Zirai gayrimenkulü beş yıl içinde satan çiftçi vergi öder
Çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları taşınmazlar dahil gayrimenkullerin beş yıl içerisinde elden çıkartılmasından sağlanan kazanç belli bir miktarı aşarsa beyana ve Gelir Vergisi'ne tabidir
Soru: 1984 yılında satın almış bulunduğum tarla plan tadilatı nedeniyle 2001 yılında belediye tarafından kamulaştırıldı. Kamulaştırma bedeli gecikmeli olarak 2009 yılında faizi ile birlikte ödendi. Faiz miktarı, 107.682 TL'dir. Kamulaştırma bedeli ise tarlamın satış tarihindeki vergi değeridir. Benim tarlamın alış tarihindeki değeri ise yine Emlak Vergisi değeridir. Bu faiz ile ilgili olarak üzerime düşen bir vergisel ödev var mıdır?
Yanıt: Gelir Vergisi Yasası'nın "Değer artış kazançları" başlıklı mükerrer 80'inci maddesinin altıncı bendi hükmü gereği olarak "iktisap şekli ne olursa olsun" ivazsız olarak iktisap edilenler hariç gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları taşınmazlar dahil gayrimenkullerin 01.01.2007 tarihine kadar dört yıl içerisinde elden çıkartılmasından sağlanan kazançların belli bir miktarı aşması halinde beyana ve Gelir Vergisi'ne tabi tutulması öngörülmüştür. 01.01.2007 tarihinden itibaren dört yıllık süre beş yıla çıkartılmış bulunmaktadır.
Dolayısıyla sizin söz konusu kamulaştırma nedeniyle vergiye tabi bir değer artış kazancınız bulunmamaktadır. Çünkü kamulaştırma konusu tarlayı ediniminiz ile istimlak tarihleri arasında dört yılı aşkın bir süre geçmiştir.
Ancak buna karşılık ilgili belediye kamulaştırma bedelini size ödemedeki gecikmeden dolayı faizi ile birlikte ödemiş bulunmaktadır. Bu konu Gelir Vergisi Yasası'nın 75'inci maddesinin 6'ncı bendinde yer alan hükümle ilgili bulunmaktadır.
Bilindiği üzere Gelir Vergisi Yasası'nın 75'inci maddesinde "menkul sermaye iradı" sayılan haller sayılmak suretiyle belirlenmiştir.
Faiz ve kira menkul sermaye iradıdır
Genel tanımlama olarak da aynı yasa maddesinde "Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil (oluşan) sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır" hükmü yer almaktadır.
Aynı yasa maddesinin 6'ncı bendi uyarınca da "Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazlı, rehinli, senetli) alacaklarda cari hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzelkişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dahil" menkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir.
Mevcut yasal düzenleme çerçevesinde söz konusu taşınmazın kamulaştırma bedeli olarak tarafınıza ödenmiş olan bedele ilişkin faiz alacak faizi niteliğindedir. Bu nedenle menkul sermaye iratlarında, iradın elde edildiği yılla ilgili yıllık beyanname ile beyan edilmesi zorunluluğu nedeniyle sizin söz konusu faiz gelirinizi 2010 yılının mart ayının 25'inci günü akşamına kadar beyan etmeniz gerekmektedir.
Veysi Seviğ/Referans
