5 soruda vasiyet ile miras nasıl bırakılır?

Vasiyet, bir kimsenin, kendisinin ölümünden sonra yapılmasını istediği ve yerine getirilmesi gereken şey ya da şeyler oluyor. 

Vasiyet, genellikle ölüm gerçekleştikten sonra, miras sahibinin mallarını kime veya kimlere bıraktığını gösteren belge oluyor. Vasiyetname, geçerlilik şartlarını taşıyor ise, uygulamaya konulana kadar geçerli oluyor.

Peki, vasiyet geçerlilik şartları nelerdir? Vasiyet ile miras nasıl bırakılır? İşte Medeni Kanun kapsamında yer alan hükümler;

1- Vasiyet nasıl düzenlenir?

Vasiyet, resmî şekilde veya miras bırakanın el yazısı ile ya da sözlü olarak yapılabiliyor.

2- Resmî vasiyetname nasıl yapılır?

Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenleniyor. Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabiliyor.

Mirasbırakan, arzularını resmî memura bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir. Vasiyetname, mirasbırakan tarafından okunup imzalanıyor. Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalıyor.

Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra mirasbırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan ediyor.

Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalıyor. Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu olmuyor.

Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ediyor. Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalıyor.

Resmî vasiyetnameyi düzenleyen memur, vasiyetnamenin aslını saklamakla yükümlü oluyor.

3- El yazılı vasiyetname nasıl yapılır?

El yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunlu oluyor. 

El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hâkimine veya yetkili memura bırakılabiliyor.

4- Sözlü vasiyet nasıl yapılır?

Sözlü vasiyet, son arzuları anlatma şeklinde yapılabiliyor. Mirasbırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabiliyor.

Bunun için mirasbırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yüklüyor.

Resmî vasiyetname düzenlenmesinde okur yazar olma koşulu dışında, tanıklara ilişkin yasaklar, sözlü vasiyetteki tanıklar için de geçerlidir Mirasbırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatıyor. 

Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler ve mirasbırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hâkime beyan ediyor. 

Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşüyor. 

5- Vasiyetten nasıl dönülür?

Vasiyetten, yeni vasiyetname ile veya yok etme ile dönülebiliyor. Mirasbırakan, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebiliyor. Vasiyetnamenin tamamından veya bir kısmından dönülebiliyor.

Mirasbırakan, yok etmek suretiyle de vasiyetnameden dönebiliyor. Kaza sonucunda veya üçüncü kişinin kusuruyla yok olan ve içeriğinin aynen ve tamamen belirlenmesine olanak bulunmayan vasiyetname hükümsüz kalıyor. Tazminat isteme hakkı saklı oluyor.

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com