Türk müteahhitler Libya'da 19 milyar dolarlık projeyi tamamlayacak!

Libya’da 2011 yılında başlayan iç karışıklık ve ardından, ülkede faaliyette bulunan çok sayıda Türk inşaat firmasının uğradığı zararın teminiyle ilgili devam eden çalışmalarda önemli bir aşama kaydedildi. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Planlama Bakanı Tahir El-Cuheymi arasında 13 Ağustos 2020 tarihinde Ankara’da imzalanan Mutabakat Zaptı, geçen yıl ülkede yeniden yaşanan güvenlik sorunları ile bu konuda sekteye uğrayan çalışmalar hızla başlayacak.

Libya’da yer alan yarım kalmış projelerinin toplam tutarı 19 milyar ABD Doları olan 100’ü aşkın üyesi bulunan Türkiye Müteahhitler Birliği’nin Başkanı Mithat Yenigün, Türk müteahhitleri için halen en büyük üçüncü pazar olan Libya’da sektörün haklarının korunmasının öneminden bahsetti ve imzalanan mutabakat zaptı ile Libya ile yeni bir sayfanın açıldığını kaydetti. Yenigün, Türk inşaat sektörünün 1972 yılında yurtdışına ilk çıktığı pazar olan Libya’nın, ülkede yaşanan iç karışıklıklar nedeniyle zaman zaman kesintiye uğrasa da yüzde 7,2’lik pay ile sektörün hâlihazırda en çok iş üstlendiği üçüncü ülke konumunda olduğundan bahsederek ve “Güvenliğin tesisi, politik ve ekonomik istikrarın sağlanmasıyla haklarının korunması halinde müteahhitlerimiz, ülkede yarım kalmış projelerini tamamlamaya ve yeni projeler almaya hazır ve isteklidir” ifadelerini kullandı.

2011 yılından bu yana ödemeler devam etti

TMB Başkanı Yenigün, Libya’da 2011 yılı Şubat ayında başlayan iç karışıklıkta Türk müteahhitlik firmalarının, şantiyelerinin yakılarak yağmalanmasının ardından işlerini yarım bırakmak ve ülkede çalışan 25 bin kadar Türk işçisiyle Türkiye’ye geri dönmek zorunda kaldığından bahsetti. Yenigün, “Türkiye Müteahhitler Birliği üyesi olan 100'ü aşkın firmanın, Libya’daki yarım kalmış projelerinin toplam tutarı 19 milyar ABD Doları’dır. Bu çerçevede tahsil edilmemiş hakediş alacakları yaklaşık 1 milyar ABD Doları, devam eden işlere ait avans ve kesin teminat tutarı 1,7 milyar ABD Doları, tahmini makine, ekipman vb. envanter ile diğer zararlar toplamı ise 1,3 milyar ABD Doları civarındadır. Aradan geçen sürede firmalarımız sigorta komisyonları, teminat mektubu ve akreditif komisyonları, taşeron temin sözleşmeleri ve diğer tazminatlar, diğer finansman giderleri ve şantiyelerdeki güvenlik giderleri gibi yüksek rakamlara ulaşan pek çok ödemeyi yapmaya devam etmiştir” şeklinde konuştu.

Ticaret Bakanı Pekcan’a teşekkür

Diğer taraftan Türk müteahhitlerinin, ilgili Libya İşveren İdareleri ile ilişkilerine devam ederek, Libya’ya dönmelerini sağlayacak ortamın oluşması yönünde her türlü çabayı gösterdiğinden bahseden Yenigün, sorunlara çözüm getirilmesi için geçtiğimiz yıl iki ülke arasında TMB’nin de içinde olduğu bir Ortak Çalışma Grubu oluşturulduğunu hatırlattı ve şu ifadeleri kullandı:

“Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan ve Libyalı mevkidaşının başkanlığında toplanan Çalışma Grubu  Ankara  ve Trablus’ta toplantılar gerçekleştirdi ancak Libya’da yaşanan iç karışıklıklarla birlikte faaliyetleri kesintiye uğradı. Bununla birlikte Ticaret Bakanımızın destekleriyle firmalarımızın Türkiye ile Libya arasındaki anlaşmalardan doğan haklarının korunması konusunda bizim temaslarımız devam etti. Son olarak tarafların yeniden biraraya gelerek ülkedeki projelerin devamı ve sorunların aşılması konusunda tarafları teşvik eden mutabakat zaptını imzalamaları sektörümüz için umut olmuştur. Sayın Bakanımıza süreçte sektörümüze gösterdikleri büyük destek için şükranlarımızı sunuyor, müteahhitlik alanında sorunların çözümüne yönelik çalışmaların yeniden başlayacak olmasından memnuniyet duyuyoruz. Ayrıca Libyalı Bakan Sayın El-Cuheymi’nin bugüne kadar sorunların çözümüne yönelik yapıcı tutumu veTürk müteahhitlerini yabancı değil yerli ortak olarak gördüklerini belirterek ülkedeki mevcut 16 milyar ABD Doları tutarındaki projeden pay almaya davet etmesi sevindiricidir.”

Mutabakat Zaptı’nda öne çıkanlar

Türkiye ile Libya arasında yapılan Mutabakat Zaptında her iki hükümet, Türk yüklenicilerin üstlendiği projelerle ilgili olarak gerek hükümetlerin gerek onlar ile ilişkili birimlerin verdiği tüm taahhütleri destekleyeceğini beyan etti. Mutabakat Zaptı uyarı kapsamında; Türk müteahhitlerinin ülkede yer alan haklarının korunmasıyla ilgili 2019 yılında başlayan, ancak Libya’da yaşanan güvenlik sorunları ile sekteye uğrayan çalışmaları yeniden hayata geçirecek. Bu kapsamda Libya’da işveren kurumlar ile iş üstlenen müteahhitlerin, Mutabakat Zaptı’nın yürürlüğe girmesini izleyen 90 gün içerisinde işlerin devamı veya hak ve borçlar hakkında uzlaşma yapılabilecek. Taraflar, müzakerelere başlanamaması, anlaşmaya varılamaması veya projenin sonlandırılması durumunda ise Mutabakat Zaptı’nın yürürlüğe girmesini inceleyen 180 gün içerisinde kesin hesap hazırlayarak ilgili hak ve borçlar konusunda anlaşma yapacak.