Özel sektör yapacak devlete kiralayacak
Hükümet, özel sektör yatırımlarını artırmak amacıyla Türkiye için yeni bir model denemeye hazırlanıyor
Cezaevi, okul, hastane, karakol, yaşlı ve kimsesiz bakımevleri gibi yatırımları özel sektörün yapıp uzun dönemli devlete kiralamasına imkan verecek "yap-kirala" modeline geçiliyor.
Hükümet, özel sektör yatırımlarını artırmak amacıyla Türkiye için yeni bir model denemeye hazırlanıyor. Bugüne kadar yap-işlet, yap-işlet-devret, işletme hakkı devri gibi yöntemlerle özel sektörü yatırımlara çekmeye çalışan hükümet, yeni dönemde özel sektöre "yap-kirala" diyecek.
DPT'nin üzerinde çalıştığı yeni sistemin kamu finansmanı olmadan iş ve istihdam yaratması hedeflenirken, özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesindeki yatırımlardan başlanması planlanıyor. Yeni modelde, DPT koordinatörlüğünde, DHMİ ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın etkin olacağı bir sistem planlanıyor. Buna göre, hükümet, hastane, okul, yol, köprü gibi yatırımları özel sektöre yaptıracak ve belli bir süre boyunca bunları özel sektörden kiralayacak. Özel şirket, yaptığı yatırıma göre belirli mal ve hizmet birimlerini kendisi işletebilecek.
Çalışmanın detayından da ilginç unsurlar ortaya çıkıyor. Buna göre devletin uhdesindeki yaşlı ve kimsesiz çocuk bakımevlerinin de yeni sistemde özel sektöre yaptırılıp, kamu tarafından kiralanması gündeme gelecek. Aynı şekilde özel sektöre yaptırılıp, kiralanacak ceza ve tutukevleri de gündemde...
Ödenek ayrılmayacak
DPT'den ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'ndan alınan bilgilere göre, "yap -kirala" döneminin en önemli özelliğinin kamunun, belirlenen zorunlu yatırımlar için bile ödenek ayırmak zorunda kalmaması olacak. Buna göre özel sektör firmaları, kendilerine verilecek Hazine arazisi üzerinde, belirlenen yatırımı, kendisi finanse ederek yapacak. Ancak bunu yaparken, devletle belli bir yıl için (örneğin en fazla 49 yıl) kiralama anlaşması imzalayacak. Tamamlanan yatırım belirlenecek süre boyunca ilgili idare tarafından kiralanacak. Yatırımın mülkiyeti kira dönemi sonunda sözleşmeye göre kamuya geçecek. Bu yöntemle özel sektörü yatırım yapmaya çekmek için şirkete "Hazine garantisi" niteliğinde bazı garantiler verilebileceği de belirtiliyor.
Özel sektör karakol da yapabilir cezaevi de ama kendi işletemez
Konuyla ilgili bilgi veren Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, yeni sistemle ilgili yasa taslağının son aşamaya geldiğini, birkaç ay içerisinde Bakanlar Kurulu'na sunacaklarını söyledi. Yılmaz, bu sistemle özel sektörün karakol hatta cezaevi dahi yapabileceğini ancak bunları kendisinin işletemeyeceğini ifade etti.
DPT Müsteşar Yardımcısı Cüneyt Düzyol da yeni taslakla ilgili bilgi vererek, yeni sistemde bugüne kadar uygulanan yap-işlet, yap-işlet-devret ve işletme hakkı devri yöntemlerinin dışında "yap-kirala" denilen yeni bir yöntem tarif edildiğini söyledi. Yeni düzenlemeyle getirilecek sistemin mevcut tesisler yerine yeni tesislerin kurulması, mevcut tesislerin rehabilitasyonu ve yenilenmesini de kapsayacağını belirtti. Düzyol, modelle mevcut varlıkların restorasyonu, kiralanmasının yanı sıra bakım ve onarımlarının yapılabileceğini ifade etti.
Vatan