Nermin çiviciler: İkinci el konut alırken dikkat!

İkinci el konut alımında yalnız tapu kaydını incelemek, satın alınacak konutun inşaat ve kullanım izni olduğunu, üzerinde herhangi bir ipotek, haciz veya kira şerhi gibi yeni maliki de bağlayacak bir kayıt olmadığını bilmek yetmiyor. Bunun dışında alıcıların başka riskleri de var.

Bunlardan en bilineni; tapuda alınan dairenin aslında seçilen konut olmaması. İnşaat ustaları tarafından rastgele verilen kapı numaraları, binanın projesindeki bağımsız bölüm numarasından farklı olabiliyor. Yani tapu kütüğünde görünen bağımsız bölüm numarası ile taşınmazın onaylı projesi uyuşmuyor. Asıl olan belediye imar müdürlüğünden tasdikli proje ve bu projedeki bağımsız bölüm numaraları olduğundan, sonuçta komşunuza ait konutu satın almış oluyorsunuz. İkinci el konut satın alacak olanların doğru yeri satın aldığından emin olabilmesi için, tapudaki tescile esas olan tasdikli projeyi mutlaka incelemesi gerekiyor.  

Nüfusun hızla artması, arsa fiy atlarının özellikle şehirlerde müstakil ev yapımına imkan vermemesi   sonucunda 1950 li yıllarda başlayan kat mülkiyeti uygulamalarında, sıkça rastlanan bu soruna nispeten yeni binalarda pek rastlanmasa da; ikinci el konut alıcılarını bu defa, hukukumuza 2002 yılında giren, œaile konutu sorunları bekliyor.

Kanun, eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, yaşantısına yön verdiği, acı ve tatlı günlerini yaşadığı bu alanda bir eşin tek başına hukuki işlem yapmasını kabul etmiyor. Tapu sicilinde aile konutunun maliki görülmeyen diğer eşin haklarını koruma altına alıyor. Bu koruma 2002 yılından önce edinilmiş aile konutları içinde geçerli.

Malik olmayan eş, taşınmazın aile konutu olduğunu tapuya bildirmişse ve siz bu şerhe rağmen konutu almışsanız, diğer eşin itirazı halinde bu satış geçersiz sayılıyor. Dava yoluyla tapunuz iptal ediliyor. Asıl çarpıcı olan; tapu kütüğünde böyle bir açıklama olmasa bile, aynı tehlikenin mevcut oluşu. Hukukumuza göre tapu kaydına güven asıldır. Bu kayda iyi güvenerek hak kazanan kişinin kazanımı korunur. Ancak bu kural iyi niyetli olma şartı ile geçerli. Bu sebeple malik olmayan eş, alacağınız konutun aile konutu olduğunu bildiğinizi hatta bilebilecek durumda olduğunuzu iddia ederek tapu iptal davası açabiliyor.

Aile konutu uygulamasının ikinci el taşınmaz alacakları için çıkardığı bir başka sorun da, kiracılarla ilgili. Diyelim ki oturmak için bir ev satın alıyorsunuz. Satıcı kiracının birkaç ay sonra tahliye edeceğine dair noterden imzasının olduğunu söylüyor. Siz   yine de hesaplarınızı birkaç ay sonra evinize kavuşacağınız üzerine kurmayın. çünkü eşlerden birinin, kira sözleşmesi imzalaması ile başlayan kiracılık ilişkisi, sözleşmede imzası olan eş tarafından diğer eşin izni olmadan sona erdirilemiyor.

Kira sözleşmesini imzalamayan eşin bu hususu daha önceden mal sahibine bildirmiş olması da aranmıyor. Tahliye için mahkemeye gittiğinizde; hakim,   aile konutu iddiasında bulunan eşe dava açma yetkisi veriliyor. Kira sözleşmesinde imzası olmayan eş, kiralananın aile konutu olduğunu ispat için aile mahkemesinde dava açabiliyor. Bu durumda tahliye davası bu davanın sonucunu bekliyor.

İkinci el konut alırken œAile konutu şoku yaşamamak için en sağlıklı yol; bankaların yaptığı gibi, malik ya da kiracı olmayan eşi de tapuya ya da notere götürüp işlem yapılmadan önce onayını almak.
Av. Nermin çiviciler