Türkiye’nin proptech'e odaklanan ilk girişim sermayesi fonu kuruldu!
Doğan Selçuk, Emlakkulisi.com okurları için "Proptech" konulu yazı dizisine devam ediyor. Selçuk bu kapsamda BYY Finans A.Ş. , Vera Venture Portföy Yönetimi A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Yener Yıldırım ile röportaj yaptı...
Doğan Selçuk, Emlakkulisi.com okurları için "Proptech" konusunu yazı dizisi şeklinde kaleme aldı. Yazı dizisine proptech ile başladı ve konuyla ilgili röportajlar yapıyor. Selçuk, röportaj serisine BYY Finans A.Ş. , Vera Venture Portföy Yönetimi A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Yener Yıldırım ile devam ediyor. İşte Doğan Selçuk'un Bekir Yener Yıldırım röportajı;
Yener Bey, Next Proptech hayırlı olsun. Onu detaylı konuşacağız ancak öncelikle size tecrübenize dayalı bir soru sorarak başlayalım. Sermaye piyasaları uzmanısınız. Gayrimenkulün sermaye piyasalarındaki konumuyla ilgili kısa bir değerlendirme alabilir miyiz?
Buradan başlamamız aslında gayet isabetli oldu. Gayrimenkul piyasasının sermaye piyasalarındaki yeri ile Next Proptech’in doğduğu, beslendiği nokta benzer diyebiliriz. Dünyanın hem kapladığı alan olarak hem de parasal büyüklüğü olarak en büyük varlık sınıfı gayrimenkuller. Finansal piyasaların buradan uzak olması beklenemez. Sermaye piyasası da esas olarak kurumsal fon temini ile uğraşan bir finansal piyasa. Varlıklardan para kaynaklarına, fonlara veya paradan varlıklara gitmek isteyen bir yer. Böyle olunca sermaye piyasaları ve gayrimenkul ilişkisi kaçınılmaz. İlginçtir, sermaye piyasası ve gayrimenkul piyasaları gittikçe daha da yakınlaşıyor, piyasaları gelişmiş olsun olmasın, menkulleştirilen taşınmaz sayısı hemen her ülkede artıyor. Elbette buna bir de gayrimenkule dayalı farklı sermaye piyasası araçlarının çeşitliliğinin arttığını da eklemek lazım. Birazdan daha ayrıntılı konuşacağız ama teknoloji de burada bu yakınlaşmayı şaşırtıcı ve beklenmedik yerden besliyor, geliştiriyor.
Gelelim Next Proptech’e. Next Proptech sadece gayrimenkul teknolojilerine yatırım yapacak bir girişim sermayesi fonu. Türkiye’de bu ihtiyacı nasıl gördünüz? Dünya’da bu fonlar ne kadar aktif?
Evet, Next Proptech Türkiye’nin ve MENA bölgesinin gayrimenkul teknolojilerine odaklanan ve sadece bu alana yatırım yapacak ilk girişim fonu veya moda deyişle ilk VC. Sizin de belirttiğiniz gibi sermaye piyasalarında uzun yıllar tükettim, meslek hayatımda 20. yılımı geçtiğimiz aylarda tamamladım. Küresel ve bölgesel gelişmeleri, teknikleri ve teknolojiyi iyi izlemek işimizin bir parçası. Aslında benim gayrimenkul teknolojilerine yoğunlaşmamın en temel alt yapısı, Sermaye Piyasası Kurulunda finansal teknolojiler ile çok erken tanışmamızdır. Biz fintech’i düzenleyici bir açıdan irdeliyorduk orada. 2000’li yılların başında, bir anda menkul kıymet borsalarının veri analizleriyle, o zamanki yaygın adıyla Machine Learning ile veri işleme kalıplarına, algoritmalara yoğunlaşmaları, finansal sistemin bugünkü gelişmiş ödeme sistemlerinin öncü altyapısı sayılabilecek parasal takas ve değişim sistemlerine teknolojik yoğunlaşmaları son derece ilgi çekiciydi. İşte o yıllarda finans sektörünün, zaten sayısallaşmış parasal büyüklükleri ifade eden bir alan olarak, teknoloji trenine ilk binen olacağını görmüştük. Fintech böyle nispeten hızlı ve daha kolay gelişirken, daha ağır ilerleyen, daha donuk olan ama dünyanın en büyük varlık sınıfı olan gayrimenkulün de teknolojik alanda bir devrime tabi olması kaçınılmazdı. O yıllarda aklımda olan gayrimenkul teknolojilerindeki gelişmeyi hep sessiz ve derinden izledim. Aslında açıkladığım üzere Next Proptech’in, yani gayrimenkul teknolojilerine yatırım yapacak bir fon kurma fikrinin evveliyatı çok da yeni değil. İşte hem bu vizyonla, hem de fon yöneticisi olarak içinde bulunduğumuz çeşitli küresel VC fonlarında gördüğümüz aşırı hızlı gelişen proptech ilgisinin de olumlu rüzgârıyla bu adımı atmış oldum. Aslında kuruluş fikrini her ne kadar tetikleyen ben de olsam adımı atmış oldum demek yerine atmış olduk demek doğru olacak. Zira yaklaşık 2 yıllık bir hazırlık evresinden sonra bu Fonu kurduk, çok iyi bir global takım oluşturduk. Kavramsal tartışmalar yaptık, ilk önce bizce proptech nedir’den başladık, ilginçtir en çok buna zaman harcadık. Elbette her yatırım fonunda olan yatırım stratejilerine, çıkış planlarına, yatırım yapacağımız şirketlerin büyüme ve izleme sistemlerine kafa yorduk. Son olarak Dünya’da gayrimenkul teknolojileri fonlarını sormuştunuz. Aslında Next Proptech gibi proptech odaklı yatırım fonlarının da, diğer VC’lerin ve yatırım kuruluşlarının proptech yatırımcılarının çok hızlı büyüdüklerini söyleyebilirim. Konuya çok eskiden beri kafa yoran ve bu konuda çeşitli adımlar atmış biri olarak bu büyüme ve ilginin beni bile şaşırttığını söylesem yeridir.
Next Proptech şu an ne aşamada? Yaptığınız çalışmalar hakkında bilgi alabilir miyiz? Hedefleriniz neler? Türkiye’de bu işin gelişimini nasıl görüyorsunuz ve Türkiye ile sınırlı kalacak mısınız?
Şu an Next PropTech, İstanbul gibi çok özel bir coğrafyada konuşlu. Binlerce yıldır ticaretin, tekniğin, gelişimin kavşak noktalarından birinde, doğu ve batının köprüsü olan bir yerde, şu an ofisimizdeki manzaradan da sizinle net olarak görebildiğimiz bir yerdeyiz. Bu özel konumun avantajını dikkatle geliştireceğimiz bir yerdeyiz şu an. Next Proptech’in çok iyi bir takımı ve çalışma disiplini ve algoritmaları oluştu. Dünyanın değişik yerlerinde yerleşik ve küresel vizyondan beslenen takımımızla birlikte oluşturduğumuz algoritmaları ve yatırım kriterlerini oya gibi işlemeye devam ediyoruz. Aklımızda yatırım yapacağımız şirketler var, görüşmeleri sürdürüyoruz. Diğer yandan da henüz çok sınırlı bir çerçevede yaptığımız potansiyel yatırımcı görüşmelerinde gördüğümüz muazzam bir ilgi var. Yatırımcı bacağı da hızla gelişiyor. Hedeflerimiz ilk yılımız için 10 milyon ABD Doları büyüklükle yatırımlara başlamak ve 5 civarında girişim yatırımı yapmak. Çok kısa süre önce çalışmaya başlayan bir fon olmamıza rağmen, bilhassa yurt dışında gördüğümüz olumlu ilgi ve diğer gelişmeler gösteriyor ki önümüzdeki yıl ikinci fonu Avrupa sermaye piyasalarında kuracak gibiyiz.
Yatırım yapacağınız proptechlerde aradığınız özellikler neler? Proptech girişimcileri yatırım çekebilmek için nelere dikkat etmeli?
Her ne kadar içinde gayrimenkul geçse de öncelikle her VC gibi biz de teknoloji ve yatırım dünyasına ait bir oluşumuz. Burada gayrimenkul teknolojileri odaklı olmamız bizi bu gerçekten koparmıyor. Velhasıl elbette önceliğimiz bir yatırımcı olarak yatırım yapmak, şirketin büyümesi ve bizim de çıkışımızı yaparak yatırımcılarımıza kazandırmamız. Mesele bu önceliğimize nasıl ulaşacağımız. Bu hedefe ulaşabilmek için elbette yatırım yapacağımız girişimlerde aradığımız olmazsa olmazlar var. Söz konusu girişimin hazır ürünlerinde ölçeklenebilir, büyütülebilir, yenilikçi bir teknoloji kullanıldığı varsayımıyla bunları söylüyorum. Bir de VC dünyasında temel ilkelerden biri bizim de özel bir unsurumuz, First People denilen önce insan unsuru. Bir girişimi kimin veya kimlerin kurduğu, geçmiş iş hayatları, inovatif yönleri, yatırıma konu işe nasıl baktıkları, girişimi nasıl ve kimle büyüteceği, ortak çalışma kültürü gibi önce insan kriteri bizim için çok önemli. Bunların yanı sıra söz konusu girişimde; piyasadaki hangi sorunlara hangi çözümler sunan ürünlerin olduğu, bu ürünlerin kârlılığı, olası büyüme modelleri ve risk yönetimi gibi karmaşık model ve algoritmalarımız da mevcut. Son olarak da belirtmek istediğim ilgili girişimin, bizim fonumuzla ana alanımız olan proptech’le bağlantısı, bu ekosistemdeki yeri de elbette çok önemli.
Fintech ile proptech nerede kesişiyor? Gelişim hızlarını kıyaslarsak fintech epeydir önde koşuyor, PR konusunda da daha başarılılar, daha göz önündeler. Proptech fintech’i yakalar mı?
Aslında “koşuyordu” desek belki daha doğru olacaktır. Uzun bir süredir fintech ve e-ticaret önde gidiyordu evet. Ama bence ciddi sürprizlere açık olmak lazım, şaşırmamak için. Başta gayrimenkul teknolojileri olmak üzere eğitim teknolojileri ve bu alanın uzmanı olmadığım için adını doğru koydum mu bilemedim transportation tech alanını dikkatle izlemek gerekiyor diye düşünüyorum. Zaten örneğin 2019 yılında yapılan proptech yatırımlarının bir önceki yıla göre büyüme hızı rekor kırmış durumda. Az önce de belirttiğim üzere fintech, finansal piyasaların doğası gereği, sayısallaşmış, hızlı dinamik ve regüle bir piyasadan beslenmesi sebebiyle en önde olmak zorundaydı. Bir tür öncü kuvvet. Ancak fintech evrenindeki inovasyon seviyesine baktığınızda gerek teknolojide gerekse VC’lerden aldığı yatırımlarda aşırı ilerleme söz konusu. Yatırımcılarına para kazandırmaya çalışan, en doğru ve en kârlı girişimi bulmaya çalışan bir yatırım fonu olarak biz fintech yatırımlarında işin kendi açımızdan zorlaştığını düşünüyoruz. Proptech’in ise inovasyon olarak gideceği daha çok yer var, dünyada en geniş coğrafyaya yayılan ve parasal olarak en büyük varlık sınıfı olan gayrimenkul, teknolojiye geç ama çok güçlü girmiş oldu.
Fintech-proptech kıyaslamasında bizim için bir başka çok önemli husus da fintech’in bulunduğu ülkedeki yasal zeminle çok daha ilgili olması, bir fintech girişiminin sınırları aşarken daha çok yasal ve yerel düzenleme çıtasına takıldığını görüyoruz. Proptech ise daha sınır tanımaz ilerleyebiliyor.
Bekir Yener Yıldırım kimdir?
BYY Finans A.Ş. / Vera Venture Portföy Yönetimi A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkanı
1977 Kırşehir’de doğan olan Bekir Yener YILDIRIM 1999 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümünden mezun oldu. Yüksek lisans öğrenimini İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası Finans bölümünde tamamlayan Bekir Yener YILDIRIM, 1999-2006 yılları arasında Sermaye Piyasası Kurulunda (SPK) çeşitli birimlerde uzman ve uzman yardımcısı, 2006-2011 yılları arasında Türkiye Sermaye Piyasası Birliği’nde (TSPB) eğitim, tanıtım, lisans işlemlerinden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev yaptı. Bekir Yener YILDIRIM SPK ve Borsa İstanbul tarafından kanunla kurulan “Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu’nda kurucu Genel Müdürlük, yine kanunla kurulan Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği’nde (TDUB) ise 3 dönem üst üste Birlik Başkanı olarak görev yaptı. İstanbul Finans Merkezi, Türkiye’de uluslararası gayrimenkul değerleme standartlarının kurulması, TDUB’un Avrupa Değerleme Birliğine üye olması gibi önemli projelerde rol alan Yıldırım, Türkiye’deki birçok yerel ve küresel Gayrimenkul Yatırım Fonu’nun kurulumunu ve yönetimini gerçekleştirmektedir. Yıldırım ayrıca bazı yerli ve yabancı kurumsal fonlarda yönetim kurulu ve yatırım komitesi üyeliği yapmakta, BYY Finans bünyesinde yerli ve yabancı kurumsal yapılara, uluslararası finansal modelleme ve fon kaynaklarına erişim, kentsel dönüşüm finansmanı gibi konularda danışmanlık vermektedir.
Türkiye’de verinin ulaşılabilir olması için çalışıyoruz!