Ucuz konutun adresi değişiyor!

Türkiye genelinde en pahalı konutun satıldığı şehir İstanbul. Özellikşe dar ve orta gelirli vatandaşların ev sahibi olmaları için sunulan seçenekler gittikçe azalıyor.  Hatta milyonluk evler sosyal konuy niteliğinde satılır hale geldi. Hürriyet Gazetesi muhabirlerinden Gülistan Alagöz'ün haberine göre; gayrimenkul patronları "İstanbul'da neden ucuz ev üretilemiyor?" sorusuna yanıt olarak ' arsa maliyeti' diyor. Patronlar, İstanbul’da inşaat maliyetinin en büyük ayağını arsa girdisinin oluşturduğu belirtiyor. Patronlar özellikle Türkiye'nin hemen hemen her bölgesinde inşaat maliyetlerinin aynı olduğu ve fiyatı belirleyen unsurun ise arsa olduğuna ifade ediyor.  

Yüzde 80'lere çıktı

İstanbul’un gelişim çeperlerinde dahi kat karşılığı ya da hasılat paylaşım modelli inşaat projelerinde arsa sahiplerinin istediği oranlar yüzde 50-55'leri buluyor. Şehrin merkezi noktalarında bu oranlar yüzde 75-80'lere geldi. İstanbullu müteahhitlerin rotalarını başka adreslere çevirmelerinin nedenleri arasında arsa maliyeti yer alıyor. Arsanın sınırlı olduğu İstanbul'da lüks konut segmentinde yaşanan sıkışma nedeniyle konut üreticileri yeni şehirlere yelken açıyor. Peki İstanbul'da durum böyleyken diğer illerde nasıl?

TUVIMER’LE İNCELEDİK

Gülistan Alagöz, Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) tarafından Teknopark bünyesinde hizmete sokulan Türkiye Veri İşleme Merkezi (TUVİMER) ile ülke genelinde kat karşılığı ve hasılat paylaşımı oranlarını incelediklerini paylaştı. İncelenen sonuçlara bakıldığında; İstanbul dışında Ankara, İzmir, Muğla Bursa ve Antalya gibi ilçelerin merkezi noktalarında da yüzde 50 bandı aşıldı Diğer şehirlerde de şehrin merkezinde yapılan inşaatlarda yüzde 50'e varan arsa payları konuşuluyor. Doğu'da, Güneydoğu'da ve Karadeniz'de ise hâlâ yüzde 25-30 oranlarla proje geliştirecek alanlar var. Fakat uzmanlar arsa oranlarının ilçeden ilçeye hatta mahalleden mahalleye farklılık gösterdiği de belirtiliyor.

İşte sonuçlar;

1-) Marmara Bölgesi

Bursa'nın karışık yapısı nedeniyle hem yüzde 60 gibi yüksek orana hem de yüzde 35 gibi düşük oranlara rastlamak mümkün. Önemli sanayi ilçeleri ve yüksek katlı yapılaşmalarıyla yüzde 55 yüksek oranı merkezi noktalarda görmeye başlayan Tekirdağ'ın gelişim çeperlerinde ise arsa sahibinin beklentisi yüzde 25’e kadar geriliyor. Balıkesir ve Çanakkale merkezinde tüm şehirlerde karşılaşılan yüzde 50 seviyesine rastlanıyor. Çanakkale'de milyonluk evlerin yapılması, kimi bölgelerde arsa metrekare fiyatının 10 bin lirayı yakalaması nedeniyle yüzde 60 arsa payını görmek mümkün. Balıkesir ve Çanakkale'de yüzde 35-40'ın altında arsa payına rastlamak zor görünüyor.

2-) İç Anadolu Bölgesi

Ankar'nın merkezi bölgelerine yüzde 55 olan arsa payı yüzde 65'e kadar dahi çıkarken, en düşük yüzde 40'ları görüyor. Kayseri, Sivas ve Eskişehir'de de şehrin merkezi noktalarında yüzde 50'ler görülüyor. Eskişehir ve Sivas'ın gelişim bölgelerinde yüzde 35, Kayseri'de ise yüzde 38 oranlar görülüyor. Konya'da yüksek imarlı alanlarda kat karşılığı işlerde arsa payı yüzde 55'i buluyor.

3-) Akdeniz Bölgesi
Antalya'da turistlik bölgelerde yüzde 50 seviyesinin üzerine çıkıldığı görülüyor. Bölgede konuşulan oran yüzde 50 olsa da yüzde 35'lere kadar gerileyen ilçeler de var. Mersin önemli bir yerleşim bölgesi olduğu halde sıfır konutlarda metrekare fiyatı 2 bin liranın altında kalıyor. Mersin'de oran yüzde 35. Kahramanmaraş'ta ise oran yüzde 35 ile yüzde 50 arasında farklılık gösteriyorç

4-) Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne bakıldığında Gaziantep hem tarımsal hem de sanayi üretimi açısından önemli iş imkanları sunuyor. Yoğun göç alan Gaziantep'in merkezi ilçelerinde yüzde 55 hatta kimi lokasyonlarda daha üstü oranlar konuşuluyor. Mardin ve Şanlıurfa'da en fazla istenen oran yüzde 50 olurken, en düşük oran yüzde 35 olarak görülüyor. 

5-) Doğu Anadolu Bölgesi
Nu bölgeye baktığımızda ise Van fiyatlar açısında farklılık gösteriyor. Van'da yeni konutların metrekare fiyatı 4 bin liranın üstünde. Malatya ve Van aynı özellikler gösterse de Erzincan'da yüzde 50 oranı bulmak oldukça zor.

6-) Ege Bölgesi

Sahil kentlerinin öne çıktığı bu gölede  İzmir  ve Muğla'da kat karşılığı oranlar yüzde 55 ve sütüne çıkıyor. Şehirlerde gelişim çeperlerinde dahi yüzde 40'ları görmek oldukça güç. Denizli ve Afyon ise Anadolu ili özelliğinde ayrılmamış görünüyor. İki şehirde de değerler yüzde 30 ile yüzde 50 arasında değişiyor.

7-) Karadeniz Bölgesi

Yapılan bu araştırmada Trabzon en dikkat çeken bölge oldu. Trabzon'da kat karşılığı oranlar merkezi bölgelerde yüzde 50'lerde seyretse de yamaç ve kırsalda Trabzon, Samsun ve Artvin'de yüzde 25'lere, Ordu’da ise yüzde 30'lara kadar iniyor. 

Metrekaresi 40 bini buluyor

Sıfır konutlarda en pahalı konutlar İstanbul, Muğla ve İzmir'de yer alıyor. Bu araştırma yine en dikkat çeken şehir İstanbul oldu. İstanbul'da metrekare başına değerlerden 5 bin lira üstüne çıkan tek il olması dikkat çekiyor. TUVİMER Strateji ve İş Geliştirme Direktörü Ömer Türkoğlu, İstanbul'da sıfır konutların metrekare fiyatlarının 2 bin 250 liradan başlayıp, 40 bin liraya kadar çıktığını ifade etti. Muğla'da metrekare ortalamanın 4 bin lira üzerine çıktığını belirten Türkoğlu,  yazlık ev tercihlerinin eksinin görüldüğünü dile getirdi. İzmir'de ise son dönemlerde markalı konutların sayısı arttı. Bölgede ortalama metrekare fiyatı 3 bin 150 lirayı buldu. En uygun fiyatlı yeni konutlar Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde. Bitlis, Siirt, Bingöl, Kars, Muş Ağrı ve Şırnak’ta metrekare fiyatları 1250 liranın altında.  Bu şehirlerde lüks projelerde 3 bin lira üzerine çıkan fiyatlara da rastlanabiliyor. 

Yüzde 18’le aldı yüzde 50’ye çıktı

"İstanbul'da uygun fiyata ev yapacak alan kalmadı" diyen Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, "İstanbul’da metrekaresi ortalama 3 bin 500 lira olan evlere talep var. Bunun yapılması için arsa maliyetinin metrekare başına 1000-1200 lirayı aşması gerek. Ama böyle bir yer yok. Anadolu illerinin fırsatını 2 yıl önce gördük ve Denizli ile yola çıktık. Biz proje alanımızda yüzde 18 ile anlaştık ama bugün yine yüzde 50’ye geldi. Biz gidince arsa sahiplerinin istediği rakamlar artıyor. Bu kısır döngüden çıkmak için devletin pilot bölgelerle arsa üretmesi gerek. Bize ne kumaş verilirse onu dikiyoruz." ifadelerini kullandı.