Turizm sektöründe gerileme ne kadar sürecek?

Bu yıl turizm gelirimizin 31.5 milyar dolar olmasını öngörerek yola çıktık. Turizm giderimiz ise 5.5 milyar dolar olacaktı ve böylece net gelirimiz 26 milyar dolar olarak gerçekleşecekti. Turizme ilişkin gelir gider rakamları, 2015 yılı programında bu şekilde yer aldı. 

Ama Resmi Gazete'deki program, hayatın gerçeklerine her zaman uymuyor işte. Çünkü öyle anlaşılıyor ki, en azından hedefin gelir ayağını tutturmada sıkıntı yaşayacağız.  

Turist sayısında beklenen ve ilk işaretleri çok önce alınan yavaşlama Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan rakamlarla da kendini göstermeye başladı.

İlk üç ay geçen yılın üstünde gerçekleşen turist sayısı, nisanda 2014'ün altında kalmıştı, mayısta da aynı eğilim sürdü. Her ne kadar mayıstaki gerileme biraz hız kesmişse de, yine de geçen yılki sayıya ulaşılamadı.

Nisan ayındaki turist sayısı geçen yılın yüzde 8.1 oranında altında kalmıştı. Mayıs ayında da geçen yıldan yüzde 2.5 daha az turist geldi. İlk beş ayın toplamında da geçen yılki sayıya ulaşılamadı. Ocak-mayıs döneminde gelen turist sayısı 10.8 milyon kişiyle geçen yılın yüzde 1.2 altında kaldı.

Gerileme daha da büyüyebilir 

Turizmde asıl hareketli aylar; haziran, temmuz, ağustos ve eylül ayları. Bu dört ayda, yıl toplamının yarıdan biraz fazlası kadar, yüzde 51-52'si kadar, turist geliyor. Dolayısıyla ilk beş aydaki yüzde 1.2'lik azalmanın çok fazla önemi yok. Hem zaten beş aydaki azalma, ilk çeyrekteki artış sayesinde bu düzeyde kaldı. Yoksa biraz önce de belirttiğimiz gibi, son iki aydır gerileme söz konusu. Ve bu gerileme, turizmdeki yoğunluğun arttığı yaz aylarında da belirginleşecek. 

Rusya, yaşadığı ekonomik zorluklar ve parasının çok büyük oranda değer yitirmesinden ötürü Türkiye'ye en çok turist gönderen ülke konumunda değil artık. Öyle ki, mayıs ayında ve ilk beş ay toplamında bu ülkeden gelen turist sayısı dörtte bir oranından daha fazla gerilemiş durumda. Turizmin yoğunlaştığı yaz aylarında bu tablo tersine dönmeyeceğine göre, çok açık ki bu yıl çok daha az Rus turist göreceğiz. 

Yalnızca Rus turist sayısındaki azalma değil sıkıntımız. Komşumuz Yunanistan'ın içinde bulunduğu açmaz ve bu yüzden yoğun bir şekilde fiyat kırıyor olması, rekabet gücü açısından bizi zora sokmaya aday bir durum yaratıyor. 

Aslında Batılı turistlerin içine yavaş yavaş işlemekte olan bir endişe geçen hafta Tunus'ta yaşanan katliamla daha da açığa çıkmış olabilir. Biz, Türkiye olarak sınırlarında adı konmamış bir savaş yaşanan ülke durumuna geldik. Her ne kadar biz farkında değilsek ya da değilmiş gibi davranıyorsak da, Batı'dan Türkiye'nin görünüşü ne yazık ki böyle. Şimdi bir de Tunus katliamı eklenince, Avrupalının gözündeki yerimiz biraz daha olumsuza döndü. 

Bir yandan, yoğun bir şekilde turist ağırladığımız ülkelerdeki ekonomik sıkıntı, buna eklenen terör endişesi, bu yılki turizm gerçekleşmemizi çok olumsuz etkileyecek gibi görünüyor. Dolayısıyla bu yılın tümünde turizmden beklediğimiz 31.5 milyar doları elde etmemiz mümkün olmayabilir. 

Aslında başta turizm olmak üzere bir dizi hedefte sapma olacağı daha yılın yarısında anlaşılmış durumda. Turizm geliri hedefine ulaşmak bir mucize. Türk Lirası'nın değerinde ortaya çıkan gerilemeden dolayı ihracatın fırlayacağı, ithalatın da yine bu nedenle hızla gerileyeceği yargısı çöpe gitti, yani dış ticarette bir iyileşme beklemek hayal. Bütün bunlar bir arada düşünüldüğünde 2015 yılı cari açığının 46 milyar dolarda tutulması da çok zor. 

Turizmdeki sıkıntının yansımaları

Turizm sektöründe yaşanan sıkıntı en belirgin etkisini hizmetler sektörü istihdamında gösterecek, bu kaçınılmaz. İşletmeler, yeterli doluluk oranına ulaşamadıklarında ya da fiyat kırmak durumunda kaldıklarında istihdam azaltma yoluna gidecekler ya da yeni eleman almayacaklar. Bunun sonucunda da yaz aylarında zirveye çıkan sektördeki istihdam düzeyi, bu yıl daha düşük kalabilecek. Doğaldır ki bu da işsizlik oranının bu yıl yaz aylarında çok düşük seyretmesine engel oluşturabilecek. 

Dünya - Alaattin Aktaş