5 maddede mirastan mal kaçırma davası!

1. Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası Nedir?
Mülkiyeti kazandıran tescil işlemi geçersiz bir işleme dayanıyor veya gerçek olmayan bir sebebe dayanıyorsa bu tescil işlemi yolsuzdur. Yolsuz bir tescil veya tescilin yolsuz olarak terkin edilmesi veya değiştirilmesi nedeniyle mülkiyet hakkı zedelenen kimse, tapu iptali ve tescil davası açarak, tapunun iptalini ve adına tescilini isteyebilir. Muris muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma)  da yolsuz tescil hallerinden biridir. 

Muvazaa, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla yapmış olduğu, görünüşte geçerli olmasına rağmen gerçek iradelerine uymayan ve aralarında hüküm ifade etmeyen bir anlaşmadır. Muris muvazaası da, bir kimsenin mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak (bir başka deyişle mirastan mal kaçırmak) için yapmış olduğu karşılıksız kazandırmaları görünürde satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstererek gizlemesidir. 

Bu durumda, görünürdeki işlem tarafların gerçek iradelerini yansıtmadığı için geçersizdir. Görünürdeki işlemin ardındaki gizli işlem ise tarafların iradesine uygun olduğu için kural olarak geçerlidir. Ancak taşınmazlarla ilgili devir işlemlerinin geçerli olması, resmi şekil şartına tabi olduğundan ve gizli işlem (bağış sözleşmesi) bu şekil şartına uymadığından geçersiz olmaktadır. Zira, taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin tapuda resmi şekilde yapılması gerekir. Bu halde, geçerli bir hukuki sebep ve tescil bulunmadığından, muvazaa nedeniyle yolsuz tescile dayalı olarak tapu iptali ve tescil davası açılabilir. 

2. Davanın Tarafları Kimlerdir? 
Saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen her mirasçı, muris muvazaasına dayalı olarak tapu iptali ve tescil davası açabilir ve muvazaayı her türlü delil ile ispatlayabilir. Yasal mirasçılar, atanmış mirasçılar ve evlatlıklar da bu davayı açabilir. Ancak mirası reddeden, miras hakkından feragat eden ve mirastan çıkarılan kişiler bu davayı açamazlar. 

Davayı mirasçılardan her biri, diğer mirasçılarının olurunu almadan kendi payı oranında tapu iptali ve tescil davası açabilir. 

Bu dava; taşınmazı mirasbırakandan devralan kişiye karşı açılır. Taşınmazı devralan kişi ölmüş ise;  ölenin mirasçılarına veya taşınmazı kötüniyetli olarak devralan 3. kişilere karşı açılacaktır.

3. Dava Ne Zaman Açılır, Zamanaşımı Süresi Var mıdır?
Muris muvazaası davası mirasbırakanın ölümünden sonra açılabilir. Dava herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir. 

4. Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. 

5. Muris Muvazaası Davasının Tenkis Davası İle İlişkisi Nedir?
Tenkis davası, saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçıların, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının kanuni sınırlar içine çekilmesi için açılan bir davadır. Muvazaa nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davası açan mirasçı, kademeli/terditli olarak tenkis davası da açabileceği gibi ayrı bir dava da açabilir. 

Avukat Kadir KURTULUŞ - Avukat Figen ŞİMŞEK

4 maddede tapu iptali ve tescil davası!