Bina güçlendirilmesinde en garanti yöntem sismik izolatör!

Elazığ'da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremde herhangi bir hasar görmeyen Fethi Sekin Şehir Hastanesi'nin, sarsıntının yıkıcı etkisini azaltan izolatör sistemi sayesinde depremden etkilenmediği ortaya çıktı. Akıllara, "Peki izolatör sistemi neden büyük bir depremin beklendiği İstanbul'daki kentsel dönüşüm projelerinde kullanılmıyor?" sorusu geldi. Elazığ depreminde 41 kişi hayatını kaybederken, bin 607 kişi yaralandı. Yaralılardan da bin 523’ü taburcu edilirken kalan 84 kişinin hastanede tedavileri devam ediyor. Türkiye ise, depremden korunmak ve olası zararlarını azaltmak için neler yapılması gerektiğini, alınabilecek önemleri tartışıyor.

Sözcü gazetesinden Sibel Gülersöyler'in haberine göre, Elazığ’daki depremden sonra, vatandaşlar içerisindeki sismik izolatör sistemi sayesinde etkilenmeyen ve kentin en güvenilir yapısı olarak kabul edilen Şehit Fethi Tekin Şehir Hastanesi’ne gitti. Sismik izolatör sistemini hastanenin mimarı Ahmet Akyüz anlattı.

HASTANEDEKİLER DEPREMİ 3.1 BÜYÜKLÜĞÜNDE YAŞADI

Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi’nin zeminine 872 deprem izolatörü yerleştiren mimar Ahmet Akyüz, kendisinin de depremden sonra en güvenli yapı gördüğü için buraya geldiğini belirtti. Akyüz şunları aktardı:

"Bu sistem sayesinde üst katlar 6.8 büyüklüğündeki depremi 3.1 şeklinde hissetti hatta artçı depremler hissedilmedi. Her kolon üzerinde sismik izolatör var. Bu izolatörler taşıtlarda stabilize yola girdikleri zaman otomobilin sarsıntısını izole etmeye yarayan amortisörler gibi işliyor.

Dört yöne doğru 50 santimetreye kadar salınım mesafesi var bu izolatörlerin. Yani bina zemini deprem sırasında 50 santimetreye kadar dört yöne doğru salınım gösterebiliyor. Bu sayede de deprem sırasında yukarıdaki işleyişte hiçbir aksaklık olmuyor."

İzolatörlerin deprem anında yüzde 100 kapasite ile çalıştıklarını belirten mimar Ahmet Akyüz, sistemin Yozgat, Manisa ve İstanbul’da da bazı hastanelerde kullanıldığını belirtti. Depremin hissedildiği andan itibaren asansörlere de kontakt verildiğini ve o esnada çalışır haldeki asansörlerin en yakın katta durduğunu, duran asansörlerin ise kapılarının açılarak sabitlendiğine dikkat çeken Akyüz, sistemin her hastanede ve okulda öncelikli olarak uygulanmasının çok önemli olduğunu ve yapılara sonradan eklenebilecek bir sistem üzerinde çalışmalar yaptığını belirtti.

Konuyla ilgili konuşan TMMOB İstanbul İnşaat Mühendisleri Şube Başkanı Nusret Suna, sismik izolatörün depremin yıkıcı etkilerini azaltıcı bir sistem olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Genellikle depremde hiç hasar almaması istenilen yapılarda bu sistem uygulanır. Bu yapılar da hastane yapılarıdır çünkü burada deprem olsa dahi hayatın devam etmesi gerekmektedir. Bu sistem son zamanlarda dünyada da sıklıkla kullanılmaya başlandı. Sağlık Bakanlığı, belli bir yatak kapasitesinin üzerinde olan hastanelere bu sistemin kullanılmasını şart koşuyor.

Türkiye’de binalar, betonarme sistem, çelik ya da karbon fiber takviyeli polimer ile güçlendiriliyor ancak bu yöntemler arasında en garanti yöntemin sismik izolatör sistemleri olduğu biliniyor. Bu yöntemin kalıcı olması için de bina yapılırken uygulanması önem taşıyor."

"Her hastane yapısının altına konulup konulmayacağı, hangi bölgelere uygulanacağı titizlikle tespit edilmelidir, zemini sağlam fay hattı üzerinde olmayan bölgelerde ihtiyaca göre kullanılması gerekmektedir” diye konuştu. Her binanın yapısına sismik izolatör uygun değildir. En kolayı ve en doğrusu bina inşa edilirken uygulanmasıdır, yeni ve pahalı bir uygulama ve dünyada da yeni yeni yaygınlaşıyor."

Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Battal Kılıç, sistemin çok yeni olduğuna dikkat çekti ve “Bu sistem arabadaki amortisör gibidir, hani kasisten gidersiniz de bu sistem sayesinde darbeleri daha az hissedersiniz sismik izolatör sistemi de bu şekilde çalışır. Bu sistem deprem anında titreşimi yayar ve depremin şiddetini de bu şekilde azaltır” şeklinde konuştu.