Cari açık çığ gibi büyüyor! Yıllık olarak beklenen açığa 7 ayda ulaşıldı!

Yeni Orta Vadeli Program’da (OVP) bu yılın tümünde 42,5 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilen kümülatif cari açık ilk yedi ay itibarıyla bu düzeyi yakaladı.Temmuz sonu itibarıyla son bir yılda ise 58,5 milyar dolar açık gerçekleşti. Merkez Bankası’nın açıkladığı Temmuz 2023 ödemeler dengesi verilerine göre aylık cari açık temmuzda geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 58,1 büyüyerek 5 milyar 466 milyon dolar oldu.

Dunya.com köşe yazarı Naki Bakır’ın konuyla ilgili yazısı şöyle: Ocak-temmuz döneminde verilen kümülatif açık 42 milyar 286 milyon dolarla geçen yılın aynı döneminin yüzde 31,4 üzerinde oldu. Mayıs sonunda 59 milyar 740 milyon dolar olan, haziranda 56 milyar 508 milyon dolara düşen yıllık cari açık da yeniden artarak temmuz sonunda 58 milyar 517 milyon dolara yükseldi.

ANA NEDEN DIŞ TİCARET

 Temmuz ayında da cari açığın büyük kısmı dış ticaretten geldi. İhracat, kurlarda hızlı yükseliş ayı olan temmuzda ithalata göre daha düşük oranda arttı. Temmuz ayında ihracat 19 milyar 700 milyon, ithalat ise yüzde 30 milyar 177 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret açığı temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,2 büyüyerek 10 milyar 477 milyon dolara çıktı. Yedi aylık açık da 61 milyar 261 milyon dolar oldu. Genel mal ihracatı temmuzda yüzde 19 milyar 384 milyon, ithalatı ise 27 milyar 419 milyon dolar oldu, böylece açık yüzde 6 büyüyerek 8 milyar 35 milyon dolara çıkmış oldu.

NET ALTIN İTHALATI BÜYÜYOR

Parasal olmayan altında aylık ihracat 300 milyon dolar olurken, ithalat ise 2 milyar 758 milyon dolar oldu. Altın ticaretindeki açık temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,8 büyüyerek 2 milyar 458 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ocak-temmuz döneminde ise altında 1 milyar 583 milyon dolarlık ihracata karşılık 19 milyar 308 milyon dolarlık ithalat yapıldı.

OVP’de bu yılın tümünde 27,3 milyar dolar olarak tahmin edilen net altın ithalatı ilk yedi ay itibarıyla yüzde 175,2 büyüyerek 17 milyar 715 milyon dolar oldu.

YABANCI SERMAYEDE ÇIKIŞ

 Doğrudan ve portföy yatırımları ile faiz gelir giderini kapsayan birincil gelir dengesinde Ocak-temmuz döneminde net çıkış 6 milyar 881 milyon dolar olurken, ikincil gelir dengesinde ise net bazda sadece 126 milyon dolarlık bir giriş yaşandı. Resmi rezervlerde temmuzda aylık bazda 2 milyar 778 milyon dolarlık bir artış sağlandı.

Ancak cari açıkta yaşanan hızlı büyüme ilk yedi ay itibarıyla, finansmanda kullanılan rezervleri 23 milyar 755 milyon dolar eritti.

Cari işlemler açığındaki hızlı büyümede ithal enerji faturası ve parasal olmayan altın ithalatındaki rekor artışlar etki sağlarken, bu iki kalemin ikisi de dışarıda tutulduğunda cari işlemler fazla veriyor. Temmuz ayında altın ithalatı hariç tutulduğunda aylık cari açık 3 milyar 8 milyon, enerji hariç tutulduğunda 1 milyar 741 milyon dolar olurken, ikisi de hariç tutulduğunda ise aylık 717 milyon dolarlık bir cari fazla olduğu tespit edildi.