TMMOB'un uluslararası kongreler için Bakanlık izni iptali mahkeme kararı!

27 Ocak 1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu'na, 19 Nisan 1983 tarigli ve 66 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12. maddesiyle eklenen ek 1. maddenin, Anayasa'nın 135. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğün durudurulmasına karar verilmesi talebi yapıldı.

Başvuruyu esastan inceleyen Anayasa Mahkemesi, kanun hükmünü oy çokluğuyla iptal etti. Böylece TMMOB'un uluslararası kongreler için Bakanlık'tan izin şartı iptal edildi.

Gerekçe ise şu şekilde açıklandı:

"Organları kendi üyeleri tarafından seçilen, kamu tüzel kişiliğine sahip ve meslek mensuplarının ortak çıkarlarını karşılama, mesleğin genel menfaatlere uygun gelişmesini sağlama gibi görevleri bulunan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, mesleğin gelişimi amacıyla uluslararası toplantı ve kongrelere, herhangi bir mercinin iznine bağlı olmadan kendi iradesi ile temsilci gönderme yetkisine sahip olması Anayasa'nın 135. maddesi ile öngörülen özerk yapının gereğidir. 

TMMOB ile odaların, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olduğu ve Anayasa'nın 135. maddesi gereğince, merkezi idarenin bu birlikler üzerindeki denetiminin idari ve mali denetimle sınırlandırıldığı göz önünde bulundurulduğunda, uluslararası organizasyonlara temsilci gönderebilmelerinin Bakanlığın iznine tabi kılınması, bu kuruluşların mesleki faaliyetlerine idari ve mali denetimin ötesinde müdahale niteliği taşımaktadır.

Adı geçen meslek kuruluşlarının mesleki faaliyet niteliğinde olan uluslararası toplantı ve kongrelere katılabilmesi için Bakanlıktan izin alma şartı getirilerek, bu faaliyetlerinde merkezi idareye bağımlı hale getirilmesi, Anayasa'nın 135. maddesinde kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları için öngörülen idari ve mali denetim yetkisiyle bağdaşmamaktadır. Bu nedenlerle TMMOB veya odaların uluslararası toplantı ve kongrelere temsilci gönderebilmesini idari ve mali denetim yetkisini aşacak biçimde Bakanlığın iznine tabi kılan kural, Anayasa'nın 135. maddesine aykırıdır." 

Kararın tam metni için tıklayın

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com