Ahmet Vefik Alp: İBB Sarayı'nın mimarı kim, arsası nerede?

İşte o yazı;

‘Olmadı Benim Kadir Başkan’ım…!’

Büyük Başkan’ımın bugünlerde keyfi pek yoktur herhalde. Köprü bakımları nedeniyle Istanbul ulaşımı topyekün havlu attı. Insanlar bu sıcaklarda 3-4 saat araçlarda mahsur. Pek tabii giydiriyorlar sorumlulara. Ben de Başkan’ımı daha fazla üzmek istemiyorum. Ancak biliyorum ki ne meslektaşım Kadir Başkan’ım, ne Sn Başbakan’ım ve nede Sn Bakanlarım benim eleştirisel yazı ve sözlerime kızmıyorlar. Zira biliyorlar ki ben bir ‘istemezükçü’ değilim, tam tersine proje adamıyım; muhalefet yapmak, yıpratmak için konuşmuyorum. Bilim ve sanatı referans alarak partiler üstü fikirlerimi paylaşıyorum, yapıcı olmaya, çözümler üretmeye çalışıyorum.

O bakımdan rahat rahat yazıyorum Istanbul kulaklarım sende..

Yıl 2001, Büyük Başkan Ali Müfit Gürtuna yeni bir Istanbul Büyükşehir Belediye Sarayı için mimari yarışma açtırıyor. Yer Çağlayan Abide-i Hürriyet Tepesi, şu anki dev Adliye Sarayı’nın bulunduğu arsa. Abide ile taçlanmış, Sadrazamların paşaların yattığı, üç yolla çevrili bu tepe ve etrafının imara açılmasını pek sindiremiyoruz, depremi de düşünerek yeşil kalmasını istiyoruz. Ancak elden ne gelir. Tıpış tıpış yarışmaya katılıyoruz. Bir de Alman danışmanım var. Berlin den Dr. Arch-İng Bernd Siedel. Projemiz güzel. Istanbul’un 7 tepesini simgeleyen 7 kitleden oluşuyor. Şeffaflık hakim. Dairesel meydandan göz seviyesinde neredeyse 360 derece görüş açık. D-100 tarafındaki Başkanlık Bloğu’nun tepesinde heliport var. Yarım küre Meclis Salonu’nun meydana bakan cephesi cam, dışarıdaki amfiye oturan halk havuzun üzerinden içeride neler olup bittiğini gözlüyor: Şeffaf siyaset meselesi..! 

Ödüller dağıtılıyor, Jüri projemizi satın alıyor (resim). Ancak sonra binanın yapımından vazgeçiliyor, arsa Adalet Bakanlığı’na devrediliyor ve Bakanlık ta güzelim parkı beton manyağı yapıyor. Bu Avrupa’nın en büyük Adliye Sarayı projesini hangi mimar yaptı, nasıl seçildi bilgimiz yok. Ancak kanımca hem hormonlu yerleşimi hem mimari mesajı tartışmalı. Tepedeki Abide-i Hürriyet ve Mescid de bu arada ezilip gidiyor. Adliye’nin kullanımı nasıl bilemiyorum, henüz içine giremedim.

Yıllar geçiyor. Peki Yeni Belediye Sarayı nereye yapılacak, Mimarı nasıl seçilecek ? Neticede Büyük Belediye Başkanımızın oturacağı bu yapı Kenti temsil edecek Esas Bina. Önemli. 250.000 m2 kapalı inşaat alanı var. Yeni bir yarışma açılmasını bekliyoruz. En azından konuda yetkin 5-10 Türk mimara davetli proje yaptırılmasını umuyoruz. Yapı kent halkını temsil ettiği için projelendirme sürecine halkın katılımını diliyoruz. Örneğin kazanan ilk 3 projeyi halkın oylamasını istiyoruz.

Aaaaa, süprizzzz !!! Duyuyoruz ki proje çoktan çizilmiş bile. Peki hangi mimar çizmiş, Türk mü ecnebi mi ? arsa neresi ? Ben biliyorum ancak söylemem, varsa bilen söylesin. Projenin nasıl verildiğini de biliyorum, Başkan’ıma sordum O da söyledi. Ancak bir ipucu verebilirim. Aynı meslektaşa Belediye’nin birçok önemli projesi daha verilmiş.

Sessiz ve derinden. Bizim Mimarlar Şehirciler Odaları bilem habersiz, dava mava açamamışlar bu defa..

Olmadı benim Büyük Başkan’ım.! Şimdi neye üzülelim Siz söyleyin lütfen.15 milyonluk Istanbul’u temsil edecek Belediye Sarayı projesinin böyle usulca çizilmesine mi, giderek kilitlenen ulaşıma mı, kalbinden delinen tarihi siluete mi..?   

Bereket bu sene sel mel bizim taraf uğramadı şimdilik..!!

O zaman kızmak yok, yola devam…

Prof. Dr.  Ahmet  Vefik  AlpTMMOB, AIA, RIBA, IAA

Y Müh Mimar  Kentbilimci

Resim Ist Büyükşehir Belediye Sarayı, Çağlayan. Satın alınmış yarışma projesi Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp (Türkiye) ve Dr. Arch-İng Bernd Siedel, Danışman (Almanya) 2001

Kısaltmalar:

TMMOB Türkiye Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği

AIA Amerikan Mimarlar Enstitüsü

RIBA Britanya Kraliyet Mimarlar Enstitüsü

IAA Uluslararası Mimarlar Akademisi