Yeni inşaatlar kur ve maliyet artışından nasıl etkilenecek?

Türkiye ekonomisinin temel dinamiklerinden inşaat sektöründe son üç ayda yüzde 40’lara ulaşan maliyet yükselişleri ve kur etkisi mevcut projelerde yavaşlamaya, yeni projelerde ise ertelemelere neden oldu. Sözcü Gazetesi'nde yer alan habere göre; Maliyet hesaplaması yapamayan sektörün daha öngörülebilir bir ortam için yatırımları bekletmeye başlamasıyla inşaat sektörünün yılı daralmayla bitirmesi öngörülürken, bu durum sektör istihdamı için de risk oluşturuyor. 

ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE YÜZDE 6.7 KÜÇÜLDÜ

Türkiye ekonomisinin yaklaşık yüzde 5’ini meydana getiren ve önceki senelerde büyümenin itici güçlerinden olan inşaat sektörü, Ekim'de açıklanan son verilere göre 1.9 milyon doğrudan istihdamla Türkiye’deki toplam istihdamın yüzde 6.3’ünü oluşturuyor. 

İnşaat sektörü üçüncü çeyrekte yüzde 6.7 daralırken bunun büyümeye negatif etkisi ise 0.43 puan olarak gerçekleşti. Sektör ilk dokuz ayı yüzde 0.1 küçülme ile bitirdi. 

İNDER: EN ÖNEMLİ SORUN MALİYET ARTIŞI

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, sektörle ilgili açıklamasında “Sektörün en önemli sorunlarından biri dizginlenmesi giderek güçleşen maliyet artışı. Bir diğer önemli konu, bozulan finansman yapılarından kaynaklanan ve inşaat sürelerinde yaşanan gecikmeler” diye konuştu. Durbakayım, sektörün aşmaya çalıştığı bir diğer sorunun da yüksek faiz yükü olduğuna dikkat çekti. 

TÜİK verilerine göre, üretici enflasyonu Kasım ayında senelik yüzde 54.62’ye çıktı.

TÜİK tarafından açıklanan son verilere göre, inşaat maliyet endeksindeki yükseliş ise Ekim ayında yıllık yüzde 41.9 oldu. Fakat pek çok ekonomist ve iş dünyası temsilcisine göre, fiyat yükselişleri reel olarak, resmi verilerin çok üzerinde seyrediyor.

RESMİ VERİLERLE ÖRTÜŞMÜYOR

“Resmi veriler inşaat maliyetlerinde son bir yılda yüzde 42 oranında artış gösteriyor. Gerçekte ise geçtiğimiz dönemdeki maliyet artışı yüzde 100'ün üzerinde gerçekleşti” ifadelerini kullanan Durbakayım’ın verdiği bilgiye göre, inşaatların en önemli maliyet kalemlerinden nervürlü inşaat demiri fiyatları Eylül ayından bu yana yüzde 70, hazır beton ise yüzde 44 arttı. 

Çimento, alüminyum profil, membran, seramik gibi ürünlerde de son üç ayda yüzde 22-84 arası fiyat yükselişleri gerçekleşti. 

Dolar, dün karşısında 14.99’a kadar çıkarak yeni zirvesine ulaşırken; TL’nin dolar karşısındaki bu yılki değer kaybı 14.99 rekoruna göre yüzde 50’yi geçti. Türk Lirası'ndaki kayıpların yüzde 45 ile büyük kısmı eylül ayı başından beri, yani TCMB’nin ilk faiz indirimi sinyalinden itibaren yaşandı. 

6 AYDA METREKARE MALİYET ARTIŞI YÜZDE 60’A ULAŞTI

Maliyetlerdeki öngörülemezlik ve sebebiyle Halkalı’da planladıkları konut projesini 2022’nin ikinci çeyreğine ertelediklerinin altını çizen Babacan Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan, “Tahminlerimiz alaşağı oldu. Son altı ayda metrekare maliyetlerde yüzde 60-70 seviyelerinde artış yaşandı. Bu hiçbir matematiği kaldırmıyor” diye konuştu.

Babacan, Beylikdüzü’nde altı ay önce başladıkları bir başka projedeki bütün fizibilite çalışmaları ile yatırım öngörüsünün altüst olduğunu ifade ederek, “Projeyi başlattık ancak olağanüstü maliyet artışları zorluyor. Fizibilite çalışmamızda 1 milyar liralık yatırım öngörüsü yapmıştık. Yatırım maliyetimiz altı ay içinde 1.6 milyar liraya geldi” dedi ve şunları kaydetti:

“Gerek dövizdeki artış, gerek beton, çimento, demir gibi mamullerdeki artışlar nedeniyle %60 maliyet artışı yaşadık. Şu anda piyasanın hazmetmesini bekliyoruz. Ancak belirsizlik devam ederse ya fiyatları artıracağız ya projeyi yavaşlatacağız.”

Babacan, maliyet yükselişlerinin tamamının fiyatlara yansıtılması halinde ise vatandaşın alım gücünün bir diğer engel olarak sektörün karşısına çıkacağına vurgu yaptı.

İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği Ekonomi Danışmanı Can Fuat Gürlesel ise, son gelişmelerden sonra inşaat sektörünün son çeyrekte daralma kaydetmesinin beklendiğini vurguladı. 

“(Kurda) 8 liralardan 14 liralara o kadar hızlı geldik ki bu durum şu anda çok yıpratıcı olmaya başladı” diye konuşan Gürlesel, TL’nin değerinin 2022’de de belirleyici olacağını aktardı. Gürlesel, asgari ücrette öngörülen yüzde 35 civarındaki yükseliş başta olmak üzere maliyetlerdeki artışların da devam edeceğini belirtti. 

‘2022’DE DE İNŞAATLARI OLUMSUZ ETKİLEYECEK’

Gürlesel, “2022’de yüksek enflasyon ve faizler inşaat sektörünü negatif etkilemeye devam edecek. Yüksek inşaat maliyetleri yeni inşaat başlangıçlarını önemli ölçüde olumsuz etkilemeye devam edecek” açıklamasında bulundu.

Bununla beraber, hükümetin seçim ekonomisine ilişkin atacağı bazı adımların sektöre bir miktar destek sağlayabileceğini aktaran Gürlesel, “Seçime yaklaştığımız bir yıl olduğu için muhtemelen inşaat sektörü ekonomi yönetimi tarafından desteklenecek bir alan olacaktır. Kamu bankaları yeni kredi paketleri, faiz indirimleri, yeni kamu destekleri, vergi ve harç indirimleri görebiliriz” dedi.

2021 Kasım'da 178 bin 814 konut satıldı!

Konut arzı 2022'de artacak!

Konut satışlarında çifte rekor geldi!

İnşaat sektöründen arsa maliyetlerinde ve vergilerde indirim talebi!

İnşaat maliyetlerindeki fahiş artış konut sektörünü nasıl etkiledi?