AKM'nin inşaatı durdu mu?
Cumhuriyet döneminin simge yapılarından olan AKM'de çalışmaların durduğu iddia edildi. 5 ay önce yıkılan Atatürk Kültür Merkezi’nin yerine yapılacak yeni bina için ruhsat başvurusu bile yapılmadı.
Taksim'de 1969 yılında yapılan tescilli kültür varlığı Atatürk Kültür Merkezi (AKM), 2008 yılında depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle kapanmıştı.
Kaderine terk edilen ve kullanılamaz hale getirilen AKM için yıkım kararı alınmıştı. 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından alınan karar, sonucunda bina 5 ay önce yıkıldı.
AKM'nin yerine yeni opera binası
AKM'nin yerine yapılacak yeni binanın tanıtımını yapan Erdoğan, 2019 yılının sonuna kadar yeni opera binasının İstanbul’a kazandırılacağını duyurmuştu.
Sözcü Gazetesi'nde yer alan habere göre, yıkımın üzerinden geçen 5 aya karşı AKM'nin yerine yapılacak yeni opera binasının inşaatı için belediyeye ruhsat başvurusu dahi yapılmadığı iddia edildi. İstanbul 2 Numaralı Koruma Kurulu'nun onay verdiği avan (ön) projenin ardından yine kurulun onayına sunulması gereken uygulama projesinin kurula gönderilmediği öğrenildi.
Proje değişti mi?
Yeni opera binası projesinde ekonomik nedenlerle bazı değişiklikler yapıldı. Maliyetin düşürülmesi için projeden bazı bölümlerin çıkarıldığı, daha ucuz malzeme kullanımı için projenin değiştirildiği belirtildi.
AKM'nin Cumhuriyet döneminin simgelerinden, modern mimarlığın önemli örneklerinden çok önemli bir anıtsal yapı olduğuna dikkat çeken Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhcu, “AKM tam da bu özellikleri nedeniyle yıkıldı. Ulusal ve uluslararası koruma mevzuatı çerçevesinde binanın aslına uygun olarak restore edilmesi gerekiyordu. Buna rağmen ideolojik bir bakışla cumhuriyetin simgesel değeri ortadan kaldırıldı” diye konuştu. Muhcu, AKM'nin hukuka aykırı şekilde yıkıldığını, aradan geçen sürede yerine yapılacak yeni bina ile ilgili uygulama projesi çizimlerinin koruma kuruluna, belediyeye ve ilgili kurumların onayına sunulup ruhsat alınması gerektiğini ancak bu işlemlerin yapılmadığını belirtti.
Muhcu “Kaynak yetersizliği gerekçesi ile projenin uygulanması ile ilgili sürecin durdurulduğu anlaşılıyor. AKM'nin aslına uygun restorasyonu için devlet bir kuruş dahi vermeden sponsorluk yöntemi ile bu bina tamamlanabilirdi. Yerine yapılması düşünülen binanın bütün ödeneğinin hazineden karşılanması öngörüldü. Gelinen noktada kriz de bir bahane haline geldi. Bina ile ilgili uygulama ve yapım süreçleri durdu” ifadelerini kullandı.
Muhcu, sözlerine şu şekilde son verdi: “2019'un ilk çeyreğinde bitecek dediler ama daha çivi bile çakılmadı. AKM ile ilgili ne başından beri bir samimiyet sorunu vardı. O simgesel binayı yıkmak için yeni proje bahane olarak kullanıldı. Samimi olsalar inşaat bugün önemli bir aşamaya gelmiş olurdu. Şimdi krizi bahane ederek daha çok ticari fonksiyonlar içeren bir projeye dönüştürülebilme riski var. AKM'yi resmen unutulmaya bıraktılar. AKM hala aslına uygun olarak restore edilebilir bunun için kaynak bulunabilir.”
