Satılık ve kiralık konut fiyatlarında son durum ne? Düşüyor mu, yükseliyor mu?

TÜİK tarafından konut satış rakamları açıklandı. Konut satışları geçen sene mart ayına göre geriledi. Konut satışlarının düşmesindeki en büyük neden, fahiş fiyatlar ve krediye erişmekte zorluk çekilmesi. Konut almak isteyen vatandaşlar faih fiyatlardan ve kredi faizlerinden dolayı satın alamıyor. Peki konut fiyatları ne oldu? Kiralık ev fiyatları düştü mü? Satılık ve kiralık konut fiyatlarında son durum ne? Düşüyor mu, yükseliyor mu?

SATILIK VE KİRALIK KONUT FİYATLARI MERCEK ALTINA ALINDI

Sahibinden.com, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” Mart raporunda kiralık ve satılık konut piyasasındaki değişimler mercek altına alındı.

REEL KONUT FİYATLARI DÜŞMEYE DEVAM EDİYOR

2020 Mayıs’tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş 2024 Mart’ta da azalarak da olsa devam etti.  Reel konut fiyat endeksi Mart’ta Şubat’a kıyasla 0,8 puanlık azalışla 172,7 oldu.

Şubat’tan Mart’a enflasyon oranı yaklaşık yüzde 3,2 olurken Türkiye genelinde cari konut fiyat artışı aynı dönemde yüzde 2,7’de kaldı. Son aylarda cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azalmakta.

BÜYÜKŞEHİRLERDE KONUT FİYATLARI NE OLDU?

Önceki sekiz ayda olduğu gibi konut reel satış fiyat endeksi üç büyükşehirde mart ayında da düştü. Şubattan marta reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 1 puan, Ankara’da 2,4 puan azalmış, İzmir’de ise 0,2 puan artmıştır. Martta reel konut fiyat endeksi (Eylül 2017=100) İstanbul’da 169,3, Ankara’da 193,3, İzmir’de ise 177,8 oldu.

.KONUT İLAN SAYISI ARTTI

Satılık konut ilan sayısı ülke genelinde ve iki büyükşehirde cüzi de olsa artmış, İstanbul’da ise düşüşe geçti. Satılık konut arzı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 1,5, Ankara’da yüzde 1, İzmir’de ise yüzde 2,9’a yükselmiştir. İstanbul’daki düşüş ise yüzde 0,1 puan düzeyinde.

KONUTA TALEP AZALIYOR

2023 Şubat ayındaki depremden sonra çok sert bir düşüş gösteren konut talebi Temmuz’daki artıştan sonra Kasım’a kadar düştü. Konut talebi Aralık’ta artış trendine geçmiş, Şubat’a kadar artmış, ancak Mart’ta Şubat’a kıyasla yüzde 1,6 azalmış ve 112,4 olmuştur. Konut talebi geçen yılın Mart ayına kıyasla yüzde 23,5 daha düşük seviyelerde. 

KİRA FİYATLARI NE OLDU?

Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık artışlar uzun süredir azalmakta. Mayıs’tan Haziran’a istisnai artış hariç, ortalama reel kirada yıllık artış Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçmiş, Aralık’tan Ocak ayına 4 puanlık azalışla yüzde 9,5’e gerilemiştir. Şubat ayında yıllık bazda yüzde 1,1 azalan reel ortalama kira Mart ayında yıllık bazda yüzde 8 azaldı. Bu azalışla 2024 Mart ayında ortalama reel kira 2023 Mart ayının yüzde 8 altına indi. 

Öte yandan Ekim-Aralık 2023 döneminde ülke genelinde ve üç büyük ilde düşüşe geçen kiralık konut ilan sayısında Ocak 2024’’te duraklama sinyalleri gözlemlenmekte.

 Şubat ayında ise hem Türkiye’de hem de İstanbul ve Ankara’da ilan sayıları düşmüştür. Şubat 2024’ten Mart 2024’e ilan sayıları ülke genelinde yüzde 3, İstanbul’da yüzde 3,1, Ankara’da ise yüzde 5,1 düşmüştür. İzmir’de ise ilan sayısı yüzde 2,8 arttı.

Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkiye açık olması. Nisan ve Eylül ayları arasında artan talep, izleyen aylarda azalmakta, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izlemektedir. Bahar ve yaz aylarında kiralık konut talebinde ortaya çıkan bu yükselişte tayinle il değiştirenlerin ve üniversite öğrencilerinin etkili oldukları düşünülebilir. Bu nedenle talep göstergesinde değişimler yorumlanırken mevsimsel etkiler göz önünde tutulmalı.

Kiralık konut talep göstergesi Ağustos ile Kasım arasında düşerken Aralık’ta ve Ocak’ta bir miktar yükseldi. Şubat ayında hemen hemen aynı kalmıştı. Mart ayında ise kiralık konut talep endeksi yüzde 4,8 arttı. Yıllık bazda baktığımızda ise kiralık konut talebinde yüzde 20,2’lik bir düşüş söz konusu.