Baraj suyundan içme suyu nasıl elde edilir?

Baraj suyundan içme suyu nasıl elde edilir?

Baraj suyundan içme suyunun nasıl elde edildiğine ilişkin açıklamalar İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) tarafından yapılıyor. İSKİ'de yer alan bilgilere göre baraj suyundan içme suyu eldesi için öncelikle baraj ve regülatör gibi su kaynaklarından temin edilen su, arıtma tesislerinde işlemden geçirildikten sonra şebekeye verilmektedir. 

Su kaynaklarından alınan ham suyun kullanıma elverişli hale gelmesi için çeşitli işlemlerden geçirilmesi gerekir.

İçmesuyu arıtılmasında üç temel prensip hedeflenmiştir:

1- Suyun fiziksel ve estetik kalitesinin sağlanması,

2- Suda bulunması muhtemel zehirli veya sağlığa zararlı maddelerin giderilmesi,

3- Hastalık yapıcı mikroorganizmaların etkisiz hale getirilmesi.

İçmesuyu kaynaklarından isale hatları ile kapalı ortamlarda arıtma tesislerine ulaştırılan sular, gerekli arıtma işleminin ardından şehre verilir.

Fiziksel ve kimyasal olarak çeşitli işlemlerden geçen sulara havalandırma ünitesiyle gerekli oksijen kazandırılır. Ozonlama yöntemiyle de oksidasyon ve dezenfeksiyon sağlanır. Böylece içmesuyu arıtma tesislerinde birçok işlemden geçen sular, klorlanmak suretiyle hiçbir kirliliğe maruz kalmadan musluklarımıza kadar ulaşır.

Barajlarda bulunan ham suların, musluklarımıza kadar sağlıklı ve kesintisiz bir şekilde ulaşması için sadece içmesuyu arıtma tesisleri yeterli değildir. İçmesuyu şebekesi, isale hattı, terfi merkezi ve su depolarının da bulunması gereklidir. Bu unsurlardan herhangi birisi olmadığı taktirde suyun sağlıklı bir şekilde musluklara ulaşması mümkün olmaz.

Doğadaki mevcut su kaynakları, bazı istisnalar dışında, içmesuyu ihtiyacı için doğrudan kullanıma uygun değildir. Bu yüzden suların bir tasfiye işleminden geçirilmesi gerekir. Dere, baraj, göl, kaynak gibi yüzeysel su kaynakları ve yeraltı sularından elde edilen ham su, tasfiye işlemlerinden geçirerek, sağlık koşullarına uygun hale getirilir.

Baraj ve göl gibi içmesuyu kaynaklarından gelen su, içmesuyu arıtma tesisine önce giriş yapısından gelir. Ardından, havalandırma yapısına giren su, burada havalandırılır. Aynı zamanda, suyun içindeki oksijen miktarı artırılır ve ön klorlama işlemi yapılır. Buradan çıkan su, ozon temas tankına gelir. Bu tankta, suyun temizlenmesine yönelik ilk aşama gerçekleşir. Suya, ozon jeneratöründen ozon verilerek, içindeki mikropların öldürülmesi sağlanır.

Ozon temas tankından çıkan su, hızlı karıştırıcıların içine girerek, alüminyum sülfat bozlaması ile içindeki katı maddeler çökertilir. Burada alüminyum sülfatla karışmış olan su, yavaş karıştırıcı ünitesinde, polielektrod verilerek, suyun içindeki katı maddelerin dibe çökmesini sağlayan durultucuya gelir. 

Burada iri taneli katı maddeler, trident ve koni vasıtasıyla tasfiye edilir. Daha sonra buradan çıkan su, filtre yapısına girer. Filtreden çıkan temiz su, hijyenik şartları sağlayabilmek için klor temas tankında klorlanarak, temiz su deposuna, ardından pompa istasyonları aracılığıyla dağıtıma geçer. Dağıtıma hazır olan su, artık içilebilir durumdadır.

İçmesuyu Arıtma Tesisleri genel olarak şu bölümlerden oluşmaktadır: 

Havalandırma Ünitesi: 

Baraj veya gölden alınan hamsuyun tesislere giriş yaptığı ilk ünite havalandırma ünitesidir. Havalandırma havuzuna alınan hamsulardaki tat, koku ve amonyak gibi parametreler atmosfere verilerek giderilirken demir, mangan ve organik madde gibi parametreler de okside olarak arıtma tesislerinde giderilebilecek seviyeye ulaştırılmaktadır.

Ozonlama Ünitesi:

Ozonlama ünitesinde su içerisinde bulunan mikroorganizmalar giderilmekte ve sudaki tat ve koku düzeltilmektedir.  Üretilen ozon, temas tankının dibindeki difizörler vasıtasıyla havalandırmadan gelen suya verilmektedir.

Hızlı Karıştırma Ünitesi:

Hızlı karıştırma yapısında negatif yüke sahip olan maddeler suya ilave edilen pozitif yüklü koagülant maddeler (demir üç klorür, alüminyum sülfat ve demir sülfat) ile polielektrod homojen bir şekilde karıştırılır.

Yavaş Karıştırma Ünitesi: 

Koagülant maddenin etkisiyle hızlı karıştırıcıda yükleri nötrleştirilen maddelerin yumak haline dönüşmesi için yavaş karıştırma ünitesine alınır. Bu ünitede sular yavaş karıştırılarak bu maddelerin birbirleriyle buluşup flok haline gelmesi sağlanır.

Çöktürme Ünitesi: 

Hamsu içerisinde bulunan ve yavaş karıştırma ünitesinde flok haline gelen maddelerin sudan ayrıldığı bir bölgedir.

Filtrasyon Ünitesi: 

Çöktürme ünitesinde giderilemeyen flokların giderildiği ünitedir.

Temiz Su Haznesi: 

Filtre ünitesinden çıkan arıtılmış sular son dezenfeksiyona tabi tutulduktan sonra şebekeye verilmek üzere temiz su haznelerine alınır.

Çamur Susuzlaştırma Ünitesi:

Tesis ünitelerinden çıkan çamurlu sular, susuzlaştırma ünitesinde yönetmeliklere uygun olarak belli oranlarda susuzlaştırdıktan sonra düzenli depolama alanlarına götürülmek üzere tesisten uzaklaştırılır.

Baraj nedir, nasıl yapılır?