Müteahhitler alıcının arsa payını düşük tutuyor!
Arsa payı hesabına dikkat etmeyen gayrimenkul alıcısı, uyanık müteahhittin ekmeğine yağ sürüyor. Müteahhitler alıcının arsa payını düşük, kendine ayırdığı gayrimenkulün arsa payını ise yüksek tutuyor.
Kentsel dönüşüm sürecini tıkayan en önemli unsurlardan biri olarak dikkat çeken arsa payı çıkmazı yeni projelerin de önemli bir sorunu haline geldi. Son 23 yılda bu alanda tapu daireleri denetimleri artırsa da geliştirilen bazı projelerde uyanık müteahhitler tarafından dağıtılan arsa paylarında ciddi haksızlıklar yapıldığı gözlendi.
Sistem nasıl işliyor
Bu tür müteahhider yaptıkları proje arsasının 50-100 yıl bile aradan geçse kendi ailelerine miras kalmasını hesap ediyor. Bu nedenle yaptıkları projeden genelde kızları, oğullan, torunları ya da şirket adına en az 1-2 gayrimenkul ayırıyorlar. 100 metrekare bir daireden normal vatandaş arsa payı olarak 2 birim alırken, uyanık müteahhittin çocuğuna düşen arsa payı 10 birim olabiliyor.
Hisse dağılımında eşitlik önemli
Kat irtifakının dağılımının doğru yapılması hak kaybının önüne geçmede önemli bir kriter.
Diyelim ki bir projede 62 metrekarelik 10 adet 1+1,100 metrekarelik 5 adet 2+1 ve 50 metrekarelik 2 dükkan bulunuyor ve dükkan hissesi normal daire hissesinin iki katı olsun.
Çok konutlu projelerde pay azalıyor
Hisselendirme gayrimenkul metrekaresinin aynı metrekaredeki gayrimenkul sayısıyla çarpılması sonucu elde edilir. Çok konutlu projelerde daireye düşen arsa payı azalıyor. Yukarıdaki örnekte toplam hisse oranı 1320. Arsanın 200 metrekare olduğunu varsaydığımızda 62 metrekare daireye arsadan düşen metrekare 9,39 olarak hesaplamyor. Eğer bu dağılımda sizinle aynı metrekarede olan birilerinin gayrimenkulüne düşen arsa payı daha yüksek olursa burada sorun var demektir.
HESAPLAMAK ÇOK KOLAY
Bir gayrimenkulü satın almadan önce size düşen arsa payını hesaplamanız çok kolay. Bunun için öncelikle bilmeniz gereken 3 rakam var. Bunlar arsa metrekaresi, projedeki toplam hisse oranı ve satın aldığınız ya da alacağınız gayrimenkulün metrekaresidir. Eğer bunları biliyorsanız arsa alanını toplam hisse oranına bölmeniz gerekir. Çıkan rakam ile gayrimenkulün metrekaresini çarptığınızda çıkan rakam sizin arsadaki toplam metrekarenizi gösterir.
İNDER'den yardım alabilirsiniz
İstanbul İnşaatçılar Derneği Başkanı Nazmi Durbakayım, arsa paylarında bu tür sorunların yeni projelerde yaşanmasının zor olduğunu söyledi. Durbakayım, "Tapu kayıtlarında görevliler bu tür orantısızlıklara hemen müdahale ediyor.
Kaldı ki işini doğru yapan inşaat firmaları zaten bu tür bir yola başvurmuyor. Konut alıası sorgulamasını sıkı yaparsa usulüne uygun proje geliştirmeyen firmalara meydan bırakılmaz.
Aklında soru işareti olan alıalar İNDER'i arayarak sorularına doğru yanıt alabilir" dedi.
Bugün
