Aziz Torun: Sat-yap dönemi sonsuza kadar sürmez!

GAYRİMENKUL ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından 2000 yılından bu yana gerçekleştirilen Gayrimenkul Zirvesi’nin 15’incisi için geri sayım başladı. Zirve bu yıl 10 Mayıs’ta “İşimiz MeTRekare” teması ile Raffles Hotel İstanbul’da yapılacak. Zirvede sektörün dününü, bugününü ve geleceğini uzman katılımcılar ile konuşacaklarını belirten GYODER Başkanı Aziz Torun, riskler ve çözüm yollarının da tartışılacağını dile getirdi. Zirvede “gayrimenkul sektörü olarak kendimizi yenilemeyiz” mesajı vereceklerini belirten Torun, “Sektörün en önemli sorunu çeşitlilik olmaması. Sat-yap modeli sonsuza kadar süremez. Bu sistem riskli. Sektör de konut ve ofisten ibaret değil. Alışveriş merkezi, yaşlı köyleri, yurtlar, eğlence alanları gibi çok sayıda yatırım imkânı var. Finansmanda da gayrimenkul yatırım ortaklığı, fonlar gündeme gelmeli. Hem ürün hem de finansmanda çeşitlilik gerek. Sektörde kurumsallığa, şeffaflaşmaya ihtiyaç var” dedi.

TALEBE GÖRE ÜRETİM

Gayrimenkul sektöründe önümüzdeki yıllarda talep yetersizliği olabileceğini belirten Torun, “Satın alma gücü, talep ve beklentilere göre üretim yapılmalı. Herkes nereye gidiyorsa ben de gideyim, herkes ne yapıyorsa ben de yapayım anlayışı doğru değil. Pazar araştırmasına önem vermek gerek. Ben gayrimenkul projelerinde iyi fizibilite çalışması yapıldığını düşünmüyorum. Eskiden inşaatçı vardı, şimdi geliştirici diyoruz. O zaman arsaya, talebe ve bölgeye göre en uygun işi yapmak için gerekli ön araştırmaları yapmalıyız” dedi.

YABANCI SATIŞI ARTMALI

Zirvede “Yabancı yatırımcılar gözüyle Türkiye’de gayrimenkul sektörü” başlıklı bir oturum da yapacaklarını belirten Torun, gayrimenkul geliştiren şirketlerin yabancı satışı konusunda da kendini geliştirmesi gerektiğine dikkat çekti. Yabancı beklentilerinin doğru okunması gerektiğini söyleyen Aziz Torun, “Mütekabiliyet yasası çıkıp yabancıya satış serbest olunca biriken talep satışa döndü. Yabancının isteklerini bilmeden elimizdekini sattık. Ama şimdi pazarı büyütmek için çalışmalıyız. “Elimde bu var, bunu al” demek olmaz. Yabancıların isteklerini bilmeli ve müşterinin ayağına gitmeliyiz. Üst gelir grubundaki yabancı yatırımcıları Türkiye’ye çekmek için bir stratejimiz olmalı” diye konuştu.

OFİS RİSKİ

YENİ ofis yapılarındaki parçalı mülkiyet yapısını eleştiren Aziz Torun, “Ofisleri 50-70 metrekare bölüp satmak doğru değil. Yapılar bütün olarak kiralanmalı ve sonra satılmalı. Yabancı yatırımcı parçalanan yapıları tercih etmiyor. Bunların yönetimi de zor. Bu tip satılan yapılarda arz fazlası olabilir” dedi.

UYGUN AİDAT FORMÜLÜ ARANACAK

15. Gayrimenkul Zirvesi’nin konularından biri de aidatlar olacak. Aidatların kira bedellerini bulmasını değerlendiren Torun, “2 bin liralık bir eve 500 lira- 1000 lira aidat istemek olmaz. Aidatlar kiranın yüzde 10-12’si kadar olmalı. Başarılı yönetim şirketlerinin temsilcileri ile zirvede bu konuyu da gündeme getireceğiz” dedi.

ZİRVEDE NELER KONUŞULACAK?

GAYRİMENKUL Zirvesi’nde “Yabancı Yatırımcılar Gözüyle Türkiye’de Gayrimenkul Sektörü” , “Gayrimenkulde Yeni Finansman Modeli: Gayrimenkul Yatırım Fonu”, “Metrekare ve Yeni Jenerasyon İlişkisi”, “Rakamlar Bize Ne Söylüyor?”, “Metrekarenin Evrimi ve Yönetimi” gibi sektöre ilişkin birçok konu başlığı konuşulacak. Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı’nın davet edildiği zirveye İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da katılacak. Türkiye’nin önemli gayrimenkul şirketleri, sektör temsilcileri, kamu yetkilileri ve uzmanların bir araya geleceği  zirvede gazeteci Emin Çapa da görüşlerini paylaşacak. 

Hürriyet

Haber Milliyet'te şöyle yer aldı;

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği’nin (GYODER) 15’incisini gerçekleştirdiği Gayrimenkul Zirvesi, sektör paydaşlarını biraraya getirdi. Dün düzenlenen zirvede, ‘İşimiz Metrekare’ teması ile düzenlenen oturumda, mevcut sorunlar ve çözüm önerileri tartışıldı. GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun, sektörde ‘sat-yap’ modelinin sorunlara yol açabileceğini dile getirdi. Torun, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in “Dünya ve Türkiye ekonomisi için ‘geçici bir bahar havası yaşıyoruz’ aldanmayalım” ifadesine atıfta bulunarak, şunları söyledi:

‘KDV’ye yeni düzen...’

“Beklenen olumsuz hava şartları fırtınalı kışa dönerse ne yapacağız, bir hazırlığımız var mı, emin değilim. Endişelerim var. Bir zamanlar bir musluk reklamı vardı. Açıyorum, kapıyorum, ben bunu hep yapıyorum. Biz de satıyoruz, yapıyoruz, biz bunu 10 senedir yapıyoruz diyerek yolumuza devam ediyoruz ama bu model bizi yarı yolda bırakabilir. Bu olumsuzluktan ilk etkilenecek sektör gayrimenkul olur, böyle zamanlarda önce alım satım durur. Sektör olarak iyimser tahminle hareket etmenin yanısıra B, C planlarını da programa almamız lazım.”

15-16 ay önce Başbakan Davutoğlu’nun Ankara’da sektörün önde gelen isimleriyle biraraya gelerek, sorunlarını dinleyip fikir alışverişinde bulunduğunu hatırlatan Torun, “Aradan geçen zamanda 2 seçim oldu, iki hükümet değişti. Sıkıntılarla ilgili kaydadeğer bil gelişme olmadı” dedi. 

‘Alacak güç var mı’

İmar yasasının bir an önce çıkarılmasını, vergi ve harçların hafifletilmesini beklediklerini belirten Torun, “Haksız rekabete yol açan KDV oranları yeniden düzenlenmeli. Arsa rayiç fiyatları yüzde 1 KDV için çok sembolik rakamlarda kaldı, sektör KDV muafiyetinden yararlanmak için parsel bazında kentsel dönüşüme yöneliyor, dönüşüm ada bazında olmalı” diye konuştu.

Sat-yap’a dayalı bir sistemin sektörü zor durumda bırakabileceğini tekrar ele alarak öneriler sunan Torun, “Farklı finansal modeller veya güçlü ortaklıklar bulunmalı” dedi. Torun, sektörde üretim fazlalığı değil, muhtemel bir talep yetersizliği olabileceğini kaydetti. Nitelikli konuta olan ihtiyacın sürekli arttığını söyleyen Torun, “Ancak ihtiyaç artarken satın alma gücü artıyor mu? Bunu alacak satın alma gücü var mı? Fert başına gelir artıyor mu? Bu, sorun olabilir. Burada olan arkadaşlarıma da bakınca, 4 bin liranın altına konut üretmek mümkün değil diyebiliriz” dedi.

‘Bardağın dolu tarafı’

Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Ceylan, Torun’un konuşmasının ardından, “Bardağın dolu tarafına da bakmak lazım” dedi. Ceylan, “Türkiye 2002 yılından itibaren çok önemli adımlar atarak, işler yaptı. Sektörün öneminin farkındayız. Bunun bilincinde olarak sektörü desteklemeye devam edeceğiz” diye konuştu. 

‘Türkiye fırsatlar ülkesi’

‘Yabancı Yatırımcılar Gözüyle Türkiye’de Gayrimenkul Sektörü’ başlıklı oturumda Türkiye’de ikamet eden yabancı yatırımcı ve uzmanlar, Türkiye’nin gayrimenkulde yatırım için fırsatlar barındıran bir ülke olduğunu ifade etti. EBRD Gayrimenkul ve Turizm Direktörü Claudia Pendred, birçok alanda Türkiye’ye yatırım yaptıklarını, buna gayrimenkul alanını da eklediklerini söyledi. Türkiye’de bir gayrimenkul fonuna ortak olduklarını kaydeden Pendred, “Türkiye’de yabancı yatırımcıyı çeken bir durum var. Yurtdışındaki bazı emekli fonlarını da bu gayrimenkul fonuna çekmeye çalışıyoruz” dedi. Kentsel dönüşüm, öğrenci yurtları gibi alanlara şirketlerinin ilgisinin ciddi oranda devam edeceğini söyleyen Pendred, “Türkiye fırsatları olan bir ülke. Perakende, AVM ve konutta önemli bir pazar oluştu ve biz Türk işadamları ile çalışıyoruz ve şimdiye kadar da çok başarılı olduğumuz görülüyor” dedi.

Milliyet