Sınırlı ayni haklar taşınmaz yükü!

Sınırlı ayni haklar taşınmaz yükü

Medeni Kanun madde 839'a göre Sınırlı ayni haklar taşınmaz yükü;  bir taşınmaz malikinin mülkü dolayısıyla, o taşınmaz karşılık olmak üzere, diğer bir kimse lehine bir şey yapmaya veya vermeye mecbur olması anlamına geliyor. İsterseniz bunu bir örnekle pekiştirelim. Örneğin, (A) taşınmazına malik olan kimse, kendi arazisinde bulunan bir taş ocağından çıkardığı taşlardan belirli bir kısmını her yıl (B) ye teslim etmeyi taahhüt ederek böyle bir ayni hak ilişkisi kurabilir. Böyle bir yükümlülük yalnız bir kişi lehine değil başka taşınmaz lehinede kurulabiliyor.  örneğin (C) taşınmazına kim malik olursa taşlar ona teslim edilecekse ayni hak bir şahsa değil taşınmaza bağlanmış olur.

Taşınmaz yükü bir ayni hak olarak karşımıza çıkıyor. Diğer bir deyişle böyle bir yükümlülüğe karşılık olan yetki bir ayni hak teşkil ediyor. Bu hakkın içeriğini oluşturan yetkiyi kişisel bir haktan  ayıran husus ise şudur. Taşınmaz yükünde borç borçlunun şahsına değil taşınmaza bağlanıyor.. Bu nedenle yüklü taşınmaza kim sahip olursa olsun hak sahibinin durumu değişmiyor. Hak sahibi, yükümlü taşınmazda malik kim ise borcun yerine getirilmesini ondan istiyor. Bu bakımdan taşınmaz yükünde borçlunun kişisel sorumluluğundan da bahsedilmiyor. Kısaca borçla sorumlu olan kişi değil taşınmaz olarak yer alıyor.

Tapu tescilinde ise, sınırlı ayni hak taşınmaz yükü nün değeri olarak Türk parası veya yabancı para ile belirlenmiş bir miktar gösteriliyor. Dönemsel edimlerde sicilde gösterilecek miktar, aksi kararlaştırılmış değilse, yıllık edimlerin yirmi katı oluyor.

Taşınmaz yükü konusu batı hukuk yaşamında önemini yitirmiş eski bir ayni hak çeşididir. Bizde de bu kurum pek rağbet görmemiştir. Önceki Medeni Kanun'un kabulü ile 1926 da Türk Hukukuna giren bu ayni hakla ilgili hükümler bugüne kadar hemen hiç kullanılmamıştır.

Sınırlı ayni hak nedir?

Sınırlı ayni haklar kaça ayrılır?

Üst hakkı devredilebilir mi?

Tuğçe ERSOY/Emlakkulisi.com