Sektör kentsel dönüşüm hakkında ne düşünüyor?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı başta deprem olmak üzere afet tehlikelerine karşı 2012 yılında, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’nu çıkardı. Kanunun amacı afet riski altmdaki yapıları dönüştürerek can ve mal kayıplarını önlemek, aynı zamanda hayat kalitesini artırarak, enerji tasarrufuna ve çevreye duyarlı yerleşim alanları oluşturmak olarak belirlendi. 

YeniBirlik Gazetesi'nde yer alan habere göre; 2012 yılından günümüze kadar geçen süreç içerisinde önemli dönüşüm süreçlerinin yaşandığını gözlemledik. Diğer taraftan, 2017 yılı ocak-kasım ayları içerisinde Şehircilik Şurası çalışmalarını gerçekleştirdi. ‘Şehirlerimizde Kimlik, Planlama ve Tasarım; Kentsel Dönüşüm; Şehirleşme, Göç ve Uyum; Şehirleşmenin Yeni Vizyonunda Yerel Yönetimlerin Rolü’ komisyonlarınca hazırlanan tespit ve tavsiyelerden yola çıkılarak, belirlenen öncelikli konuları içeren Şura Sonuç Bildirgesi oluşturuldu. Atılması gereken adımlar belirlendi.

REIDIN Veri Direktörü Orhan Vatandaş, bu bildirgede belirtildiği gibi, kentsel dönüşüm konusunda atılması gereken adımları şöyle özetledi: 

1.İnsan, zaman ve mekâna dair hafızamızı yansıtan tüm değerlerimiz kentsel dönüşüm sürecinde korunmalı ve tasarıma yansıtılmalıdır.

2.Kentsel dönüşüm planlamadan bağımsız yürütülmemeli ve dönüşüm stratejileri üst ölçekli planlardan başlayarak belirlenmelidir.

3.Kentsel dönüşüm, sadece maddi kazanç sağlayan, gayrimenkul odaklı ve emsal artışına dayalı bir yaklaşımdan kurtarılmalı, yaşam-toplum-çevre üçlüsünü ön plana alan örnekler geliştirilmelidir.

4. Bütüncül planlama ilkesi çerçevesinde bina bazlı dönüşümün yanı sıra alan bazlı dönüşümün teşvik edilmesi suretiyle sosyal donatı alanlarına, planlı altyapıya ve yeşil alanlara sahip nitelikli yaşam alanları oluşturulmalıdır.

5. Kentsel dönüşümün sosyal ve iktisadi boyutu dikkate alınmalı, tüm paydaş kurumlarında katılımıyla alanda yaşayan vatandaşlarımıza istihdam sağlayacak ve eğitim imkânları oluşturacak projeler üretilmelidir 

6.Kentsel dönüşüm alanlarında öncelikle yerinde dönüşüm ilkesi benimsenmek, mevcut sosyal yapının ihtiyaçlarım göz önünde bulunduran mekânsal çözümler üretilmelidir.

7.Dönüşüm sürecinin daha sağlıklı ve etkin uygulanması gayesiyle, yeni proje ortaklıklarının oluşturulması ve finans tedbirlerinin alınmasına yönelik mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilmelidir.

8.İmar planları neticesinde oluşan değer artışlarının beki bir kısmı kamuya aktarılmak ve bu kaynak şehirlerimizin sosyal ve teknik altyapısının geliştirilmesi amacıyla kullanılmaktadır. 

9.Belediyeleri finansal açıdan destekleyen İLBANK, kentsel dönüşümde yönlendirici ve finansman sağlayıcı bir rol almak ve dönüşüm sürecinde etkin olmalıdır.

10.Kentsel dönüşüm kapsamında kullanılmak üzere yurt dışından uygun kredi finansmanı sağlanması için inşa faaliyetlerine yönelik Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı kurulmalı .

11.Dönüşüm projelerinde ön finansman sağlamak amacıyla kamu kaynaklı faizsiz kredi imkânı sağlanmalı ve gayrimenkul sertifikası, uzun vadeli tahvil ihracı, gayrimenkul yatırım fonu gibi alternatif finansman araçlarının kullanımı yaygınlaştırılmalı.

12.Kentsel Dönüşüm Özel Hesabı’na kaynak sağlamak için Doğal Afet Sigortaları Kurumu gibi fonlara sahip kuruluşların dönüşüm projelerinin finansmanında yatırımcı olarak yer alması, kamu kuruluşları eliyle gerçekleştirilen projelerden elde edilen gelirin belirli bir oranının bu hesaba aktarılması gibi yeni kaynaklar üretilmelidir.

13.Yoğunluğu azaltılması gereken riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarına hakların transferi sağlanarak, boşaltılan alanlarda yeşil alanlar, meydanlar ve donatı alanları oluşturulmasına imkân tanınmalıdır.

14.Kentsel dönüşüm sürecinin şeffaf ve kurumsal bir biçimde yürütülmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ve eğitilmiş, alanında uzman kişilerin istihdam edildiği kentsel dönüşüm ofisleri açılmalıdır.

15.Projelerin öncesinde ve sonrasında dönüşümden etkilenen kesime yönelik sosyal etki analizleri yapılmalı, mahalle hayatı canlandırılmalıdır.

16.Başarılı ve başarısız tecrübelerden çıkarımlar yapılmak, vatandaşla paylaşılmak, her projenin bir kimlik kartı olmak ve dönüşüm proje süreçleri izlenebilir kılınmalıdır.

17. Hak sahiplerinin dönüşüme dair isteklerinin artırılması için uzlaşma süreci şeffaf bir biçimde yönetilmek, yeni yaşam alanlarının nasıl oluşturulacağı (model, tasarım), projenin aktörleri (işbirliği, katılım, ortaklık), projenin finansmanı (kamu, piyasa,) ve ortaya çıkan değerin nasıl paylaşılacağı (eşitlik, kamu yararı) hususlarında hak sahiplerine projeyi yürüten idare tarafından bilgi verilmektedir. 

18. Kentlerin tarihi ve kültürel kimliklerini, yoksunluk, , risk, siluet gibi değişkenleri dikkate alarak kamunun çözüm ortağı olacağı, hak sahiplerinin de talepleri doğrultusunda katılımcı olacağı bir platform oluşturulmalıdır.

SÜLEYMAN EKŞİ İNŞAAT YÖNETİM KURULU BAŞKANI SÜLEYMAN EKŞİ:

Hedef yılda 500 bin konutu dönüştürmek

STANBUL'UN büyük bir deprem riskiyle karşı karşıya olduğu biliniyor. Yetkililer 2051- yılına kadar 7 ve üzeri bir deprem bekliyc:. Bununla birlikte yüz binlerce bağımsız bc lüm risk altoda. Deprem tehditine karşı geleceğe yönelik sağlıklı yapılar inşa edilmesi gerekiyor. Geleceğe dönük emsal olacak yapıların oluşması için bina bazlı dönüşümlerin yerine sosyal donatıların olduğu, ener: tasarrufu sağlayan, yeni nesil akıllı yapıların olduğu alan bazlı dönüşüme geçilmesi şart. Alt yapı çalışmalan da dönüşümde oldukça büyük önem taşıyor. Hükümetimiz kentsel dönüşüm konusuna ciddi önem veriyor. Özellikle son 15 yıldır bu alanda son geldiğimiz nokta oldukça önemli. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm çalışmalarına 5 milyar 155 milyon lira para ayırmış durumda. Kentsel dönüşümde hedef yılda 500 bin konutu dönüştürmek. Sektörün önde gelen temsücilerinin de desteğiyle bu hedefe ulaşılacağına inancım tam. Süleyman Ekşi İnşaat olarak kentsel dönüşüm alanında İstanbul’un en büyük kentsel dönüşüm projesi olan Gaziosmanpaşa’da hayata geçireceğimiz Ahes Misal İstanbul’un çalışmalarını sürdürüyoruz. Kentsel dönüşüm alanında Türkiye’ye örnek olacak Ahes Misai İstanbul çatılara kurulacak güneş panelleri üe kendi elektriğini üretecek. Her daire için kat istasyonu (substation) sistemi projelendirilecek. Bu sistem sayesinde, ısı kayıplan ve ısıtma masraflan azalarak, yüzde 40 oranına enerji ekonomisi sağlanacak. Süleyman Ekşi İnşaat olarak ülkemizin kentsel dönüşüm alanında büyüme ve gelişmesine katkı sağlayarak çalışmalarımızı sürdüreceğiz.

SEHA YAPI GENEL MÜDÜRÜ İSKENDER USLU:

Mevcut değişimden insanların memnun olduğunu görüyoruz
Türkiye’de yapı stokunun yaşlı ve düşük kaliteli malzemeden üretilmiş oluşu kentsel dönüşüm için iyi bir zemin oldu. Daha çok büyük şehirler ve ilçeleri oradaki lokasyonların daha modem bir yapıya kavuşması için dönüşüm sürecini başlattı. Bu dönüşüm ile birlikte sosyal donatıları barındırmayan mahalleler yenilenirken, alt yapısı yetersiz yapılar gözden geçirilerek yaşama uygun hale getirildi.

Mevcut değişimden insanların memnun olduğunu görüyoruz, barınma ihtiyacını karşılayacak alanların modernleşmesi, toplumlarınve arkadan gelen jenerasyonun refahım artırdı. Yerel yönetimler, şehirleri nasıl doğru hayal ederse işte kentsel dönüşüm de bu bağlamda çok başarılı olacaktır; yeşil alanlar yaşayacak, meydanı olmayan şehirler meydanına kavuşacak, tarihi yapılar korunacak, mesire ve eğlence alanları oluşturulacak, trafik rahatlayacak, yaya aksları genişleyecek ve hava kirliliği azalacaktır.

İNVEST İNŞAAT YÖNETİM KURULU BAŞKANI BAHATTİN UÇAR:

Süreç biraz daha hızlanmalı

BİLDİĞİNİZ gibi İstanbul’da eski yapılar ve sanayi bölgeleri kentsel dönüşüm çalışmalanyla yeni yerleşim yerleri haline geliyor. Devletimizin destek ve teşvikleriyle son yıllarda kentsel dönüşüm hız kazandı. Şimdilerde eski ve dayanıksız yapılar modern yapüara dönüşüyor. Ortak Girişim olarak sanayi dönüşümüyle hayata geçirdiğimiz Vadistanbul projemiz bunun en güzel örneklerinden birisi. Vadikoru projemizin de bulunduğu Seyrante-pe-Cendere Vadisi de geniş fabrika arazileri sayesinde son yılların gayrimenkul yatırımı açısından öne çıkan bölgesi.

Kentsel dönüşüm, içerisinde birçok süreci barındıran uzun vadeli yenilenme sürecidir. Yaşadığımız şehirlerin modern ve teknolojik bir noktaya ulaşması için dönüşüm ve değişim sürecinin süreklilik arz etmesi gerekiyor. Çünkü önümüzde dönüştürülmesi gereken 7 milyon konut var. Süreci biraz daha hızlandırmamız gerektiği kanaatindeyim.

NUHOĞLU İNŞAAT YÖNETİM KURULU BAŞKANI ALİ NUHOĞLU:

Risk taşıyan alanlarda son nokta dönüşüme uğrayana kadar mücadeleyi sürdüreceğiz

Kentsel dönüşümde özellikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’mn da destekleriyle çok yol katedildi. Türkiye’de arsa bul-yap-sat dönemi artık bitmeli ve kentsel dönüşüm projelerine daha çok ağırlık verilmesi gerekiyor. Ada bazlı dönüşümü her anlamda desteklemeliyiz ve bunun da her boyutta yasal zeminini hazırlamak için adımlar atmalıyız. İnşaat ruhsatı almayan firmaların saüş yapmasının önüne geçecek yasal düzenlemeler yapılması gerekiyor. Özellikle kentsel dönüşüm alanlanyla ilgili vatandaşın mağduriyetine neden olmama adına var olan inşaat şirketlerinin bu işi yaparken belli yeterlilik kriterlerine sahip olması gerekiyor. Türkiye’nin ilk ve en büyük kentsel dönüşüm bölgesi Fikirtepe’de, kentsel dönüşümün simgesi haline gelen Yenitepe Kadıköy projemizde ilk etabın daire teslimlerine başladık. Kentsel dönüşüm gerçekten zor bir iş. İnşaat sektöründe deprem riski taşıyan alanlarda son nokta dönüşüme uğrayana kadar mücadeleyi sürdüreceğiz.