Sitede ve apartmanlarda otopark hakkı nasıl belirlenir?

Türkiye’de tarfiğe kayıtlı olan yaklaşık 25 milyon araç bulunuyor. Büyükşehirlerde trafik keşmekeşi oluştuğu gibi bir de asla çözülemeyen otopark sorunu mevcut.Posta Gazetesi'nden Meltem Kara Söyleyenoğlu'nun haberine göre; geçmişte yapılmış binalarda otopark yapılmadığı için sokaklar park eden araçlarla dolu halde. Kaldırımlar ve engelli yolları da park etmiş araçlar tarafından işgal ediliyor.

Otoparksız binalarda oturan araç sahipleri sokak aralarında yer bulma problemiyle karşılaşırken, yeni binalarda da otopark yerleri büyük tartışmalara neden oluyor.

ARSA PAYINA GÖRE

Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre otoparklar, ortak alan şeklinde belirtiliyor. Kat malikleri bütün ortak yerlere, ‘arsa payları oranında’ ortak mülkiyet hükümlerine göre malik olabiliyor. Kat maliklerinin, ortak yerlerde kullanım hakkı bulunuyor. Bu hakkın otoparklardaki ölçüsü, aksine sözleşme bulunmadıkça, her kat malikine ait arsa payıyla oranlanmış şekilde. Otoparklar ya eklenti şeklinde kabul ediliyor veya her daireye otopark alanı veriliyor. Her bina sakini kendine tahsisli otoparkını kullanmakta zorunlu.

PAYLAŞIM NASIL YAPILIR?

Peki, bu tahsis nasıl uygulanıyor? Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, her binaya ait bir yönetim planı bulunmalı. Yönetim planı; binanın yönetim tarzı, kullanma amacı gibi unsurları düzenlemek için yapılıyor. Yönetim planı, bütün kat maliklerini bağlayan bir sözleşme hükmüne sahip. Otoparkların nasıl paylaşılacağı da bu plan kapsamında belirtiliyor. Binada ev sayısı kadar otopark alanı bulunuyorsa hangi alanı hangi evin kullanacağı bu planda belirtiliyor.

YETERLİ ALAN YOKSA

Yönetim planında tespit edilen alanlar da çoğu zaman tartışmalar yaratsa da asıl tartışmalar, sitede konut sayısı kadar otopark alanı bulunmuyorsa ya da otoparklar evlere ayrı ayrı tahsis edilmemişse ortaya çıkıyor. Bu kapsamda, yöneticinin hakkaniyetli bir kullanım yöntemi düzenlemesi gerekli. Bunun için genel kurulda ortak bir karar verilebilir. Uygulamada, çoğunlukla 1 oda 1 salon evlere ortak bir alan ayrılıyor, 2 oda 1 salon evlere tek tek yer belirleniyor. Bunun haricinde uygulanan diğer çözümler ise şu şekilde: 

- Araçların dönüşümlü şekilde dışarıda park edilmesi teklifi sunulabilir. 

- En yakın ücretli otoparktan yer tahsis edilerek, ücreti apartman bütçesinden giderilebilir. 

DEĞİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

Yönetim planında değişiklik yapılmasının istenmesi için kat maliklerinin beşte dördünün (yüzde 80’inin) oyu gerekli. Yeterli oy toplanırsa tahsisli otopark alanlarında değişiklik yapılabilir.

Siteye ait bir yönetim planı mevcut değilse, kat mülkiyeti kurulmamışsa mahkemeye başvuru yapılarak otopark alanının kullanım şeklinin tespit edilmesi talep edilebilir.

Otopark kullanım kararı kat malikleri kurulunda verilmişse; karar aleyhine, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde iptal davası açılabilir.

AİDATTAN İNDİRİM İSTENEBİLİR Mİ?

Ortak giderlere katılma konusunun Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 20’nci ve toplu yapılar için ise 72’nci maddesinde düzenlendiğine vurgu yapan Avukat Emine Kara, “Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 20’nci madde hükmü gereğince; kat malikleri ortak yer veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya kendi bağımsız bölümünün durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle bu gider ve avans payını ödemekten kaçınamaz. Bu doğrultuda; otopark kullanmaktan vazgeçme beyanı ile aidatta indirim mümkün değildir. Ancak uygulamada yönetim planları ve kat malikleri genel kurul kararları ile aksine düzenlemeler yapıldığını görüyoruz” açıklamasında bulundu.

MİSAFİR GİREBİLİR Mİ?

Misafir girebilir mi sorusunun cevabı da yönetim planında buluur. Eğer girişi yönünde bir madde bulunuyorsa misafir araçları otoparka alınabilir. Fakat yasaklanıyorsa, misafir aracı da kullanamaz.

METREKARE AYARI

Yeni yapılacak binalarda ‘her daireye bir otopark’ zorunluluğu mevcut değil. Yeni Otopark Yönetmeliği’ne göre, evlerin metrekaresine göre otopark koşulu koyuldu. Buna göre, 80 metrekareden küçük her 3 ev için en az 1 otopark, 80 ile 120 metrekare arasındaki her 2 ev için en az 1 otopark, 120 ile 180 metrekare arasındaki her ev için en az 1 otopark ve 180 metrekare üzeri her ev için 2 adet otopark yeri ayrılmasına hükmedildi. Dükkan, mağaza ve banka gibi fonksiyonlarda her 40 metrekare için 1 adet olarak, büro binalarında her 50 metrekare için 1 adet koşulu bulunuyor.

BİRDEN FAZLA ARACI OLANLAR

Birden fazla aracı bulunanların otoparkları nasıl kullanacağı konusunda arsa payı ve yönetim planında alınan kararlar etkili oluyor. Eğer konut sahibinin arsa payı oranında birden fazla araçlık otopark yeri bulunuyorsa (örneğin 3 oda 1 salon evlere 2 araçlık yer veriliyor), diğer site sakinleri bu kullanımı engelleyemiyor. Fakat binada yeteri kadar otopark alanı bulunmaması durumunda bir otopark yeri tahsisli olup ikinci aracı olanlar için yönetim planında alınmış karar uygulanır. Bazı binalarda ikinci araçların otoparka girişine izin verilmiyor. Eğer yeterli otopark alanı bulunuyorsa, otoparka girişe izin verilebiliyor. Ayrıca sitede park etmeye uygun bir yer bulunuyorsa ve park edilmesine yasak getirilmemişse, trafiği aksatmayacak şekilde site içindeki yol kenarına park etmek üzere aracın siteye girişine izin verilmesi gerekiyor.

KURALLARA UYULMAZSA

Avukat Emine Kara, otopark kurallarına uymayanlara ceza uygulanıp uygulanamaycağıyla ilgili de şunları kaydetti:

“Site yönetimlerinin aidat borçları için aylık yüzde 5 gecikme cezası uygulamak dışında, kurallara uymayanlara ceza uygulaması için yasal mevzuatta bir dayanak bulunmuyor. Buna karşın yönetimlerin bu cezalar için genellikle yönetim planlarına veya kat malikleri kurul toplantılarında alınan kararlara dayanak gösterdiğini görüyoruz. Site yönetimleri tarafından uygulanan bu kararlara karşı kat maliklerinin sulh hukuk mahkemesinde dava açma hakkı bulunuyor.”

Bina otoparklarında öncelikli kullanım hakkı kime ait?

Otopark yönetmeliği ile konut fiyatları tavan yapacak!