Sağlıklı bir kentsel dönüşüm için yatırımcı şart!

Cushman&Wakefield Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Sur ve Yönetim Kurulu Üyelerinin katılımıyla düzenlenen toplantıda, sağlıklı bir kentsel dönüşüm için geleneksel yöntemlerden ziyade yabancı yatırımcı, gayrimenkul ve emeklilik fonları ve kurumsal yatırımcılar gibi alternatif finans kaynaklarına ihtiyaç olduğu vurgulandı. 

Hazırladığı rapor ve analizlerle gayrimenkul sektörünün geleceğine ışık tutan Cushman&Wakefield, Türkiye’nin Kentsel Dönüşüm Raporu’nu düzenlediği basın toplantısıyla ortaya koydu. Rapora göre, yılda 44 milyar TL finansmana ihtiyaç duyan kentsel dönüşümün sağlıklı yürütülebilmesi için alternatif finans kaynaklarına ihtiyaç var. 

Toplantıda konuşan Cushman&Wakefield Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Sur, kentsel dönüşümün önemine vurgu yaparak gelecek 20 yıl içinde 6,7 milyon konutun yıkılıp yeniden yapılacağını, bu çapta bir dönüşüm için yılda 334 bin ünitenin yeniden yapılması gerektiğini belirtti. Dönüşümün sağlıklı bir şekilde tamamlanabilmesi için kamu ve özel sektör işbirliğine ihtiyaç olduğunun altını çizen Sur, “Tüm sürecin tamamlanabilmesi için yaklaşık 884 milyar TL yani 465 milyar ABD Doları’na ihtiyaç var. Bu da demek oluyor ki yıllık 44 milyar TL yani 23 milyar ABD Doları gerekiyor” dedi. 

Teşvik, kentsel dönüşüme hız kazandıracak

Haluk Sur, yasal çerçevenin olumlu bir adım olduğunu ancak büyük ölçekli kentsel dönüşüm hareketine hız kazandırılması için teşvik mekanizmalarının harekete geçirilmesi gerektiğini belirtti. “Teşvikler ile hem mal sahipleri konutlarını yenilemeye teşvik edilebilir, hem de geliştiriciler ve yatırımcılar özendirilebilir” diyen Sur, sürecin sadece yerel değil, uluslararası yatırımcı ve geliştiriciler için de fırsatlar sunduğunun altını çizdi.  

Sur ayrıca, 2023 yılına kadar yenilenecek tüm binalar yeşil bina standartlarında inşa edilebilirse yaklaşık 25 milyar ABD Doları enerji ve su tasarrufu sağlanabileceğini belirtti. 

“Kentsel dönüşümde kat karşılığı, yap-sat ve ön satış gibi geleneksel yöntemler yetersiz kalacak”

Cushman&Wakefield Yönetim Kurulu Üyesi Tuğra Gönden, kentsel dönüşüm projelerinin büyüklüğü göz önüne alındığında dönüşümün kat karşılığı, yap-sat ve ön satış gibi geleneksel yöntemlerle finanse edilmesinin zor olduğunu vurgulayarak alternatif kaynaklara işaret etti. Tuğra Gönden; “Dönüşüme finans sağlanabilmesi için araçların çeşitlendirilmesine ihtiyaç var. Bu konuda, özellikle gayrimenkul sertifikaları, sukuk, gayrimenkul yatırım fonları gibi SPK tarafından piyasaya sunulan yeni düzenlemeler ve Bireysel Emeklilik Fonları (BES) alternatif oluşturarak önemli bir rol oynayabilirler” diye konuştu.

Ortadoğulu yatırımcı, kentsel dönüşüme yeşil ışık yakıyor

Gönden sözlerine şöyle devam etti; “Kentsel dönüşümün sağlıklı şekilde tamamlanabilmesi için yabancı yatırımcılar ile işbirliği hayati önem taşımaktadır. Özellikle risk iştahı yüksek yatırımcılar için Türkiye’deki kentsel dönüşüm önemli fırsatlar sunulabilir. Geçtiğimiz ay Ortadoğu Bölgesi’nde Bahreyn, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere, 3 farklı ülke ve 5 ayrı şehirde (Manama, Doha, Abu Dhabi, Dubai ve Sharjah) yaklaşık 20 farklı yatırımcı ile görüştük. Yatırımcılara, kira getirili hazır ofis binaları ve alışveriş merkezleri, hazır şehir otelleri ve devam eden otel projeleri, büyük çaplı karma kullanım projeleri, ticari gayrimenkul geliştirmek üzere stratejik ortaklıklar ve ayrıca öğrenci yurdu projeleri gibi alternatif yatırım fırsatlarının yanı sıra kentsel dönüşüm projelerini de sunduk. 

Görüştüğümüz şirketlerin yatırım önceliklerinde ofis, perakende alanları ve depolama tesisleri gibi ticari gayrimenkuller ön planda olsa da kentsel dönüşüm gibi bilhassa büyük çaplı konut projeleri ve alternatif yatırım kategorisi olarak anılan öğrenci yurtları da ciddi şekilde dikkat çekiyor.” 

Gaziosmanpaşa toplam dönüşüm alanının yüzde 36’sına sahip

Cushman&Wakefield’ın ortaya koyduğu kentsel dönüşüm raporunda İstanbul’da kentsel dönüşüme ihtiyaç duyan en büyük alanın 392 hektar ile Gaziosmanpaşa olduğu, sırasıyla 146 hektar ile Pendik ve 134 hektar ile Kadıköy’ün geldiği belirtildi.

Raporda ayrıca  İzmir  Büyükşehir Belediyesi’nde, 46 hektarı tamamlanmış olan toplam 352 hektar’lık kentsel dönüşüm programı yürütüldüğü vurgulanarak Gaziemir, Bayraklı, Ballıkuyu, Uzundere semtlerinin dönüşüme ihtiyacı olan alanlar olduğu vurgulandı