Bina zeminleri bakterilerle güçlenecek!
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi (EBYÜ) Mühendislik Fakültesi ve Atatürk Üniversitesinde görev alan akademisyenler tarihi binaların zemine bakteri enjekte ederek güçlendirme yapılabileceğini belirledi.
EBYÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Harun Akoğuz ve beraberinde görev alan ekip yaklaşık 7 senedir bina zeminlerinin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştiriyordu. Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; ekip inşaata uygun olmayan zeminlerin bakterilerle güçlendirecek çalışma geliştirdi.
Erzurum'un Olur ilçesinde yer alan Yıldızkaya Mağarası'nda sarkıt kayaların ortaya çıkmasında etkili olan Viridibacillus Arenosi bakteri türü, Erzurum Üniversitesi laboratuvarında incelendi.
Bakterileri inşaat için uygun olmayan kum zeminlere yönelik inceleyen ekip ve diğer bilim insanları, bu bakteriler tarafından üretilen enzimlerle girilen reaksiyon ile toprak zemindeki tanelerin güçlenmesine ve araların dolmasında yardımcı olduğu gözlemlendi.
Bu gözlemle akademisyenler bu bakteri sayesinde inşaata uygun olmayan zeminlerin inşaat için elverişli hale gelebileceğini ve betonun da güçlenebileceğini saptadı.
Akoğuz ve ekibi bakterileri kullanarak yapılaşma için elverişsiz bölgelerde inşaatı artırmayı beton aksamın mukavemetini yükseltip hem yeni inşaat zeminlerin güçlü zemine sahip olmasını hem de mevcut eski yapıların zeminin güçlendirilmesini hedefliyor. EBYÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Hakan Yalçıner, yapılan çalışmaların inşaat sektörü için dönüm noktası olabileceğini dile getirdi.
Deprem bölgesinde yer alan Türkiye'de binaların enkaz olmasındaki en büyük nedenin güçsüz bina zeminleri olduğunu söyleyen Yalçıner şu açıklamalarda bulundu:
"Bu yöntem zemin içerisine doğada hazır olarak bulunan bakterilerin enjekte edilmesi işlemidir. Enjekte edilen bakteriler, sistem içerisinde reaksiyon göstererek zemin mukavemetini artırarak ortamı kendi kendine iyileştirmeye başlıyor. Bu yöntem sadece zeminde değil, betonarme yapılarda oluşan çatlakların onarılmasında, dahası tarihi yapıların restorasyonlarında da kullanılabilir. Bundan dolayı da buradaki çalışmayı önemli ve yenilikçi bir çalışma olarak görüyoruz. Diğer önemli nokta da mevcut zeminlerin iyileştirilmesinde kullanılan yöntemler hem insan gücü hem de ekonomik getirisi açısından oldukça maliyetlidir. Doğada hazır olarak bulunan bu bakterilerin sisteme adapte edilmesi, insan gücünü azaltıp ekonomik olarak inşaat sektörüne katkı sağlayacaktır."
Bakterilerle zemin güçlenecek
Dr. Öğretim Üyesi Harun Akoğuz ise inşaat zeminlerinin biyolojik ürünler sayesinde daha da güçleneneceğini söyleyerek şu açıklamalarda bulundu:
"Çevremizde özellikle mercanlar, karınca tepeleri, mağaralar, yumuşak deniz kabukları gibi birçok minerallerin etrafımızı kapladığını görürüz. Bunlar aslında biyomineralizasyon olarak adlandırılır ve organizmalar tarafından üretilir. Biz aslında uyguladığımız yöntemle sadece bakteriyi sisteme dahil ediyoruz. Erzurum'da mağaralardan elde ettiğimiz Viridibacillus Arenosi bakterisinin üreyi hidrolize etmesi sonucunda ortaya çıkan karbonatı sisteme dahil ettik. Oluşan kalsiyum karbonatla zemin taneleri arasındaki boşlukların dolması ve birbirine bağlanması gibi etkiler gösterdi. Tabii bu da zeminlerin mukavemetinin artışına neden olmaktadır."
İnşaat için elverişli olmayan zeminlerde bakteri uygulamasına yönelik yapılan zeminlerde 2,5 megapascal gibi ciddi bir mukavemet kazanımı yapıldığını söyleyerek "Bu çalışmada kullanılan Viridibacillus Arenosi bakterisi toprak orjinli bir bakteri olduğu için doğal olarak kullanılmaktadır ve insan sağlığına herhangi bir zararı olmadığı belirlenmiştir.
