Ömer Erbil: İnönü Stadı'nın yapılışına değil, yapılış biçimine karşıyız!

Radikal, İnönü Stadı’nın yapılışına değil, yapılış biçimine karşı... Biz ‘‘Yeni stat yapılmasın, Beşiktaş kendisine yeni bir yer bulsun’’ demedik. Bu konudaki duyarlılığımız mevcut stat ve çevresindeki kültürel varlıkların korunmasına yönelikti. Şimdi bunu biraz açalım:

Radikal bu duyarlılığı sadece İnönü Stadı’nda değil, İstanbul ’un tarihi siluetine hançer gibi saplanan 16/9 Kuleleri’ne karşı çıkarak da gösterdi. Kulelerin siluete vermiş olduğu zararı Türkiye ilk Radikal’den okudu. 

Gezi Parkı konusunda Topçu Kışlası’nın ihyası, AVM, müze, ve rezidans tartışmalarını adım adım duyurduk. İçinde buz pisti olan Mimar Halil Onur’a ait kışla projesini de yine Radikal ortaya çıkardı.

Uygulamaların yanlışlığına dikkat çekerken Henri Prost’un yıllar önce planladığı Gezi Parkı’ndan başlayıp Maçka Parkı’na hatta Dolmabahçe Sarayı’na kadar uzanan alanın park yapılmasını önerdik. İnönü Stadı kaldırılsın istemedik, stadın bu parkın bir parçası olması gerektiğine vurgu yaptık. Hatta taraftarların stada parkın içinden yürüyerek gitmesinin güzelliğine değindik. 

Radikal’in İstanbul’un tarihi ve doğasına sahip çıktığı haberleri saymakla bitiremeyiz ama bazılarına özellikle değinmek istiyorum. Dolmabahçe Sarayı’nın Beşiktaş tarafında tam da Çarşı’nın karşısında yapılan Shangri-la Bosphorus otelinin tarihi Tütün Deposu yıkılarak yapılmasına karşı çıktık. Yassıada’nın yüzde 65’e varan oranda imara açılmasını yine ilk olarak Radikal gündeme taşıdı. Sulukule, Sarıgöl, Tarlabaşı, Fener-Balat gibi kentsel dönüşüm yapılan semtlerde yaşayanların sesi olduk. Şişli Likör Fabrikası ve Ali Sami Yen Stadı yıkılarak yapılacak gökdelenler ile Kuşdili çayırına AVM planlarıyla ilgili eleştirileri gündeme taşıdık. Tarihi Yarımada’da kaçak yapılaşmayı okuyucularımızla paylaştık. Birçoğunun yıkılmasına vesile olduk. Kamu malına sahip çıktık, haksızlıkların önüne geçtik. 

Stat için ne dedik?

Radikal, İnönü Stadı için ne demişti? İnönü Stadı yapılırken burada Dolmabahçe Sarayı’nın ahırları vardı. Ama daha da önemlisi Dolmabahçe Sarayı’nı sel baskınlarından koruyacak kanalizasyon tünellerinin bulunuyor olmasıydı. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Milli Saraylar Daire Başkanlığı’nın raporunda stat inşaatı yapılırken çok fazla derine inilmesi halinde kanalların zarar göreceği, sarayı su basabileceği anlatılıyordu. Dönemin Kültür Bakanı da bu rapora dayanarak stadın mevcut hali ile korunması ve zeminden aşağıya inilmeden yenilenmesi gerektiğini açıklıyordu. Radikal bu raporları haberleştirdi. Hiçbir zaman stadın yapılmaması yönünde yayın yapmadı. 

En son stadın yeni açık olarak adlandırılan bölümü yıkılırken İstanbul Arkeoloji Müzeleri uzmanları, kalıntılar tespit etti. Radikal muhabirleri bu kalıntıların iş makinesi ile parçalandığını fotoğrafladı. İstanbul 3 Numaralı Koruma Kurulu yerinde inceleme yaptı. Stadın bundan sonra müze denetiminde kazılması gerektiğine hükmetti. Ayrıca İSKİ’nin atık su kanalları için önlem alıp alınmadığını sordu. Ancak ortada kalıntı olmadığı ve ‘yalan haber’ yaptığımıza dair açıklamalar taraftarın Radikal’e saldırmasına neden oldu. Oysa yapılması gereken mevcut kalıntıların arkeologlar ve sanat tarihçileri tarafından belgelenip kayıt altına alınmasıydı. Kültür Bakanlığı’nın raporunda da söz edildiği gibi Dolmabahçe Sarayı’nı sel baskınlarına karşı koruyacak önlemlerin alınması sorunu çözmek için yeterliydi. Atık su kanallarının inşaatı durdurması haliyle beklenen bir sonuç değildi. Taksim’de de gördüğümüz gibi bu tür kalıntılar mutlaka ‘arkeolog gözetiminde ve müze denetimi’nde kaldırılmalı. Ancak şu ana kadar kazıda müzeden tek bir uzman yoktu. Bu haber bundan sonraki yıkımın müze denetiminde yapılmasına vesile oldu. 

Taraftardan ne bekliyoruz?

Gezi Parkı ile ilgili başlayan eylemlerde çevrecilere destek veren Çarşı Grubu’nun, İnönü Stadı’nın yapımı sırasında tarihi eserlerin korunması için de aynı duyarlılığı göstermesini bekliyoruz. Hülasa Radikal, stadın yapılmasına değil, stadın yapılış biçimine karşı oldu. Stat yenilenirken kültürel dokunun bozulmamasını, tarihe saygılı bir proje olmasını istedi.

Ömer Erbil/Radikal Gazetesi