Temmer Mermer ürünlerini 40 ülkeye satıyor!

1999 depreminden 1 yıl önce bir ortaklık sonucu tanıştığı mermer sektöründe entegre bir tesis kurup kendisini Türk mermerini marka yapmaya adayan isimlerden biri. Ortağı olduğu Temmer Mermer, Afyon'daki fabrikasında işlediği mermerleri dünyada 40 ülkeye satıyor. Temmer'in mermerlerinin kullanıldığı projeler arasında Armani/Casa imzalı Maçka Residance, Armani Casa'nın Hindistan'daki projesi ve Dubai'deki Palm jumeirah projeleri de var. Dünyaca ünlü artislerin tercih ettiği Singapur'daki Edelvveiss projelerine de mermer verdiklerini anlatan Temmer Mermer Yönetim Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya ile Türk mermerini ve Temmer'i konuştuk. 

Temmer Mermer nasıl kuruldu? 

Ben işletme mezunuyum. Temmer 1998 yılında 2 ortak tarafından kuruldu. Ben de o yıl 3. ortak olarak dahil oldum. Şu an 2 ortak kaldık. Büyük hisse bende. Ortağım Ahmet Küçük ise Afyon'da fabrikanın başında duruyor. Bizim ilk işimiz Bilecik ocağıyla başladı. Bizim ortaklar Bilecik'te küçük bir ocağa girmişlerdi. Ben daha sonra sermaye koyarak dahil oldum. Bilecik'te çıkan mermerleri Afyon'da bir fabrika kiralayarak işlemeye başladık. O zaman üretim azdı ama Bilecik taşı revaçtaydı. O tarihlerde İsrail'e ciddi ihracat yapmaya başladık. 

Yeni fabrikayı ne zaman kurdunuz? 

Depremin olduğu 1999 yılında kurduk. Afyon'da 107 bin metrekarelik bir arazi aldık. O dönem devletin ciddi destekleri vardı. Depremden hemen sonraya da denk geldiği için fabrikamn maliyeti fazla olmadı. 42 bin metrekare kapalı alan için çatı yaptık. Deprem sonrası inşaat durduğu için uygun fiyatla malzeme aldık. Çatının parasını da bir yıl sonra ödemeye başladık. İnşaatı baştan büyük tuttuk. Ama makine kısmının tamamını almadık. Yüzde 30'unu aldık. Şu anda dünyada ender fabrikalardan biri oldu. İtalyanlar dünyada bu tür bir entegre tesis girmediklerini söylediler. Bugüne kadar fabrikaya toplam 50 milyon dolar yatırım yaptık. Tabii tek seferde çıkmadı bu para... 

Başka bir bölgeye yatırım düşündünüz mü o zaman? 

Aslında Malatyalı olduğum için ilk Malatya'ya düşünmüştük. Ama Bilecik'ten taşları Malatya'ya taşıyıp tekrar Mersin'den ihracat yapmak çok zordu. Hâlâ da zor. Biz Bilecik ocağından Afyon'daki fabrikaya tren yolunu kullanmak istedik. Hatta Afyon'da vinç kurduk. Ama şu anda Bilecik'ten Afyon'a karayolu ile demiryolu aynı fiyat. Aynca biri 3, diğeri 4 günde geliyor. 

Sektörü Cin ayakta tutuyor 

Ciro hedefiniz ne kadar? 

Bu yıl 30 milyon dolar ciro hedefliyoruz. Ciroda yarı mamul oranımız fazla. Bazen Türkiye mermeri blok satıyor' diye eleştiriliyor. Oysa blok satısı daha cok ciro yapıyor. Aynı ürünü kesip ebatlı hale getirdiğiniz zaman zaten dünyada pazar yok ki nereye satacaksınız. Su anda sektör Cin sayesinde ayakta kalıyor. Cin olmasa mermer sektörü biter. 

Çin'in etkisi ne peki? 

Cin blok alıyor. Biz Temmer olarak sunu yapıyoruz. Dünyanın her yanında imalat yok. Cin kendi ülkesinde istihdam yaratmak için sadece blok ithalatına izin veriyor. Mermeri kesip Çin'e götürürseniz ciddi bir vergi uyguluyor Birinci faktör bu. ikinci faktör Çin'de büyük bir mermer tüketimi var. Bizde bir otelde 10 bin metrekare kullanılıyorsa onlarda 50 bin metrekare kullanılıyor. 

Mermer ithalatı ne durumda? 

Türkiye Çin'den granit ithal ediyor. Onu da genelde kamu getiriyor. Biz ise Çin'e 1.1 milyar dolar ihracat yapıyoruz. 'Biz Çin'e blok mermer satıyoruz, onlar isleyip bize satıyor' diye bir algı var. Böyle birsey yok. Çin'den gelen mermer 8-10 milyon doları bulmaz. Maden sektörü Çin'le aramızdaki cari açığı kapatan tek sektör. Maden ihracatının yarısı da mermer. Türkiye'nin toplam mermer ihracatı 2.2 milyar dolar. Bunun yarısını Çin'e satıyoruz. 

İhracat ne durumda? 

Maalesef bu son dünyadaki olaylardan sonra biraz sıkıntı var. 350 kişi çalışıyordu, 250'ye düştük. Ocakları da dönemsel çalıştırmaya başladık. Irak, Libya, Suriye, Suudi Arabistan ve Avrupa ülkelerine mal satıyorduk. Bunlann hepsinde sıkıntı var. Ayrıca Çin ekonomisi de yavaşlayınca imalatı lastik. Dünyadaki mevcut kavgalar devam ettiği sürece Türkiye'de imalat da azalıyor. Zaten bunun sonucu ihracatta da görülüyor. Bizde bu anlamda azaltmaya gittik. 

Şu anda nerelere ihracat yapıyorsunuz? 

40 tane ülkeye ihracatımız var. Belli başlı ülkeler arasında Avmpa'da Almanya, Hollanda, Fransa ve Belçika var. Hala biraz Irak, Suudi Arabistan ve Dubai'ye mal gidiyor. Bir de Hindistan, Singapur, Endonezya gibi ülkelere gönderiyoruz. Mümkün olduğunca yumurtaları tek sepete koymamaya çalışıyoruz. Dünyanın farklı ülkelerine açılmaya çalışıyoruz. Ama dünyanın birçok yeri sıkıntılı. ABD de büyük pazar. Ama bu pazarda çok az varız. Çünkü ABD'nin ödeme yöntemi garantili değil. Açık hesap çalışıyorlar. Biz proje bazında da takipler yapıyoruz. Rusya tarafına ve Türki cumhuriyetlere malzeme veriyoruz. 

Ürdün, Kuveyt ve Bahreyn'de proje bazlı çalışıyoruz. Fransa iyi pazarlanmızdan biri. İhracat ağırlıklı bir şirketiz. Ciromuzun yüzde 80'i ihracattan geliyor. 

Mermer verdiğiniz belli başlı projeler var mı? 

Türkiye'nin en prestijü konut projesi Armani/Casa imzalı Maçka Residance, devamında Armani Casa'nın Hindistan'daki lüks projesine Türk mermeri verdik. Dubai'deki Palm Jumeirah projeleri, dünyaca ünlü artistlerin tercih ettiği Singapur'daki Edelweiss projeleri ile Türkiye'de Gönen Otelleri, onlarca butik otel ve ismini veremeyeceğimiz iş, sanat ve spor camiasından tanınmış yüzlerin ofisleri, villalarına mermer verdik. Ayrıca Rus, ABD'li, Arap zenginler de bizi tercih ediyor. 

Türkiye'de mermer kültür nasıl? İlgi var mı? 

Tarihten gelen çok ciddi bir mermer kültürümüz var. Ama sekteye uğramış. Nişantaşı'nda 1950'lere kadar güzel mermer örnekleri görmek mümkün. Çok büyük bir kültürle gelmiş olmamıza rağmen mermer unutulmuş. Yeniden hareketlendiriyoruz. 

Osmanlı'da her yerde mermer kullanılmış... 

Aynen... Saraylara bakın, camilere bakın. O camilerdeki mermer kullanımı bugün mümkün değil. Osmanlı kullanmış. Dünyanın en eski inşaat malzemesi. Hijyen ve klima etkisi var. Neden camiler serin. 

Isı geçirgenliği var. Mekke'de insanlar yalınayak yürüyor. Yerler mermer ve serin. Geri dönüşümü olan yeşil bir malzeme. 

İş dışmda neler yapıyorsunuz? 

Küçüklüğümden beri iyi Fenerbahçe taraftarıyım. Kongre üyesiyim aynı zamanda. Vakit buldukça maça gidiyorum. İş dışında çocuklarla ilgileniyoruz. Bizi 3 yaşında diğer 8 aylık Malatya Eğitim Vakfı ve Cenç Girişimciler Derneği yönetiminde bulundum. Halen İstanbul Maden İhracatçıları Birliği'nde başkan yardımcısıyım. 

Star