Türkiye'deki 88 bin 782 derneğin yüzde 0,05'i konutla ilgili!

Dernekleşme ve örgütlü sivil toplum anlayışındaki gelişmelerle birlikte, Türkiyedeki dernek sayısı son 10 yılda yüzde 46 oranında arttı. Kamu yararına çalışan 410 derneğin faaliyet gösterdiği Türkiyede bugün, 88 bin 782 dernek faal olarak hizmet veriyor ve bu derneklerin toplam 8 milyon 38 bin 536 üyesi bulunuyor.

Dernekler Dairesi Başkanlığından edinilen bilgiye göre, Türkiyede kurulan dernek sayısı 226 bin 607, faal dernek sayısı 88 bin 852, feshedilen dernek sayısı 137 bin 755. Bugün 410 derneğin kamu yararına faaliyet gösterdiği Türkiyede, bu yıl çeşitli alanlarda 2 bin 458 dernek açıldı.

Dernek üye sayılarının Türkiye nüfusuna oranına bakıldığında, Türkiyede 1 milyon 356 bin 124 kadın (yüzde 1,87), 6 milyon 682 bin 412 erkek (9,2) dernek üyesi.

Türkiyede toplam 8 milyon 38 bin 536 kişi dernek üyesi olduğuna göre, ülke nüfusunun yüzde 88,93ü ise hiçbir derneğe üye değil. Türkiyede ortalama 817 kişiye bir dernek düşüyor. Ülkedeki dernekleşme oranı, şehir nüfusu ve bölgenin gelişmişliğiyle paralellik gösteriyor. Türkiyede en çok dernek İstanbul (17 bin 887),  Ankara  (8 bin 451), İzmirde (4 bin 8884) bulunuyor. En az dernek üyesi ise Ardahan (109), Kilis (125) ve Tuncelide (125). Derneklerin illere göre dağılımına bakıldığında ise tablo şöyle:

"Adanada 1792, Adıyamanda 512, Afyonda 1118, Ağrıda 234, Aksarayda 301, Amasyada 391, Ankarada 8451, Antalyada 2279, Ardahanda 109, Artvinde 356, Aydında 1258, Balikesirde 1547, Bartında 236, Batmanda 306, Bayburtta 151, Bilecikte 360, Bingölde 203, Bitliste 331, Boluda 520, Burdurda 319, Bursada 3545, Çanakkalede 813, Çankırıda 397, Çorumda 552, Denizlide 1337, Diyarbakırda 811, Düzcede 708, Edirnede 550, Elazığda 506, Erzincanda 305, Erzurumda 700, Eskişehirde 1047, Gaziantepte 1105, Giresunda 655, Gümüşhanede 208, Hakkaride 175, Hatayda 1023de, Iğdırda 176, Ispartada 768,

İstanbulda 17887, İzmirde 4884, Kahramanmaraşta 735, Karabükte 577, Karamanda 288, Karsta 248, Kastamonuda 523, Kayseride 1223, Kırıkkalede 438, Kırklarelide 504, Kırşehirde 248, Kiliste 125, Kocaelide 2593, Konyada 2278, Kütahyada 1052, Malatyada 725, Manisada 1404, Mardinde 350, Mersinde 1611, Muğlada 1023, Muşta 212, Nevşehirde 348, Niğdede 344, Orduda 884, Osmaniyede 474, Rizede 608, Sakaryada 1510, Samsunda 1674, Siirtte 192, Sinopta 312, Sivasta 766, Şanlıurfada 673, Şırnakta 138, Tekirdağda 907, Tokatta 569, Trabzonda 1239, Tuncelide 125, Uşakta 5376, Vanda 702, Yalovada 413, Yozgatta 399, Zonguldakta 955."

REKOR, DİNİ İÇERİKLİ DERNEKLERDE

Türkiyede özellikle dini, spor, yardımlaşma, kalkınma içerikli dernekler ön plana çıkıyor. Bu kapsamda, Türkiyedeki derneklere, alanlarına göre bakıldığında; 15 bin 571 adet dini temelli, 15 bin 288 spor, 14 bin 831 yardımlaşma, 10 bin 376 kalkınma, 8 bin 879 mesleki dayanışma, 6 bin 303 toplumsal hayat, 4 bin 75 dostluk, 3 bin 776 kültür, 1982 sağlık, 1390 imar, 1602 çevre, 1530 sosyal, 857 sivil haklar, 707 gençlik, 591 hayır işleri, 444 diğer, 309 öğrenci, 73 uluslararası etkinliklerle ilgili dernek görev yapıyor.

Türkiyede faaliyet gösteren derneklerin sayısı, yıldan yıla artış gösteriyor. 2000 yılında 60 bin 931 dernek faaliyet gösterirken, 2001de bu sayı 64 bin 374, 2002de 68 bin 155, 2003te 71 bin 832, 2004te 69 bin 439, 2005te 71 bin 287, 2006da 73 bin 378, 2007de 77 bin 849, 2008de 80 bin 200, 2009da 83 bin 954, 2010da 86 bin 324, 2011de 88 bin 782e ulaştı. Ülkede, 2004 yılında 4 milyon 738 bin 414, 2005te 6 milyon 935 bin 419, 2006da 7 milyon 674 bin 66, 2007de 7 milyon 181 bin 499, 2008de 7 milyon 559 bin 754, 2009da 7 milyon 385 bin 853, 2010da 8 milyon 38 bin 536 dernek üyesi bulunuyordu.

EN ÇOK DERNEK MARMARADA

Derneklerin yüzde 35,2si Marmara, yüzde 18,7si İç Anadolu, yüzde 14,2si Ege, yüzde 11,9u Karadeniz, yüzde 10,1i Akdeniz, yüzde 5,2si Doğu Anadolu, yüzde 4,7si Güneydoğu Anadoluda yer alıyor. Türkiyedeki dernekler, hedefledikleri kitlelere göre ele alındığında, yüzde 51,2si tüm insanları, 17,9u belli bir topluluğu-hemşehrileri, 7,4ü gençleri, 1,4ü belli bir meslekte çalışan gençleri, 1,4ü diğer grupları, yüzde 6sı çocukları, yüzde 0,4ü belli okul mezunu olan kişileri, yüzde 1i engellileri, yüzde 0,9u doğal hayatı, yüzde 0,3ü belli bir kurumda çalışan kişileri, yüzde 1,4ü yoksulları, yüzde 5,1i kadınları, yüzde 1i belli bir hastalığı olanları, yüzde 1,1i yaşlıları kapsıyor. Faal dernekler içerisinde, dini hizmetlerin gerçekleştirilmesine yönelik hizmet faaliyetleri (cami, kuran kursu , kilise, havra) amacıyla kurulan dernekler ilk sırada yer alıyor. Ancak son yıllarda kurulanlar içerisinde, bu amacı taşıyan derneklerin artışında azalma görülüyor.

Bilgisayarı olan dernekler sıralamasında, Marmara, İç Anadolu, Ege, Karadeniz, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu bölgeleri ard arda yer alıyor. Türkiyede, internet kullanıcılarındaki artışa paralel olarak, e-dernek kullanıcılarında da yıllara göre büyük artış görülüyor. Buna göre, 2006 yılında 3 bin 866 olan e-dernek kullanıcı sayısı, 2007da 24 bin 412ye, 2008de 37 bin 825e, 2009da 40 bin 549a, 2010da 44 bin 569a, 2011de 51 bin 684a yükseldi.

Türkiyedeki derneklerin yüzde 10unu hemşehri dernekleri oluşturuyor. Bu derneklerin yarısından fazlası Marmara Bölgesinde İstanbul, Bursa ve Kocaeli illerinde faaliyet gösteriyor. Hemşehri derneklerinin yüzde 58,80i Marmara, yüzde 6,22si Akdeniz, yüzde 1,29u Doğu Anadolu, yüzde 9,83ü Ege, yüzde 1,57si Güneydoğu Anadolu, yüzde 17,55i İç Anadolu, yüzde 4,75i Karadenizde bulunuyor.

ÇEVRE DERNEKLERİNİN ORANI DÜŞÜK

Kuruluş amaçlarına göre ele alındıklarında; derneklerin yüzde 20,14ü yardım, yüzde 17,71i üyeler arası toplumsal dayanışma, yüzde 17,60ı üyelerin sosyal ve kültürel durumları, yüzde 9,93ü üyelerin bedensel ve ruhsal gelişimi, yüzde 9,20si üyeler arası mesleki dayanışma, yüzde 8,48i üyelerin yasal hakları, yüzde 8i bilinç yükseltme ve güçlendirme, yüzde 5,68i araştırma ve geliştirme, yüzde 2,30u izleme ve değerlendirme, yüzde 0,96sı savunma konularında faaliyette bulunmak amacıyla kuruldu.

Faaliyet alanlarına göre bakıldığında ise derneklerin yüzde 15,5i sosyal hizmetler, yüzde 3ü çevre ve doğal hayatın korunması, yüzde 0,5i kalkınma ve konut, yüzde 0,9u bireysel özgürlükler ve insan hakları, yüzde 7,4ü diğer, yüzde 32,1i kültür, spor ve rekreasyon, yüzde 11,8i eğitim ve araştırma, yüzde 2,4ü sağlık hizmetleri, yüzde 2,4ü hizmet amacıyla kaynak oluşturma ve gönüllülüğün teşvik edilmesi, yüzde 0,3ü uluslararası faaliyetler, yüzde 17,3ü dini hizmetlerin gerçekleştirilmesine yönelik hizmet faaliyetleri, yüzde 6,5 çalışma hayatı ve meslekle ilgili çalışmalar yapmak üzere hizmet veriyor.

Öte yandan, Marmara Bölgesinde 502 içkili, 2589 içkisiz, İç Anadoluda 124 içkili, 506 içkisiz, Karadenizde 241 içkili, 427 içkisiz, Egede 253 içkili, 301 içkisiz, Akdenizde 113 içkili, 244 içkisiz, Doğu Anadoluda 17 içkili, 63 içkisiz, Güneydoğu Anadoluda 30 içkili, 43 içkisiz lokal bulunuyor.

AA