Türkiye'nin net turizm geliri 13,8 oranında azaldı

Merkez Bankası tarafından açıklanan Haziran ayına ilişkin ödemeler dengesi bilançosunda yer alan, Türkiye İstatistik Kurumunun turizmle ilgili olarak gerçekleştirdiği anket çalışmalarının sonuçlarına göre, bu yılın Ocak-Haziran döneminde turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 10,2 azalarak 6 milyar 710 milyon dolara gerilerken, turizm giderleri ise yüzde 1,2 artarak 1 milyar 834 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirleri yüzde 13,8 oranında azalarak 4 milyar 876 milyon dolara düştü.

Geçen yılın ilk yarısında toplam 4 milyar 589 milyon dolar fazla veren Hizmetler Dengesi kalemi, bu yılın aynı döneminde yüzde 3,1 azalarak 4 milyar 447 milyon ABD doları fazla verdi.

Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kaleminde ilk altı ayda gerçekleşen net çıkış, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 oranında azalarak 4 milyar 206 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yatırım geliri kaleminin altında büyük ölçüde kar transferlerinden oluşan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış, sırasıyla yüzde 27,5 oranında düşüşle 1 milyar 307 milyon ve yüzde 2,3 oranında düşüşle 2 milyar 869 milyon dolar olurken, portföy yatırımlarından kaynaklanan net giriş yüzde 94,6 oranında azalarak 19 milyon dolar oldu.

Bu yılın ilk yarısında uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2008 yılının aynı dönemine oranla yüzde 3,6 azalarak 3 milyar 907 milyon ABD doları olarak gerçekleşti.

CARİ TRANSFERLER
Cari transferler kalemi, 2009 yılının ilk altı ayında yüzde 7,9 oranında büyüyerek, 979 milyon dolar giriş kaydetti.

Bu dönemde Genel Hükümet kalemi 474 milyon dolar, diğer sektörler kalemi altında yer alan işçi gelirleri 415 milyon dolar ve diğer transferler kalemi da 90 milyon dolar gelir kaydetti.

SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI
Finans hesaplarında bir önceki yılın Ocak-Haziran döneminde 29 milyar 361 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 1 milyar 772 milyon ABD doları tutarında net sermaye çıkışı oldu.

Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2008 yılının ilk altı aylık döneminde 9 milyar 735 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde yüzde 57,1 azalışla 4 milyar 177 milyon dolar oldu.

Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları 2008 yılının aynı dönemine oranla yüzde 45,8 azalarak 799 milyon ABD dolara gerilerken, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 255 milyon dolar net kredi kullanımı
gerçekleştirildi.

Geçen yılın ilk yarısında net 1 milyar 736 milyon dolar olan yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırım miktarı bu yılın aynı döneminde 768 milyon dolara geriledi.

Böylelikle doğrudan yatırımlar kaleminde bu yılın ilk yarısında gerçekleşen net sermaye girişi, 2008 yılının aynı dönemine oranla yüzde 57,4 azalarak 3 milyar 409 milyon dolar oldu.

Geçen yılın Ocak-Haziran döneminde 1 milyar 650 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında, bu yılın aynı döneminde 318 milyon dolar tutarında net çıkış gerçekleşti.

DİĞER YATIRIMLAR
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde 2008 yılının Ocak-Haziran döneminde 20 milyar 74 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, 2009 yılının aynı döneminde 9 milyar 293 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.

Bu kapsamda, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, 2008 yılının ilk yarısında 1 milyar 90 milyon dolar tutarında net kredi açılırken, bu yılın ilk yarısında 30 milyon dolar net kredi geri ödemesi oldu.

Öte yandan, nakit kredilerde bir önceki yılın ve bu yılın ilk altı aylık dönemlerinde yurtdışında yerleşik kişilere sırasıyla 138 milyon ve 631 milyon dolar tutarında net kredi açıldı.

Bir önceki yılın ilk yarısında 5 milyar 932 milyon dolar artış gösteren bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları ise bu yılın aynı döneminde de 382 milyon dolar arttı.

NET HATA NOKSAN KALEMİ
Diğer taraftan, geçen yılın ilk yarısında -1 milyar 671 milyon dolar olan net hata noksan rakamı bu yılın ilk yarısında 8 milyar 498 milyon dolar oldu.

Türkiye'nin ödemeler dengesi istatistikleri Net Hata ve Noksan kalemindeki artışta etkili olan nedenler arasında, Merkez Bankasının 12 Ocak 2009 tarihli Basın Duyurusunda sayılan yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışı mevduatına yönelik olarak 2008 yılı için yapılan çalışmanın sonucu "Sermaye ve Finans Hesapları / Finans Hesapları / Diğer Yatırımlar / Diğer Varlıklar / Diğer Sektörler" kalemine yansıtıldı.

Raporda, "Buna göre, söz konusu yurtdışı mevduat varlıklarında 2008 yılının ilk üç çeyrek döneminde toplam 7 milyar 878 milyon dolar artış görülürken, aynı yılın son çeyreğinde 4 milyar 382 milyon ABD dolarlık azalış gözlenmiş, sonuç olarak 2008 yılı için bu kaleme 3 milyar 496 milyon dolarlık artış kaydedilmiştir. Bu konudaki 2009 yılına ilişkin çalışmalar ise devam etmektedir. Söz konusu mevduat, Ocak-Haziran 2008 döneminde 5 milyar 138 milyon dolar artış gösterdi" denildi. (AA)