13 soruda miras reddi nasıl yapılır?

Miras hukukunda kendisine miras kalan yasal ve atanmış mirasçıların, mirası reddetme hakları bulunuyor. Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılıyor.

Genellikle miras olarak para ve mal yerine, borcun kalması durumlarında tercih edilen reddi miras işlemi belli süre ve koşullarda yapılabiliyor. Aksi durumda miras kabul edilmiş sayılıyor.

Peki, miras reddi nasıl yapılır? Reddi miras işleminin kaç ay içinde yapılması gerekir? Bu süre ne zaman başlar? İşte sorularınızın yanıtı;

1- Miras reddi kaç ay içinde yapılabilir?

Medeni Kanun gereğince kendisine istemediği bir miras kalan mirasçılar, üç ay içinde mirası reddedebiliyor. 

2- Miras reddi süresi ne zaman başlar?

Reddi miras için 3 aylık süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlıyor.

Koruma önlemi olarak terekenin yazımı hâlinde mirası ret süresi, yasal ve atanmış mirasçılar için yazım işleminin sona erdiğinin sulh hâkimi tarafından kendilerine bildirilmesiyle başlıyor.

3- Ret hakkı miras olarak kalabilir mi?

Mirası reddetmeden ölen mirasçının ret hakkı kendi mirasçılarına geçiyor. Bu mirasçılar için ret süresi, kendilerinin mirasbırakanına mirasın geçtiğini öğrendikleri tarihten başlıyor. Ancak bu süre, kendilerinin mirasbırakanından geçen mirasın reddi için mirasçıya tanınan süre dolmadıkça sona ermiyor.

Ret sonucunda miras daha önce mirasçı olmayanlara geçerse; bunlar için ret süresi, önceki mirasçılar tarafından mirasın reddedildiğini öğrendikleri tarihten işlemeye başlar.

4- Miras reddi şekli nedir?

Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılıyor. Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekiyor. Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit ediyor. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge veriliyor. Tutanağın ve kütüğün nasıl tutulacağı tüzükle düzenleniyor.

5- Ret hakkı nasıl düşer?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçının ret hakkı düşüyor ve mirası kayıtsız şartsız kazanmış oluyor.

Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemiyor.

Zamanaşımı veya hak düşümü sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebrî icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmıyor.

6- Mirasçılardan biri mirası reddederse ne olur?

Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçiyor. Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, mirasbırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalıyor.

7- En yakın mirasçıların tamamı mirası reddederse ne olur?

En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflâs hükümlerine göre tasfiye ediliyor. Tasfiye sonunda arta kalan değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine veriliyor.

8- Miras sağ kalan eşe hangi durumda geçer?

Altsoyun tamamının mirası reddetmesi hâlinde, bunların payı sağ kalan eşe geçiyor.

9- Sonra gelen mirasçılar yararına ret nasıl olur?

Mirasçılar, mirası reddederken, kendilerinden sonra gelen mirasçılardan mirası kabul edip etmeyeceklerinin sorulmasını tasfiyeden önce isteyebiliyor. Bu takdirde ret, sulh hâkimi tarafından daha sonra gelen mirasçılara bildiriliyor; bunlar bir ay içinde mirası kabul etmezlerse reddetmiş sayılıyor. Bunun üzerine miras, iflâs hükümlerine göre tasfiye ediliyor ve tasfiye sonunda arta kalan değerler, önce gelen mirasçılara veriliyor.

10- Ret süresi uzatılabilir mi?

Önemli sebeplerin varlığı hâlinde sulh hâkimi, yasal ve atanmış mirasçılara tanınmış olan ret süresini uzatabiliyor veya yeni bir süre tanıyabiliyor.

11- Vasiyetin reddi nasıl olur?

Vasiyet alacaklısının vasiyeti reddetmesi hâlinde, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, bu redden vasiyet yükümlüsü yararlanıyor.

12- Reddi mirasta alacaklıların hakları ne olur? 

Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse; alacaklıları veya iflâs idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde, ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açabiliyor. Reddin iptaline karar verilirse, miras resmen tasfiye ediliyor. Bu suretle tasfiye edilen mirastan reddeden mirasçının payına bir şey düşerse bundan, önce itiraz eden alacaklıların, daha sonra diğer alacaklıların alacakları ödeniyor. Arta kalan değerler ise, ret geçerli olsa idi bundan yararlanacak olan mirasçılara veriliyor.

13- Ret halinde mirasçıların sorumluluğu nedir?

Ödemeden âciz bir mirasbırakanın mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklılarına karşı, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu oluyor. Olağan eğitim ve öğrenim giderleriyle âdet üzere verilen çeyiz, bu sorumluluğun dışında oluyor. İyiniyetli mirasçılar, ancak geri verme zamanındaki zenginleşmeleri ölçüsünde sorumlu oluyor. 

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com