Türk müteahhitler dünyayı yeniden inşa ediyor!

Türk inşaat sektörü, 1972’den 2017 sonuna kadar 117 ülkede, 344.7 milyar dolarlık 9 bin 18 projeyi bitirdi. Uzun yıllar devam eden sıkıntıların ardından Türkiye, şimdi inşaat alanında dünyanın lideri konumunda. Sabah Gazetesi'nden Seda Tabak türk inşaat sektörünü değerlendirdi. İşte, o yazı..

Gayrimenkul sektörünün ilk adımlarının atıldığı 1920'li yıllarda Ankara'da başlayan çalışmalar zorluklar, lojistik engeller ve malzeme yetersizlikleriyle hayata geçirildi. Uzun yıllar devam eden sıkıntıların ardından Türkiye, şimdi inşaat alanında dünyanın lideri oldu. Onlarca mega ölçekli projeye imza atan Türk inşaat sektörü, dünyanın farklı coğrafyalarında geliştirdiği projelerle de adından söz ettiriyor. Bugün artık Türk müteahhitleri dünyayı yeniden inşa ediyor! 1950'lere kadar malzeme yetersizliğinden çiviyi bile yurtdışından ithal eden sektör, bugünlerde dünyaya kafa tutar hale geldi. Ekonominin lokomotif sektörü olan inşaat sektörü, bugün dünya çapında büyük projelerin aranılan müteahhitlerini, mimarlarını yetiştiriyor.

PLANSIZ BAŞLADI

1950'li yıllara kadar, inşaat sektöründe en büyük ağırlık altyapı ve bayındırlık inşaatlarındaydı. Bu süre içinde söz konusu inşaat alanlarında dönem dönem büyük gerçekleşmeler görüldü. Yine bu dönemde Devlet Su İşleri (DSİ), T.C. Karayolları gibi teknik gücü bünyesinde toplayan büyük çapta, devlet desteğiyle yatırımlar yapan teşkilatlar kuruldu ve bunların yaptığı yatırımlar inşaat sektörüne ivme kazandırdı. Bu hız 1960'lı yıllara kadar etkinliğini sürdürdü. Ülkemizde sanayileşmeyle birlikte ortaya çıkan sosyo-ekonomik değişimler, kentleşme olgusu ve kentlere göçün hızlandırılması, inşaat sektöründe konut yapımcılığına önemli bir boyut kazandırdı.

FİNANSMAN DESTEĞİ GELDİ

Kooperatiflerin konut üretimindeki ağırlığı, 1984'de çıkarılan 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu ile iyice hissedildi. 1980'li yıllarda konut inşaatlarının üçte birini yürüten kooperatifler, 1990'lı yıllarda da yüzde 20'nin üzerinde ağırlığa sahip oldu. Toplu Konut Fonu ile birlikte 1984'te Toplu Konut İdaresi (TOKİ) kuruldu. İlk dönem olarak tanımlanabilecek 1984- 2003 yılları arasında TOKİ'nin asli fonksiyonu konut üretmek değil, konutlara finansman desteği sağlayarak tamamlanmasına olanak vermekti. Bu dönemde çoğunluğu kooperatif konutu olmak üzere, 940 bin konuta kredi desteği sağlandı.

BÜYÜMENİN EKSENİ OLDU

Ekonomi Bakanlığı verilerinden derlenen bilgilere göre, ilk müteahhitlik projesini 1972'de Libya'da üstlenen sektör, 2017 sonuna kadar geçen sürede 117 ülkede, toplam değeri 344.7 milyar dolar olan 9 bin 18 projeye imza attı. Ortalama proje bedeli açısından da son 10 yılda önemli gelişme kaydedildi. Bu kapsamda, 2008 yılında ortalama proje bedeli 37.1 milyon dolar iken bu tutar yaklaşık 2 katına çıkarak 79.3 milyon dolara ulaştı. Türkiye'de ekonomik büyümenin ana eksenini oluşturan inşaat sektörü, Cumhuriyet'in yüzüncü yılında hedeflenen 500 milyar dolarlık hizmet ve ihraç gelirinin beşte birini tek başına gerçekleştirmeyi hedefliyor. Buna göre, sektörün her yıl yüzde 10-12 arasında büyüme göstermesi beklenirken, Türkiye'nin ekonomik büyümesine de 1 ile 2 puan arasında katkı sağlayacak. Özel sektörün öncülüğünde büyüyecek sektörde, finansman önem kazanacak. Nüfus ve gelir artışına göre, konut talebi de artacak ve 2023 yılma kadar 7.5 milyon konut ihtiyacı doğacak.

MEGA PROJELER YÖN VERECEK

Ekonomi ve siyasette yakalanan istikrar, gayrimenkul sektörünün özellikle 2010 yılından sonra büyümenin de lokomotifliğini üstlenmesini sağladı. Avrupa, Ortadoğu ve Orta Asya'nın kesişim noktasındaki stratejik konumu ve yaklaşık 80 milyonu aşan nüfusuyla Türkiye, güçlü inşaat sektörünü giderek artan ticari ve sınai üretimiyle bir araya getirerek gayrimenkul geliştiricileri ve yatırımcıları için büyük fırsatlar sunuyor. Marmaray, Kanal İstanbul, 3'üncü Köprü ve İstanbul'daki Yeni Havalimanı gibi projelerle özellikle İstanbul'a yönelik kentsel dönüşüm çalışmaları ve mega projeler yakın gelecekteki faaliyetlere yön verecek. Gelecek 20 yıl içinde ülke genelinde yaklaşık 6.7 milyon konutun yıkılıp yeniden inşa edileceği tahmin ediliyor. Bu, yılda ortalama 334 bin konut anlamına geliyor. Türkiye, yıllık yüzde 18.4 artış gösteren fiyatıyla Yeni Zelanda, İsveç ve Avustralya'yı geçerek dünyanın en iyi performans sergileyen konut pazarı konumuna yükseldi. 2018 yılıyla birlikte de hem kamunun mega projelerinin devam etmesi, hem de mevcut projelerin tamamlanarak sektörde önemli bir ivme daha oluşturması bekleniyor.