Ödül alan Çevre Mühendisliği Binası aslında bahtsız bir yapı!

TC Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörlüğü Muallimköy Yerleşkesinde 1995 yılında başlayan inşaatlarını 9 yıl önce durdurdu. Yeni binalarını Çayırova da inşa ediyor. Ancak bu alan dere taşma alanı. Nitekim geçen yıl bir sel faciası yaşandı ve çok ciddi kayıplar oldu.

Muallimköy’e harcanan 50 milyon USD ve 1994-2003 arası 9 yıllık emek ise şimdilik çöpe gitti…

1994 yılında Boston daki ünlü MIT Massachusetts Institute of Technology örnek alınarak planlandı:

- Sanayinin kalbinde 3.800.000 m2 lik yerleşke alanı

- TUBITAK ile komşu

- TEV Ileri Zekalılar Okulu ile komşu

- TEM ve E-5 (D-100) yanından geçiyor

- İzmit Kötfezine cepheli

- Istanbul-Ankara demiryolu içinden geçiyor

- İzmit Körfez Köprüsü yanına inşa ediliyor

Bir Turgut Özal’ın vizyonuydu. Sn. Demirel sahiplendi. 1995 yılında büyük ümitlerle temeli atılan TC Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Muallimköy Kampüsü kaderine terkedildi. Inşaatlar yarıda bırakıldı, beton karkasların içlerinde inekler dinleniyor.

Yerleşke eski Rektör Prof. Dr. Ahmet Ayhan tarafından başlatıldı. Gebze Muallimköy bölgesinde 3.8 milyon m2 lik muhteşem bir arsa tahsis edildi. Projeleri Prof. Mimar Ahmet Vefik Alp hazırladı. 400.000 m2 kapalı ve 1.000.000 m2 düzenlenmiş açık alan ile bir ‘Bilimkent’ olarak planlanan yerleşke alanına teknoparklar serpiştirildi. Kredi Yurtlar Kurumu kampüsün batısına Yurt inşaatına başladı. Masterplanın kabulünden sonra Prof. Alp 5 binanın projelerini tamamladı: Kimya Bölümü, Çevre Müh Bölümü, Rektörlük, Sosyal Tesis, ve Elektronik Müh Bölümü. 2 binanın temeli CBaşkanı Demirel tarafından atıldı. Aradan 9 yıl geçti, tam olmasa da bu iki bina bitirildi, hizmete verildi. 2012 Avrupa Gayrimenkul Ödülün’ü alan Çevre Mühendisliği ile Kimya Bölümü binalarının açılışını yine Sn. Demirel yaptı. Proje dikkat çekti. İstanbul da 2005 yılında gerçekleşen Dünya Mimarlar Zirvesi kapsamında UIA Uluslararası Mimarlar Birliği Bilim ve Teknoloji Yapıları Komitesi Muallimköy e kadar gelerek yapıları gezdi. Birçok uluslararası Mimarlık Sergisi’nde yer aldı. Türkiye nin en iyi 200 yapısını sergileyen ‘Mimtoloji’ sitesine seçildi

Yalnız lisansüstü öğretim ve bilimsel araştırma yapması planlanan TC Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü TC Izmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile kardeş olarak YÖK yasasına konan özel bir madde ile kuruldu. Amaç, Üniversite sonrası bilimsel araştırmayı teşvik etmek, sanayi ile akademia yı birleştirmek, Türk üniversitelerine bilim adamı yetiştirmekti..

Prof. Ayhan ın görev süresi sonu 2001 yılına kadar Muallimköy Yerleşke inşaatları hızlı ilerledi. Kimya Bölümü ve Çevre Mühendisliği binaları tam olarak bitmemiş olsalar da yine Süleyman Demirel tarafından törenle hizmete verildi. Prof. Ayhan ın ayrılmasından sonra Muallimköy kampüs inşaatı kademeli olarak yavaşlatıldı. Inşaatına başlanmış bulunan Rektörlük Binası ödenek alamadığından tatil edildi ve ineklere ahır oldu.

Kimya bölümü ve Çevre mühendisliği Bölümü binaları kısmen tamamlandı ancak bakımı yeterince yapılmadığı için çevresini dikenler kapladı, çatılarından otlar çıktı. Binalarda inşai eksik ve kusurlar olmasına rağmen kullanıma geçildiği için müteahhitlerden hak talep etmek zorlaştı. 5 yıldır kullanımda olmalarına karşın rağmen her iki binanın kesin kabulü yapılamadı. Dış boya yapılmadığı için binalar şimdiden eski yüzlü oldu, sıvalar patladı, saçaklar uçtu.

Binalara Proje Müellifi nin mutabakatı dışında müdahaleler yapıldı. Elektronik müh bölümü binası da kaba inşaat biter bitmez tatil edildi. 

Özetle, GYTE Muallimköy Yerleşkesini kaderine terk ederek geçici Çayırova ya geri döndü. 

50 milyon dolar ve 9 yıllık emek şimdilik boşa gitti. 

Bugün TC GYTE Çevre Mühendisliği Bölümü Binası kamu hizmet binaları dalında Avrupa Gayrimenkul Ödülü’nü alırken sevindirici bir haberde Sn Başbakan ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sn Nihat Ergün’ün yarım kalan projeyi Türkiye’nin ‘Bilişim Vadisi’ olarak tamamlamak istediklerinin öğrenilmesi oldu. Hayırlı olsun.

Prof. Dr.AhmetVefik Alp

Y.Müh.Mimar,Kentbilimci

* * *

Yüksek Teknoloji Ineklere Emanet (!) 

Ülkemizin en önemli sıkıntılarından biri de bir iktidarın, önceki iktidardan devraldığı işleri sahiplenmemesi, devam ettirmemesi. Başlatılan ama yarım kalan projeler yüzünden Türkiye hem ciddi ekonomik kayıplara uğruyor hem de zaman kaybediyor. İktidarların sahiplenmediği, yarım bıraktığı projelerden biri de Gebze Yüksek Teknolojisi Enstitüsü’nün kampüs inşaatı. Büyük umutlarla inşaa edilen TC Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü kampüsünün inşaatı kaderine terk edilmiş durumda. 

TUBİTAK’ komşu merkezi enstitü 

Projenİn mimarı Prof. Ahmet Vefik Alp, yarım kalan inşaat nedeniyle, 50 milyon dolar ve 12 yıllık emeğin çöpe gittiğini söylüyor. Boston’daki ünlü MIT Massachusetts Institute of Technology örnek alınarak planlanan 3.800.000 m2 lik kampüs alanı, sanayinin kalbinde ve TUBITAK ile komşu olması nedeniyle önemli bir cazibe merkezi olabilecekken, inşaatı yarım bırakılmış. 

Binalar vahim durumda akademisyenler ise sürgün 

1995 YILINDA Cumhurbaşkanı Demirel tarafından temeli atılan TC Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Muallimköy kampusünde şu sıralar inekler dinleniyor. Muallimköy’de açılan bölümlerde çalışan öğretim üyeleri ise ‘sürgün’ konumunda. Masterplanda Muallimköy Ana Kampüsünde planlanan binalar geçici Çayırova kampüsünde inşa ediliyor. 

Ahmet Vefik Alp, temeli 12 yıl önce atılan binaların vahim durumda olduğunu belirtiyor. Binaların bakımı yapılmadığı için, betonlar çürüyor, kolonların dibinde demirler açığa çıkıyor, teraslarda otlar bitiyor. Peki ama yüksek teknolojiye ev sahipliği yapması gereken bir yapı neden ineklere emanet ediliyor? Neden başlayan bir iş devam ettirilmiyor, sonuçlandırılmıyor? 

‘Ödenek yetersiz’ denilmesi bahane mi?

GEBZE Yüksek Teknoloji Enstitüsü, “Ödenek gelmediği için inşaatlara devam edemiyoruz” diyor. Ancak Alp’e göre bu beyanat gerçeği tam olarak yansıtmıyor. Alp, “Her ne kadar Rektörlük binası için ödenek gelmediği doğruysa da kampüsün diğer üniteleri için ödenek geliyor, ancak yeni yapılar Muallimköy kampüsü yerine geçici kampüs olarak kullanılan Çayırova da inşa ediliyor” diyor. 

Vizyon projeler hep yarım kalıyor

Nİhayetİnde kaybeden Türkiye oluyor. Sanayi ile akademi dünyasını birleştirerek, lisansüstü öğretim ve bilimsel araştırma yapması planlanan TC Gebze Yüksek Teknoloji, Türk üniversitelerine bilim adamı yetiştirmek yerine ineklere ahırlık yapıyor. Türkiye bilimkentlerine, teknoparklarına sahip olmayı işte böyle erteliyor. Vizyon projeler yarım kalıyor, hayaller suya düşüyor. 

Lale Şıvgın

Tercüman