Nihat Zeybekçi: Moody's’den artı yönde bir beklentim yok!

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, NTV'de gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 

Türkiye'de son 2 ayda yaşanan enflasyonun, beklentinin üzerinde gelmesinin iyi tahlil edilmesi gerektiğine işaret eden Zeybekci, "Koskoca bir ekonomiyi, üretimi, sanayiyi, ihracatı, toptan dağıtımı, perakendeyi, yani ülkenin tüm ekonomik aktörlerini dikkate almadan, artışları sadece sivri biber, limonda ya da ulaştırma, otel ve turizmdeki artışlara bağlamak, ana konuyu ıskalamak olur" diye konuştu.

Faizlerle gelecek beklenti enflasyonunun kıyaslanmasının daha doğru bir yaklaşım olacağını belirten Zeybekci, şunları kaydetti:

"Türkiye’de maalesef faiz indirimi yanlış olarak yorumlanıyor. 'Enflasyonumuz yüzde 9,3'e çıktı, dolayısıyla faiz indirimleri yapılmamalı' gibi bir yorum var. Halbuki orada bugün cari, yani insanların tabi olduğu, maliyet olarak katlandığı faiz oranlarına bakalım. Piyasada bugün memlekette yüzde 13-15 aralığında reel, katlanılan faiz oranları var. Beklenti enflasyonu nasıl? 2015 yılının temmuz sonu itibarıyla beklenti enflasyonu yüzde 7’nin altında."

Bu faizlerle hiç kimsenin üretim yapmak istemediğini ifade eden Zeybekçi, şöyle devam etti: 

"Üretim yaparak stok yapmanın çok yüksek bir maliyeti var. Toptancı mal almıyor, deposunda toptan dağıtım ağlarında mal biriktirmek, mal tutmak istemiyor, çünkü bununla ilgili finansman maliyetleri çok yüksek. Yani kendi parası olsa bile alternatif yatırım imkanlarının getirisi çok yüksek olduğu için stok yapmıyor. Dolayısıyla üretici olarak siz talep geldiği anda piyasadan bir ham maddeyi daha yüksek fiyatlarla alıyorsunuz. Toptancı direkt fabrikaya dönüp de mal istediği zaman elinde stok olmadığı için pazarlık kabiliyeti kalmıyor. Bundan dolayı o da yüksek maliyette mal tedarik ediyor, bu durum da perakendeciye, tüketiciye kadar yansıyor.

Burada altını çizerek söylemek istediğim şu: Türkiye’deki enflasyon bir talep enflasyonu değildir, Türkiye’deki enflasyon bir maliyet enflasyonudur. Şu anda Türkiye’de, siyasi istikrarla, ekonomik istikrarla, Türkiye’nin ekonomik hayatının aktörlerinin beklentisi ile faiz seviyesi birbiriyle örtüşmüyor."

Zeybekci, Merkez Bankasının enflasyon raporunda yılsonu için öngördüğü yüzde 7,6 enflasyon oranını koruması gerektiğini belirterek, maliyet enflasyonu üzerindeki faiz baskısı kaldırılırsa enflasyonda da kalıcı, olumlu bir sonuç görülebileceğini söyledi.

İhracat beklentimiz yüksek

Bakan Zeybekci, 2014 yılı ihracatında beklentilerinin yüksek olduğunu ifade etti. Şu anda yüzde 6 seviyesinde olan 7 aylık ihracat artışını yüzde 10’lar seviyesinde tutmak istediklerini dile getiren Zeybekci, şöyle konuştu:

"Yılbaşından Haziran’ın 10’una kadar dönemdeki bütün göstergelere baktığımızda son derece iştahlı bir şekilde ihracat yapıyorduk. Ama maalesef Haziran’ın 10’undan itibaren toplam ihracatımızın içindeki payı yüzde 7 olan Irak’ta temmuz ayı itibariyle yüzde 46’ya varan bir azalış yaşandı. Irak’ta yaşanılan olaylardan dolayı da bir eksi yaşadık. Temmuz ayının diğer bir özelliği de bayram tatili hafta sonuyla birleşti. Bu geçtiğimiz senenin temmuz ayında yoktu, 5 günlük ilave iş kaybı var.

Ağustos ayında toparlayacağız, Ağustos ayı çok daha başka gelişmelere de sebep olacak inşallah. Irak’la ilgili güzel gelişmeler de olacak artık diyoruz. Çünkü Irak çok önemli, birçok sektör için en önemli pazar konumunda. Örneğin Irak yumurta ihracatımızın yüzde 95’ini yaptığımız bir ülke, toplam tavuk eti, beyaz et ihracatımızın yüzde 80’inini yaptığımız bir ülke. Irak’ta yaşananlar bu şekilde yılsonuna kadar devam ederse 2,5 milyar dolar civarında bir ihracat kaybı yaşayacağız. Aynı zamanda da 600 bin tır girip çıkıyor Irak’a. Bu da ulaştırmadaki gelirlerimizin yüzde 50’si demek ve 500 milyon dolar civarında bir kayıp demek."

Bakan Zeybekci, piyasanın canlandırılması gerektiğine işaret ederek, iç piyasayı daraltmaya yönelik alınan tedbirlerin genişletilmesi gerektiğini söyledi. 

Moody's’den artı yönde bir beklentim yok

Moody's'in 8 Ağustos'ta Türkiye için değerlendirmede bulunacağının hatırlatılması üzerine de Zeybekci, "Moody's’den artı yönde bir beklentim yok, eksi yönde bir beklentim var. Çünkü siyasi değerlendirecektir. Türkiye’nin gelecekle ilgili beklentilerini değil, gelecekle ilgili öngörülerini değil, Türkiye ile ilgili o anda olması gereken niyetlerini söyleyen bir hale geldiler" diye konuştu.

AA