Miras kalan konutun vergisi nasıl verilir?

Veraset ve İntikal Vergisini ödemek için miras kalan ev, araba, hisse senedi gibi mal mülk için vergi dairesine beyanname vermek gerekli. Milliyet'ten Mithat Yurdakul'un haberine göre, miras olarak kalan konutun beyannamesi doğru şekilde beyan edilmeli. Evin değerini, emlak vergisindeki değer üzerinden göstermek gerekiyor. Miras kalan hisse senetlerini ise son 3 sene içinde gördüğü son işlem değerden, işlem görmemişse üzerindeki yazılı değerden beyan etmek şartı var.

Mirastan alınan veraset ve intikal vergisinin ödenmesi için şahıs veya şirketlerin beyanname hazırlaması gerekli. Vergiye esas alınan matrah, borç ve masrafların indirilmesinden sonra kalan tutar üzerinden hesaplanıyor.

Veraset ve intikal vergisi, tahakkukundan itibaren 3 senede ve her yıl mayıs ve kasım aylarında olmak üzere toplam altı eşit taksitte ödeniyor. Örneğin, ölüm 1 Şubat 2020 tarihinde gerçekleşmiş ve mükellef Nisan ayında beyanda bulunmuşsa, ödemeleri mayıs ve kasımda oluyor. Mükellefin mayıs içinde beyanda bulunması durumunda ise taksitler kasımda başlıyor. Mükellefler, veraset ilamını aldıktan sonra; Gelir İdaresi Başkanlığı’nın İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda ya da vergi dairesine elden ya da posta yoluyla beyanname verebiliyor.

Veraset ve intikal vergisinde beyanat türleri şu şekilde:

Gayrimenkulde yıl farkı önemli

1 Ocak 1983 tarihinden önce veraset yolu ile intikal eden gayrimenkuller, ticari işletmeye dahil olsun veya olmasın rayiç bedelle (gayrimenkulün değerleme günündeki alım satım değeri) beyan ediliyor. 1 Ocak 1983 tarihinden sonra veraset yolu ile veya ivazsız bir şekilde intikal eden gayrimenkullerin ise ticari işletmeye dâhil olsun ya da olmasın ölümün veya ivazsız intikalin meydana geldiği yıla ait emlak vergisine esas olan değerle beyan edilmesi gerekli.

Sermaye beyanında öz sermaye hesabı

Bilanço esasına göre defter tutanlarda ölüm tarihine takaddüm eden takvim yılı bilançosuna göre bulunacak öz sermaye, ticari sermaye şeklinde dikkate alınıyor. Fakat mükellefler isterlerse ölüm günü itibarıyla çıkaracakları bilançoyu esas alarak öz sermayelerini tespit edip beyan edebiliyor. İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar ile basit usulde vergilendirilenler de ticari sermaye olarak murisin ölüm tarihindeki ticari varlığını beyan edecek.

Döviz rayiç kurdan yazılır

Yabancı paralar, veraset ve intikal vergisi beyannamesinde borsa rayiciyle beyan ediliyor. Fakat, borsa rayici yoksa Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit olunacak kura göre değerlendirilerek beyan ediliyor.

Menkul mallarda rayiç bedel tespiti

Veraset ve intikal vergisi mükellefleri, menkul mallar ve gemileri rayiç bedelleri üzerinden beyan etmek zorunda. Rayiç bedel, normal alım satım değeri şeklinde hesaplanıyor. Bu sebeple, mirasa dahil menkul mallar ve gemilerin, ölüm tarihindeki normal alım satım değerleri ile beyan edilmesi gerekli.

Hisse senedinde son işlem değeri

Ticari sermayeye dahil olsun veya olmasın hisse senetleri, borsada kayıtlı ise ölüm tarihinden önceki son 3 sene içinde borsada gördüğü en son işlem değeri ile değerleniyor. Veraset ve intikal vergisi mükellefleri, kendilerine veraset yolu ile intikal eden veya ivazsız suretle edindikleri hisse senetlerini, bunlar borsaya kayıtlı ise ölüm tarihinden önceki son 3 sene içinde gördüğü son işlem değerini; borsada kayıtlı olmakla beraber son 3 sene içinde işlem görmemişse veya borsada kayıtlı değilse, üzerinde yazılı değerlerini beyan edecek.

Ortaklıklarda hakların beyanı

Tescile tabi ortaklık gibi hakların değeri, tesisleri sırasında tapu siciline kaydedilen değeri de esas alınarak beyan ediliyor. Tapu sicilinde bedeli gösterilmeyen haklarla, bunlar dışındaki bilumum hakların değerlendirilmesi mükellefler tarafından yapılmayacak ve bu haklar ilk tarhiyatta nazara alınmayacak.

Borç senetleri beyana tabi

Borç senetleri, mevzuata göre, ‘itibari’ değerle değerlendiriliyor, buna göre, mükellefler borç senetlerini üzerinde yazılı olan değerle beyan ediyor.

Miras vergisi nasıl hesaplanır?