Tadao Ando kimdir?

Tadao Ando kimdir?

Japon Mimar Tadao Ando, 1941'de Japonya Osaka'da dünyaya geldi. Tadao Ando tasarımları bazı kuramcılara göre modern mimarlığın yeni bir yorumu, bazılarına göreyse yalnızca birer modernizm eklektisizmidir.

Herhangi bir mimarlık eğitimi görmemiş olan Ando, 1962-1969’da ABD, Avrupa ve Afrika’yı gezmiş, 1969’da ülkesine dönünce de kendi bürosunu kurmuştur. Ando’ya göre mimarlık, BauHous ressamlarından ALBERS’in yalın geometrilerden kurulu resimlerindeki soyut yaklaşımla somutun, yani konstrüksiyonun iç içe geçmesidir. Ando, tasarımlarında çoğunlukta kare ve daire gibi yalın geometrik biçimleri minimalist bir tutumla biraraya getirmiş, malzeme olarak kare yada kareye yakın dikdörtgen modüllü çıplak betonun yanı sıra doğal doku ve renginde ahşap ile bölüntüsüz cam yüzeyler kullanmıştır. 

Doğayla yapı arasındaki mekansal kurguyu, doğayı basit ve soyut bir hacim içine alarak çözümlemeye çalışan Ando, bu yaklaşımını ilk kez Koşino Evi’nde (1979-1984) denemiştir. Aşiya’daki (Hyogo) ulusal parkın eğimli arazisinde gerçekleştirdiği bu yapı, birbirie parayel iki dikdörtgen kütleyle, sonradan yapılan çeyrek daire bir ekten (atölye) oluşmuştur. Aynı yaklaşım Tomamu’da (Hokkaido) farklı boyutlu iki kare kütlenin birer köşelerinden birbirine geçmesiyle oluşturduğu Su Üstündeki Şapel’inde (1985-1987), “L” planlı beton bir duvarla sınırlandırılmış bahçenin içine büyükçe yapay bir göl yerleştirmesinde de açıkça kendini göstermektedir. Tasarımlarında aydınlık – karanlık, eliptik – ortagonal, düz-kıvrımlı, simetrik-asimetrik gibi karşıtlıkları sıkça kullanan Ando, bunlarla değişik mekan ve kitle etkileri yaratmaktadır. 1980 ortalarına değin daha çok konut yapıları tasarlamış, son yıllardaysa sosyal amaçlı yapılara yönelmiştir. Belirli bir planimetre kullanmaksızın, benzer işlevlere farklı çözümler getirdiği konutlarında, geleneksel Japon yaşantısındaki yalıtılmışlığa paralel olarak içe dönük bir planlama uyguladığı gibi dışa dönük tasarımlar da yapmıştır. 

İlk türden planlamaları Koşino Evi’nin yanı sıra Tokyo’daki Kidasoki Evi’yle (1982-1986, Setegaya) örneklenebilecek olan Ando, Kobe’de oldukça eğimli bir araziye kademeli olarak yerleştirdiği Rokko Yamaç Evleri’nd (I.,1983; II.,1985) ilk kez uyguladığı dışa dönük tasarımlarıyla dikkat çeker. 

Öteki önemli yapıları arasında; Rokko Dağı üzerindeki dikdörtgen planlı ibadet mekanına şeffaf bir geçitler ulaşılan Rokko Şapeli (1986, Kobe), herhangi bir yerde kurulabilecek özellikte, hareket edebilir olarak tasarlanmış, onikigen planlı, çelik konstrüksiyon üzeri ahşap kaplama Karaza Tiyatrosu (1987-1988, Taito, Tokyo), küçük bir gölün kıyısındaki yeşil bir alan içinde ikisi uzun duvarlarla birbirine bağlanmış üç ayrı kütleden meydana gelen ve kütüphane, tiyatro, açıkhava tiyatrosu, çok amaçlı salon ile lokanta içeren Hyogo Çocuk Kültür Merkezi (1987-1989, Himeji, Hyogo) sayılabilir. 1987’den bu yana dünyanın çeşitli yerlerinde dersler ve konferanslar veren, sergilere ve yarışmalar katılan Ando, Rokko Yamaç Evleri ve Rokko Şapeli tasarımlarıyla Japonya'da birçok ödül kazanmış; 1995’te Pritzker Mumarlık Ödülü’nü almıştır. (Kaynak: mimarlikmuzesi.org)