2014'de, İstanbul'da gayrimenkul satacak olanların işi zor!

2014 yılı emlak vergisi ile ilgili olarak İstanbul'da yapılan artışlara bakınca insanın adeta dudakları uçukluyor. Gerçi İstanbul'un tamamı değil ama önemli kısmında, yüksek değer artışları var. Bir kısım belediyelerde yapılan artışlar hala gizli tutuyor! 

İSTANBUL'DA ŞOK ARTIŞ 

Emlak vergisine esas değerler, bundan önce 2010 yılı için takdir edilmişti. Buna göre, izleyen yıllann değerleri de "yemden değerleme oranı" baz alınarak; - 2011 yılı için yüzde 3.85 - 2012 yılı için yüzde 10.26 - 2013 yılı için yüzde 7.80 oranında artırılmıştı. 

- 2014 yılı vergi artışları için baz alınacak yeniden değerleme oranı da yüzde 3.93 olarak açıklandı. 

Buna göre, 2014 yılı için belirlenecek değerlerin (özellikli durumlar hariç), "2010 yılına göre" yüzde 30 civarında, bilemediniz yüzde 40 oranında artırılması gerekirdi. 

O da ne? 

Tabloda da gördüğünüz gibi, 2010 yılı değerinin yüzde 200, yüzde 300 hatta yüzde 400'ünü bulan artışlar var! Tek kelimeyle "şok yaratan" bir artış bu.. 

2014 EMLAK VERGİSİ ZIPLAYACAK 

Terziye bir elbise diktirdiğinizi düşünün. Elbisenin maliyeti: kumaş + terziye ödenen paradır. Evlerin emlak vergisi değeri de; bina (daire) maliyeti + arsa değeridir. Buna göre, konut, büro, dükkan, mağaza vb. işyerlerinde emlak vergisi değerinin tespitinde, "arsa değeri" çok önemli. 

Arsa değerinin yüzde 100, 200 hatta 300-400 artırıldığı bölgelerde, gerçekte böyle bir artış yok. Bu olayın özü; belirlenen bir değerin "enflasyona göre" güncellenmesidir. İstanbul'un bazı semtlerinde, enflasyon ötesi "inanılmaz artışlar" var. 

Şimdi şu olaya bakar mısınız? 

10.000 Vatandaşın evinin piyasa değeri 400 bin lira, emlak vergisi değeri yüksek belirlenen arsa değerinden dolayı 1 milyon lira! Olacak iş mi bu? 

İSTANBUL DIŞI DAHA MAKUL 

İstanbul'daki bazı belediyeler, diğerleri gibi uçmamış. Yüzde 50-100 civarında artış yapmış. Ankara,  İzmir  ve Bursa başta olmak üzere, birçok ilde, İstanbul'daki gibi yüzde 200300 değer artışına rastlanmıyor. Bazılarında, enflasyon civarında artış yapılmış. İstanbul ve İstanbul gibi "keyfi zam" yapanlara, "dur" denilmeli.. 

Yoksa, vatandaş perişan olacak.. 

2014'DE GAYRİMENKUL SATACAKLARIN İŞİ ZOR

 2014'de, özellikle İstanbul'da gayrimenkul satacak olanların işi zor. Nedenine gelince, bazı semtlerde arsa m2 değerinin yüzde 300-400 hatta daha fazla artırılması, satışa konu arsa veya dairede, "gerçek değerinin çok üzerinde", bir değer ortaya çıkartacak. 

Arsasını veya daire ya da işyerini satmak isteyen kişi de, tapuda emlak vergisi değerinin altında bir değer gösteremeyecek (Bkz. Harçlar K. Md. 63). Örneğin gerçek satış bedeli 500 bin TL, emlak vergisi değeri 900 bin lira olan bir gayrimenkul, 900 bin lira üzerinden gösterilecek ve bu değer üzerinden "tapu harcı" ödenecek. İleride ayn bir yazı konusu yapacağımız "tapuya şerh verdirme" olayını bilmeyen satıcının, (5 yıl içinde satış yapmışsa) "değer artışı kazancı yönünden", başı ağnyabilecek.. 

Şükrü Kızılot/ Hürriyet Gazetesi