Dövizdeki artış gayrimenkul sektörünü nasıl etkiledi?

Türkiye’nin en dinamik sektörü gayrimenkul, döviz kuru ve faiz oranlarındaki artışlardan nasıl etkileniyor? 

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Aziz Torun, yabancıya satışların artırılması ve finansman olanaklarının geliştirilmesi üzerinde duruyordu. 

2013, 2014, 2015 yıllarının ilk 6 ayında, sırasıyla 565 bin, 540 bin, 635 bin adet satış gerçekleşen gayrimenkul piyasasında, yıl sonu tahmini 1 milyon 200 bin adedi buluyor. 

Üretim tarafı ise tartışmalı. Torun gayrimenkul üretiminde artış olduğunu söylerken, İstanbul’un payının düştüğünü vurguluyordu. Konuyu açayım. 

İSTANBUL’UN PAYI DÜŞÜYOR 

GYODER Başkan Yardımcısı Haluk Sur, İstanbul’un konut satışlarında yüzde 25’lerde olan payının yüzde 20-21 seviyelerine gerilediğini söylüyor. 

İnşaat sektöründe yılın ilk çeyreğinde açıklanan yüzde 3.5 oranında gerileme içinde, gayrimenkulün payını tam olarak bilmiyoruz. 

Gayrimenkul üretimi açısından elimizdeki belki de en somut veri, TÜİK’in yapı izin istatistikleri olabilir. Buna göre 2015 yılının ilk üç ayında, bir önceki yıla göre belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 47.5, yüzölçümü yüzde 44.5, değeri yüzde 40.2, daire sayısı yüzde 41.2 oranında azaldı.

MALİYETLER YÜKSELDİ 

Sektörde bugünlerde hesap makinelerinde yapılan mesai, iş makinelerinin önüne geçiyor. 

Dolar kurunun artmasıyla birlikte yükselen maliyetlere, belirginlik kazanan erken seçim faturası da eklenmesi sürpriz olmayacak. 

Sektör bugünlerde, 8-10 Eylül’de düzenlenecek Dubai Cityscape Global 2015 Fuarı’na odaklanıyor. 

Türkiye’nin önde gelen inşaat şirketleri, “gözde” projelerini bu fuarda yabancı alıcılara tanıtacaklar. 

Türk bankaları da, yabancıya konut kredisi pazarlamak için Dubai’de olacaklar. TL bazlı kredi maliyetleri artan bankalar, yabancılara satacakları kredilerle paçal bir maliyet oluşturma gayretine giriyorlar. 

Yabancıya satışlar oransal olarak gayrimenkul satışlarında yüzde 1’leri geçmese de, taşıdığı potansiyel göz ardı edilmiyor. 

DUBAİ’YE YÜKLENDİLER 

2014 yılının ilk 6 ayına göre, 2015 yılının aynı döneminde yabancıya satılan konut sayısı yüzde 22 oranında artarak 10 bin 353’e ulaşmıştı. 

Soru şu: Yabancılara geçen yıl 3.8 milyar dolarlık satış yapan sektör, 2015 yılı sonunda 5 milyar doları yakalar mı? 

Haluk Sur, Türkiye’de markalı konutların toplam gayrimenkul pazarında  TOKİ  ile birlikte aldığı payın yüzde 15’i geçmediğini, TOKİ’yi bu hesabın dışında tutarsak markalı konut oranının yüzde 6’ya kadar gerilediğini söylüyor. Sektörde markalı konut üreten firma sayısının 50’yi geçmediğini göz önüne alırsak, dünyadan 266 firmanın katıldığı Cityscape’e, Türkiye’den 40 firmanın yaptığı katılım rezervasyonu, “rekabetin” sınır ötesine çıktığına işaret ediyor. 

GYODER’in Dubai için hazırladığı İngilizce-Arapça “Gayrimenkul Rehberi” kitabıyla gitmesi, sektörde kurumsal hamleleri öne çıkarıyor. Kamunun, gayrimenkul sektörüyle aynı iştahı taşıyıp taşımadığını mevzuatta sağlanacak kolaylıklar gösterecek.

Habertürk/Serpil Yılmaz