Domodedovo Havalimanı yıl sonunda tamam!

Domodedovo Havalimanı Terminal 2 binasının özellikleri ve çalışmaların son durumları hakkında Proje Müdür Yardımcısı Ali Bacaksız EQ Dergisi’ne özel röportaj verdi. İşte o röportaj…
 
Ali Bey, sizinle Moskova Domodedovo Havaalanı Terminal 2 binası hakkında konuşmak isteriz. Bu proje hangi açılardan önemli?
Hem fiziksel hacmi hem de bedeli bakımından büyük bir iş... Sanırım Ant Yapı’nın şu âna kadar imzaladığı bedeli en yüksek kontrat. Bu projenin Ant Yapı’nın Moscow City’de tamamladığı kuleler (Capital City ve Avrupa’nın tamamlanmış en yüksek binası unvanıyla Oko Tovvers gibi birçok yapı) veya Zaha Hadid tasarımı Capital Hill Residence kadar prestijli bir iş olduğunu düşünüyorum. Ayrıca firmamızın neler yapabildiğini göstermek için iyi bir fırsat olarak değerlendiriyorum.
Ant Yapı bugüne kadar birçok ülkede yani birçok farklı fiziksel koşulda konut; otel; ofis; okul; alışveriş, kültür veya spor merkezleri gibi çok çeşitli fonksiyonlarda yapılar üretmiş bir firma. Şimdi bu çeşitliliğe havaalanı işini de eklemenin haklı gururu içerisindeyiz.

Projenin konumu, boyutları, bedeli, işvereni, mimarı ve diğer özellikleri hakkında bilgi alabilir miyiz? Önemi, bedeli ve büyüklüğü açısından Moskova ve dünyadaki diğer havaalanlarıyla bir karşılaştırma yapabilir misiniz?
Domodedovo Havalimanı Moskova’nın güneyinde, merkezden 40 km uzaklıkta bulunmakta. Bedeli yaklaşık 700 milyon USD. işvereni havalimanı işletmesinin bir alt kuruluşu olan Domodedovo Construction Management. Projede 5 blok ile zemin altı ve üstüyle beraber toplam 8 kat bulunuyor, inşaat alanı yaklaşık 235 bin metrekare olan projenin yapımında 175 bin metreküp beton ve 14 bin tondan fazla çelik kullanıldı. Bu çelik miktarı Eyfel Kulesi için kullanılanın neredeyse iki katı.
Bina cephesi terracotta panel ve bagetler; ana giriş cephesi ise ısıtmalı camlar ve kompozit panellerle kaplı. Bina içinde yatay ve düşey yolcu taşınması için toplamda 66 asansör; yürüyen 48 merpen ve 16 platform olmak üzere 130 ünite bulunuyor.
Terminal 2 bittiğinde, mevcut terminalin sol kanadında; 100 check-in kontuarı, 40 özel check-in kiosku ve dünyanın en büyük yolcu uçağı olan Airbus A380 için özel pist hizmete girecek.
Domodedovo, 2017 verilerine göre geçen yıl 31 milyona yaklaşan yolcu sayısıyla Rusya’nın en yoğun ikinci havaalanı. An itibarı ile Moskova’ya gelen hava trafiğinin yüzde 35’ini karşılamakla kalmayıp Moskova’daki tek özel havalimanı olma niteliği taşıyor. 2012’de 64 milyon yolcu tarafından kullanılan Moskova havaalanlarının bugünkü verilerine bakıldığında yolcu kapasitesinde yüzde 40’a varan bir artış olduğu görülüyor. 2. Terminal binası bu bakımdan Moskova ve Rusya adına büyük bir önem taşıyor. Tüm havalimanı bu binayla birlikte toplam 500 bin metrekarenin üstünde bir alana sahip olacak ve yıllık en az 45 milyon yolcuya hizmet vermesi planlanıyor.

Ant Yapı Domodedovo Havaalanı projesini ne zaman ve hangi kriterleri yerine getirerek aldı? Diğer rakipler kimlerdi? Süreç nasıl gelişti?
Öncelikle şunu söyleyeyim, yaklaşık iki yıla yayılan ve kolay diyemeyeceğimiz bir süreçti. Sabahlara kadar bitmeyen mesailer ile sık ve uzun, bazen de sert toplantıları içeren bir iki yıldı bu. Kısacası bu proje için çok çalıştık; halen de çaba göstermeye devam ediyoruz.
2. Terminal binası, 2006’dan beri çeşitli firmalar tarafından inşa edilmeye çalışılıyordu. Ancak biz 2014’te projeyle tanışana dek neredeyse hiçbir ilerleme kaydedilememişti. Aynı tarihte ihaleye açıldığında bizim dışımızda Rönesans Holding ve bir Rus firması da vardı.
Bize sunulan ilk kontrat, pratiği olmayan ve bu yüzden ağır sayılabilecek nitelikteydi. Bunu çalışır ve taraflara hizmet eder hale getirmek için işverenle detaylı ve uzun çalışmalar yürütüldü, imalatı çok yavaşlatacak projelerle de karşı karşıya kaldık. Projelendirme sorumluluğu bize ait olmasa da işi hızlandırmak adına bu türden problemlere daha pratik çözümler getirdik. Projeyle olduğu gibi işverenle de ilk defa tanışıyorduk, karşılıklı güven ortamının sağlanması önemliydi. Bu süreçte Ant Yapı’nın 30 yıla dayanan tecrübesi, hatırı sayılır portfolyosu ve çalışma isteği çok yardımcı oldu. Bir de bütün bu çalışmalar, toplantılar devam ederken rublenin dalgalı kuruyla uğraşmak zorunda kaldık. Her gün yeni hesaplamalar, yeni formüller, yeni pazarlıklar... Ve nihayet Ant Yapı olarak yürüttüğümüz çalışmalar meyvesini vermişti, işverenle orta yol bulunmuştu, ama taahhüt edilecek işin altından kalkmak çok ciddi bir güç istiyordu. Bugün geldiğimiz noktaya bakarsak, şu an işin sonuna yakın sayılırız. Ant Yapı’nın gerek finansman gücü, gerek tecrübesi, gerek bünyesinde bulundurduğu kadrosu ile böyle bir güce sahip olduğunu fazlasıyla kanıtladığını düşünüyorum.

AntYapı’nın sorumluluğu altında olan bölümler hangileri?
Kontratımız anahtar teslimi niteliğinde. 2. Terminal binasına ait A’dan Z’ye tüm inşa işleri Ant Yapı taahhüdü altında. Bunların içine tüm havalimanına hizmet edecek, bedeli yaklaşık 120 milyon USD olan üst geçit yol projesi de dahil. Ancak devlet ve gümrüğe ait olan bölgelerde, mesela pasaport kontrol noktalarındaki kabinlerin işler hale getirilmesi gibi bazı özel işleri ilgili devlet kurumlan kendileri imal etmekte.

Şantiye faaliyetlerine ne zaman başladınız? Ekibiniz kaç kişiden ve kimlerden oluşuyor?
Şantiye faaliyetlerine 2015 yılının Ağustos ayında başlandı, ilk aşamada yaklaşık 250 kişilik bir kadro kuruldu. Bugün bu rakam 4500’e ulaştı. Projemizde, saha ve ofiste görevli toplam 155 mühendis arkadaşımızla çalışıyoruz. Bunun dışında kadrolarımızda 40 tekniker, 149 formen ve 15 mimar bulunmakta. Sadece dokümantasyondan sorumlu 52 kişilik bir ekibimiz var. idari işler, muhasebe ve ambar kısımlarında 28 personel görevli. Ayrıca şu an şantiye faaliyetlerine 4000 işçiyle devam ediyoruz.

Şantiye süreci dilediğiniz gibi ilerliyor mu? Karşılaştığınız zorluklar, engeller oldu mu?
Biz her zaman için daha iyisini hedefliyoruz.. İşler istediğimiz gibi gittiğinde bile daha iyisini amaçladığımız için aslında tam arzu ettiğimiz gibi olmuyor. Ancak hız ve kalite bağlamında işverenin birçok kez hayrete düştüğünü gördük ve sık sık övgülerini aldık.
Bu ölçekteki bir projede herhangi bir problemle karşılaşmamak, tahmin edersiniz ki pek mümkün değildir, ilk karşılaşılan global ölçekteki sorun, uçak krizi oldu. Aslında sadece projeyi ilgilendirmeyen, ayrıca mücbir sebepler arasında sayılan, iki ülke arasındaki her türlü resmi ilişkiyi etkileyen bu krizin yarattığı belirsizlik ortamı ve beraberinde getirdiği sertliği kısa olan bir dönem yaşadık. Neyse ki bu periyot işin aksamasına sebep olmadı. Bunun dışında geniş ölçekli sayabileceğimiz kronikleşmiş bir proje dokümanı problemimiz var. Daha önce de belirttiğim gibi uygulama projelerinin hazırlanması kontratımız dahilinde değil. Bunlar işveren tarafından temin edilmekte, işverenin yaşadığı aksaklıklar, eksikler ve projelerdeki uyumsuzluklar imalat hızını etkileyecek seviyelere ulaşmıştı. Bu sorunu aşmak için ciddi adımlar atıldı, işverenle ortak çözümler üretildi. Proje teslimini hızlandırmak ve evrak kalitesini artırmak için Ant Yapı bünyesinde hatırı sayılır bir ekip kuruldu. Teslimat ve gerekli proje koordinasyon çalışmaları halen Ant Yapı desteğiyle yürütülmekte. Bunun iş akışını önemli ölçüde hızlandırdığını söyleyebiliriz.

Bu, Ant Yapı’nın ilk havaalanı projesi... Bir havaalanının inşa edilişi hangi açılardan diğer yapılarınkinden farklı? Özel kurallar, mevzuat, malzemeler, teknikler veya farklı işbirlikleri söz konusu mu?
Terminal dışında, üst geçit yol işini de yapıyoruz. Her ikisi için de başta yapısal imalatlar olmak üzere neredeyse her imalat, çok hassas testlerle denetleniyor. Özellikle ard-germe dizaynına sahip üst geçit yol projesinde attığımız her adımın doğruluğunu çeşitli testlerle kanıtlayarak, bir sonraki imalata devam edebiliyoruz. Mesela kolon filizlerinin araları teker teker ölçülüp “as-built” projeleri hazırlanıyor, hata payı ise oldukça katı bir şekilde 5 mm...

Yapılan her imalatın miktarı çok fazla, imalat tipi ve malzeme çeşitliliği çok. Amerika’dan Çin’e kadar pek çok ülkeden malzeme ve ekipman getirdik, pek çok kontrata imza attık. Bu çeşitlilikten elektro-mekanik sistemler için de söz edebiliriz. Hepimiz yerden ısıtmayı biliriz, ancak pek duymadığımız bir de yerden soğutma var. Havalimanının çeşitli bölgelerinde yaz aylarında ortam sıcaklığını korumak için bu sistemden faydalanılacak.

Kolay kolay rastlanmayacak bazı yapısal çözümleri de tecrübe ettik. Mesela 64 metre uzunluğunda ve 120 ton ağırlığında çelik makaslarımız vardı. Hem imalatı hem montajı oldukça ağır bir iş. Geçici rampalar, çelik güçlendirmeler yapıldı, binanın içine mobil vinçler yerleştirilerek bu makaslar yerlerine 90 günde monte edildi.

Tabii bir de kiralık veya devlet organlarına ait bazı alanlar bulunmakta. Bunların teslimi binanınkinden bağımsız ve her birinin ayrı teslim tarihi var. Buralarda hizmet edecek sistemlerin ve imalatların koordinasyonu, ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte ayrıca yürütülüyor.

Projeyi ne zaman tamamlayacaksınız? Teslimat tarihi ne zaman?
Mevcut kontratımızda terminal için iş bitiş tarihi 2018 sonu olarak tanımlı. Göstergeler terminalin fiziksel olarak daha erken biteceğine işaret ediyorlar. Planımız da o şekilde. Ancak terminal binasından tam olarak ayrılmamız yine 2018 sonu olacak. Üst geçit yol projesinin teslim tarihi ise daha farklı. Çalışmakta olan bir havalimanına hizmet edecek bir proje bu. Mevcut terminalin trafik akışını engellemeyecek şekilde geçici yollar ve altyapı çalışmalarıyla birlikte yürüttüğümüz bir iş. 2019 sonunda teslim edilecek.
Bize vakit ayırdığınız için çok teşekkürler...