü Muğla Valisi Dr. Ahmet Altıparmak, ildeki kültür ve çevre mirasına gösterdiği duyarlılığı söylemden uygulamaya dönüştürme kararlılığında..

Örneğin Bodrum'daki ünlü Kargı Koyu'nda planlanan bir "marina"ya çekincelerini bildiren mimarlara, "Merak etmeyin, biz varken yanlış yapılmaz" demesi, herkesin dilinde... Geçenlerde Bozüyük'te tarihi evleri incelerken, "İstiyorum ki bir sokak iyileştirmesi yapalım, toplu bir yerde restore edilen evler, insanları cezbetsin... İnsanlar buraya geldiği zaman birçok evi aynı alanda görebilsin" deyince Belediye Başkanı Yaşar Gencel de şunu söylemiş: "Böylece biz de Yavaş Şehir olmaya adayız." (Yeni Asır-13 Aralık 2009)

Aynı heyecan içinde Çöllüoğlu Han'ın restorasyonuna valilikten 1 milyon 161 bin 511 lira destek sağlandığını da bildiren Milas Önder Gazetesi, haberi bakın nasıl veriyor: "Sahip olduğumuz tarihî ve kültürel değerlerimizin korunması ve gelecek kuşaklara taşınması için benzer projeler üretecek diğer belediyeler de valilikçe desteklenecek". (16 Aralık 2009) Karya'nın tüm kentleriyle birlikte 3 bin yaşındaki Milas da "MS 2010"u işte bu coşkuyla karşılıyor... darısı diğer illerimizin başına...

Oktay Ekinci Cumhuriyet Gazetesi