Arabuluculuk kira krizini çözer mi? Uzmanlar tek tek açıkladı!
Konut sektörü hükümetin kira krizine çözüm olarak getirdiği “arabuluculuk” sistemini değerlendirdi. 1 Eylül’de başlayacak olan yeni dönem için sektörde “çare olmaz” görüşü hâkim. Uzmanlar sorunun enflasyonun düşmesiyle çözülebileceğine dikkat çekti.
Ev sahibi ile kiracı arasındaki kavgaları önlemek amacıyla hayata geçirilecek olan arabuluculuk sistemi 1 Eylül'de başlayacak.
Konuyu değerlendiren sektör temsilcilerine göre sistem mahkemelerdeki yığılmayı önlese de sorunun çözümüne çare olmayacak.
Cumhuriyet'ten Gökhan Kam'ın haberine göre, düşük faiz, yüksek kur politikasıyla 2018 senesinde başlayan ekonomik model konut ve kiralardaki yükselişler nedeniyle barınma krizini ortaya çıkardı. 2018'de ortalama 1000 TL olan kiralar bugün 10.000 lira seviyesine çıkarken hükümet çare bulmak için harekete geçti. Uygulanmaya alınan yüzde 25 kira artışına ek olarak Meclis’te kabul edilen arabuluculuk sistemi 1 Eylül 2023 itibarıyla yürürlüğe girecek.
KİRA TESPİT DAVALARININ BAŞARI ŞANSI DAHA YÜKSEK
Kiracı ve mal sahibi arasındaki ilişkinin Cumhuriyet tarihinin en kötü döneminde olduğunu kaydeden Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz “Arabulucuk kurumu tarafların son bir defa bir araya getirilmesi üzerine kurulu" dedi.
Mal sahibi açısından üç yıl beklemek, kiracı açısından üç yıl sonra geriye dönük olarak farkları toplu ödemek gibi bir takım sıkıntılar nedeniyle kira tespit davalarının başarı şansını daha yüksek gördüğünü kaydeden Kiraz, "Kira tahliye davalarında ise başarı oluşturacağına çok inanmıyorum. Arabuluculuk öncesinde de iki taraf birbirlerini tüketmiş oluyor" açıklamasında bulundu.
ÇÖZÜM ENFLASYONUN KALICI OLARAK DÜŞÜRÜLMESİ
Kira anlaşmazlıklarında kalıcı çözümün yüksek enflasyonun kalıcı olarak düşmesi ve kira ücretlerinin stabil hale gelmesiyle olabileceğine vurgu yapan Gayrimenkul Uzmanı Avukat Sinan Keskin, "Taraflar, arabuluculuğun sonuçsuz kalması durumunda dava yoluna gidebilirler. Şimdiye kadar arabuluculuk yapmış olduğum davalarda sadece yüzde 15’i mahkemeye taşınmadan sonlandı" dedi.
Kiralara ilişkin arabuluculuk uygulamasında da benzer oranlarda kira ihtilaflarının çözüme kavuşabileceğini düşündüğüne dikkat çeken Keskin, "Arabuluculuk uygulamasının kısmen de olsa mahkemelerdeki yükü hafifleteceğini ancak bunun yine de bir çözüm olmayacağı kanaatindeyim" açıklamasında bulundu.
Keskin, kalıcı çözümün ise Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi, konutta arz talep dengesinin sağlanması ve bu bağlamda kira ücretlerinin stabil hale gelerek, ev sahibi ve kiracı arasında artık husumete varan ihtilafların yargıya taşınmadan son bulması olacağı değerlendirmesinde bulundu.
KONUT ALANINDA BÜRÜNLÜKLÜ YENİ BİR VİZYON OLUŞTURULMALI
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü Başkanı Ulvi Özcan da sorunun düşük faiz yüksek enflasyon sebebiyle ortaya çıktığını ifade ediyor. Çözümün bu tür palyetif tedbirlerle olamayacağını aktaran Özcan, konut alanında bütünlüklü bir yeni vizyon oluşturulması gerektiğini belirtiyor.
Özcan, “Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde cazibe alanı yaratılmalı ve 20 milyonu aşan İstanbul gibi şehirler yerine düşük nüfuslu kentler yaratılmalı. Arabuluculuk sisteminin bir işe yarayacağını sanmıyorum” diye kaydediyor.
MAHKEMEDE YIĞILMA ÖNLENECEK
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise uygulamanın faydalı olacağı görüşünde. Düzenlemeyi iki senedir kendi çabalarıyla taraflar arasında uygulamaya çalıştıklarını aktaran Aşa, şunları söylüyor:
“Taraflar bir araya gelemiyor bazen; ancak bu vesileyle gelecek. Biz iki yıldan bu yana kendi çabamızla bunu uyguluyorduk. Uzlaşmaktan yana ev sahibi ve kiracıyı ikna edip anlaşmasını sağlıyorduk. Bu da şu anda kanuni bir hale geldi. Mahkemeye başvurmadan önce bir arabulucuya gidiyorsunuz sizi uzlaştırması için. Uzlaşamazsanız dava açılıyor. Uzlaşmacının verdiği rapor zaten hüküm niteliğinde. Amaç mahkemelerdeki yığılmayı önlemek.”
Yükselen konut kiralarıyla nasıl mücadele ediliyor? İşte ülkelerden örnekler...
Kiralık konutlara ilişkin denetimler sıklaştı! Usulsüzlük yapanlara 7.2 milyon TL ceza kesildi!
