Satılık konut fiyatları neden en çok Rize’de arttı?
REIDIN Genel Müdürü Kerim Bertrand, Rize’yi “satılık konut fiyatlarının en çok yükseldiği şehir” yapan 3 nedeni açıkladı.
Türkiye İş Bankası desteğiyle gayrimenkul bilgi servisi REIDIN tarafından hazırlanan REIDIN Emlak Endeksi Ekim ayı raporu açıklandı ve satılık konut fiyatlarının en çok yükseldiği şehir Rize, kiralık konut fiyatlarının en fazla arttığı şehir ise Yozgat oldu.
Sözcü gazetesi, hem satılık ve kiralık konut fiyatlarıyla Rize ve Yozgat’ı yükselişe geçiren nedenleri hem de 2017 yılı için gayrimenkul sektörüne dair öngörüleri REIDIN Genel Müdürü Kerim Bertrand’a sordu.
REIDIN Emlak Endeksi Ekim ayı sonuçlarına göre, satılık konut fiyatının en çok yükseldiği şehir Rize oldu. Rize’de satılık konut fiyatlarının bu denli yükselmesinin ardındaki 3 nedeni sıralamanızı istesek?
Rize’de satılık konut fiyatlarındaki artışın temel nedenleri arasında büyük sayılabilecek Rize AVM adındaki yeni bir AVM projesinin inşaatına başlanmasını, Türkiye’nin en büyük teleferik sistemi projesinin Kaçkar Dağları’na yapılacak olmasını ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nin çehresini değiştirecek olan Batı Park Projesi’nin devreye girecek olmasını sayabiliriz.
Satılık konut fiyatlarının en çok yükseldiği 5 şehir hangisi? Bir başka deyişle, Rize’yi hangi şehirler takip ediyor?
2016 Ekim ayında satılık konut fiyatlarında en yüksek artışın gözlendiği Rize’yi, sırasıyla Balıkesir, Aydın, Ordu, Tekirdağ ve Malatya takip ediyor.
Bir şehirde metrekare başına konut satış fiyatlarının artmasında hangi faktörler etkili oluyor?
Talep birinci etken. Talebi demografik gelişmeler, konut kredisi sisteminin yerleşmesi ile ihtiyaç oranının artması olarak açıklayabiliriz. Diğer etkenler arasında ise; geliştiricilerin bazen aynı zamanda finansör olmalarından dolayı finansman maliyetlerini satış fiyatına dâhil etmeleri, proje etrafındaki sosyal olanakları ve ulaşım imkânları gibi gelişimlerin artışı, inşaat maliyetinin gitgide yükselmesi ve dolayısıyla proje sayılarının artmasıyla birlikte malzeme talebinin artmasıyla zam gelmesi, son olarak da konutun orta ve uzun vadede prim yapabilecek noktalarda olması, yani prim getiri potansiyeli yer alıyor.
Kiralık konut fiyatlarında da en çok artışın Yozgat’ta yaşandığını görüyoruz. Yozgat’ta kira değerlerinin bu denli artmasının nedenlerini sorsak?
TOKİ’nin Yozgat Merkez’de inşaat projelerini durdurması ve genel anlamda inşaat sektöründeki daralma arzda bir azalma ve bu nedenle kiralık konut stokunun talebi karşılayamıyor olması yatıyor. Bunlara ek olarak Yozgat’taki havalimanı ve hızlı tren projeleri de kiraların artmasında önemli etkenler olarak görülebilir.
İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa gibi şehirlerin satılık ve kiralık konut fiyatları değişimindeki çizgi nasıl ilerliyor?
İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa için konut satış fiyat değişimi ağırlıklı olarak artış yönlü bir trend izlerken, beş il için son 6 aylık değişim ortalaması yüzde 0,6. Bu beş il için son 6 aylık konut kira değer değişimi ortalaması ise yüzde 1,1. Antalya ve Bursa, kira değer değişiminde bu ortalamanın üzerinde kalıyor. Diğer dört şehrin aksine, İstanbul’da son üç aylık kira değer değişim trendi azalış yönlü ve ortalama yüzde 0,4 oranında değer kaybı söz konusu.
REIDIN Emlak Endeksleri aylık olarak açıklanıyor. REIDIN verilerine göre Türkiye’de gayrimenkul sektörü büyüme trendi nasıl bir seyir içinde?
Çeyreklik bazda güncellenen REIDIN Gayrimenkul Fiyat Beklenti Endeksi ve REIDIN Gayrimenkul Güven Endeksi, gayrimenkul sektörünün izleyeceği seyir yönü ile ilgili fikir verebilecek iki önemli gösterge olarak değerlendirilmeli.
2016 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki endeks değerine göre yüzde 7’lik bir artış gösteren REIDIN Gayrimenkul Fiyat Beklenti Endeksi’nin değişim ibresi, takip eden ikinci ve üçüncü çeyrek döneminde azalış eğilimine girdi. Bu yılın son çeyreğinde ise yüzde 28’lik keskin bir düşüşle 92.8 olarak ölçülen fiyat beklenti endeksindeki azalışın, ekonomik dinamiklerde iyileşme görülmediği varsayımı altında, 2017 yılı başlangıcında da süreceği öngörülebilir.
2017’de gayrimenkul sektörü ile ilgili rakamlar nasıl bir tablo çıkarıyor?
Gayrimenkul sektöründe söz sahibi olan farklı aktörlerin, sektöre ilişkin güven düzeylerini ölçümleyen REIDIN Gayrimenkul Sektörü Güven Endeksi’nin de 2016 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki dönem değerine göre ciddi bir azalış gösterdiği söylenebilir. 2016 yılının ilk üç çeyreklik döneminde artış yönlü bir değerle karşımıza çıkan REIDIN Gayrimenkul Sektörü Güven Endeksi (Kompozit), 2016 yılı dördüncü çeyrek döneminde geçen çeyrek döneme göre yüzde 27.7 azalışla 87.7 olarak ölçüldü. Bu değer, önümüzdeki üç aylık dönem süresince sektöre duyulan güvenin “kısmen kötümser” olduğunu gösteriyor.
