Türkiye'ye yabancı markaların mağazaları geliyor!

Türkiye’nin perakende sektöründeki yükselişi dünyaca ünlü markaların gözünden kaçmıyor. Organize perakende hacmi 100 milyar doların üzerine çıkan ve bunun 55 milyar dolarının gıda dışı perakendeden geldiği ifade edilen pazara 2005’ten beri her yıl ortalama 10 yabancı marka mağaza açarak giriş yapıyor. Şüphesiz, bunu sağlayan en önemli etkenler arasında harcama potansiyeli artan kalabalık nüfus, Türkiye’deki siyasi istikrar ve dünyayı sarsan ekonomik krizden kaçış geliyor. Ancak sayıları hızla artan modern alışveriş merkezleri (AVM) de yabancı markaların Türkiye’de mağaza açma kararı almasında yadsınamayacak rol oynuyor.

Peki, Avrupa sıralamasında en fazla perakende harcaması yapan 6’ncı ülke konumuna yükselen Türkiye’de yabancı markaların gelişimi nasıl Kim ne zaman gelmeyi seçti Pazarı bundan sonra neler bekliyor

Gıda dışı perakendede yabancı markaların Türkiye’ye gelişini kronolojik olarak incelediğimizde krizlerin ve AVM açılışlarının kilometretaşı olduğunu görüyoruz. İç piyasada istikrarın daha net ortaya çıktığı 2005 döneminden sonra Türkiye’ye girişler hızlanıyor. Bugüne kadar gıda dışı perakendede 100’e yakın yabancı markanın pazara girdiği tahmin ediliyor. Ancak bunların çoğunun lüks ve belli bir büyüklüğün üzerinde olması dikkat çekiyor. Prada’dan Chanel’e, Christian Dior’dan
Hermes’e kadar pek çok dev çoktan Türkiye cazibesine kapıldı. Zara, Mango, H&M, GAP, Diesel, Banana Republic, Stefanel gibi pek çok büyük markanın yer aldığı Türkiye’de Satum, Darty gibi oyuncular elektronikte, Habitat, Ikea, Leroy Merlin ev dekorasyonunda rekabet halinde.

Gıda dışı perakendede 100’e yakın yabancı marka çeken ve dünya devlerinin çoğuna kavuşan Türkiye’de gelecek döneme ilişkin beklentiler ise department store adlı, çok katlı (büyük) mağazacılık örneklerinin gelmesi yönünde. Çünkü sektörde bu tip markalardan Debenhams ve Harvey Nichols dışında başka bir yabancı marka yok. Ayrıca, Harvey Nichols lüks, Debenhams da Türkiye’deki farklı formatıyla bu kategoriye pek dahil edilmiyor ve segmentte boşluk olduğu görülüyor. O nedenle, uzun süredir Türkiye’yi kollayan Saks Fifth Avenue, Macy’s, Galeries Lafayette, La Rinascente ve El Corte Ingles gibi markaların gelecek dönemin yıldızları olması, katlı mağazalar dışında ise genellikle daha orta ölçekli markalar gelmesi bekleniyor.

‘Kâr marjı yetmiyor distribütörü bırakırlar’
Tescilli Markalar Derneği Başkanı Füsun Çevikel Kuran, yabancıların Türkiye'ye geliş kararını etkileyen başka bir unsurun da muhasebe ve vergi sistemi olduğuna dikkat çekiyor. Kuran, "Bugüne kadar Türkiye'de kullanılan sistemler onların alışkın olmadığı, hep bir açık olmasına müsait sistemlerdi. Ancak yeni vergi ve muhasebe sistemi hem yeni markalar gelmesini, hem de mevcutların büyümesini destekler" diyor. Geçmişte yabancı markaların Türkiye'ye genelde distribütör sistemiyle girdiklerini de hatırlatan Kuran, "Artık bunu pek tercih etmeyeceklerdir. Çünkü eskiden kâr marjı bu durumu birlikte götürmek için yeterliydi; fakat artık değil. Hele yeni ithalat vergileriyle hiç değil. Bence bundan sonra direkt yatırımlar artacaktır" diye konuşuyor.

Gıdada büyük çekişme olacak
Carl's Jr., Papa Johns, Obika, Cipriani'nin de aralarında bulunduğu ünlü kafe ve restoran zincirlerinin geçtiğimiz 1-2 yıl içinde Türkiye pazarına adım atması önümüzdeki dönemin yalnız moda değil, gıda anlamında da çekişmeli geçeceğinin ipucu olmuştu. Nitekim, 2012-2013'te Türkiye'de şube açma hazırlığı yapan pek çok yeni yabancı marka olduğunu öğrendik. Bunlar arasında, sıkı bir dönüş yapmayı öngören Hard Rock Cafe, İtalyan mutfağının temsilcisi Carluccio's, ABD'nin ünlü cheesecake markası The Cheesecake Factory'nin yanı sıra Shake Shack, Dean&Deluca, PF Chang's de bulunuyor. Bu alanda Türkiye'deki yerel markaların gücü de düşünülürse, gelecek birkaç yılın sert bir
Rekabete sahne olması kaçınılmaz.

Her yıl 20 AVM  açtık, 10 yabancı geldi
Jones LanlgLa Salle Türkiye Genel Müdürü Avi Alkaş, yabancı marka girişlerinin artmasını ekonomik ve siyasi istikrar, Avrupa ile ilişkiler kurulması ve kâr transferi usunda işlemlerin şeffaflaşmasıyla risk almaya açılmalarına bağlıyor. Alkaş, şunları söylüyor: "Bundan sonra gelebilecek marka sayısı gerçekten azaldı. Önemli denebilecek en fazla 50 marka kalmıştır. 2005'ten sonra bakınca Türkiye'de yılda ortalama 20 AVM açıldı ve 10 yabancı marka geldi. AVM'ler önemli etken ama artık yılda 20 AVM açılmaz. Şu an toplam 7.5 milyon metrekaredeyiz; bu rakam en fazla 10-12 milyona çıkar. Ayrıca yabancı markalar kendi seçtiği ürünü satıp stok riski taşımamak için artık distribütöre de sıcak bakmıyor."

Best Buy gitti, Virgin kapandı
Türkiye, Mango gibi baz’ markalar için dünya çapındaki er iyi pazarlarından biri olabilirken kimileri için ise sert bir rekabet ortamı oluyor. Bunun en iyi hatırlanan örneklerinden bir de elektronik devi Best Buy.

ABD’li marka, mağazalarını Teknosa'ya devredip 2011'de pazardan çekilmişti. Virgin de açtığı ilk mağazayı geçtiğimiz aylarda kapattı. River Island, Lancel gibi örneklerin ötesinde, Türkiye'den ilk ayrılan yabancı markalardan biri de Galleria'da mağazası olan Fransız Printemps idi.

MenekşeAtaselim/Habertürk