Emekli olmadan kıdem tazminatı alınabilir mi? İşte merak edilen o yanıt

SİGORTASIZ ÇALIŞTIRAN İŞVEREN İLE SULH YAPARAK HİZMET TESPİTİ YAPILABİLİR Mİ?

Arkadaşım 1980 doğumlu, 1998’de tezgahtar olarak İzmir’de bir işe girmiş. “Sen çıraksın, çıraklara sigorta yapılmıyor” denilerek sigortası yapılmamış. 2001’e kadar burada sigortasız çalışmış, sonra 2001’de sigorta yapmışlar. Bir süre çalıştıktan sonra askere gitmiş, dönüşte aynı yerde çalışmaya devam etmiş.

Sigortasız çalıştırılmasından dolayı EYT’den yararlanamayacak. Bazı makalelerde, dava açtığı takdirde mahkemenin hak düşürücü süreye takılmayacağı, dolayısıyla sigorta başlangıcını 1998’e çekebileceği söyleniyor. Ancak, aynı işyerinde şu anda kendisi ile birlikte abisi ve yengesi de çalıştığı için işten çıkartılmalarından korkuyor. İşyeriyle sulh yoluyla anlaşması, çıkacak cezayı kendisinin ödemesi mümkün mü? Bu konuda ne yapabiliriz? (Resul K.)

Hizmet tespiti davalarında normalde beş yıllık hak düşürücü süre uygulanıyor. Davanın, işten ayrıldıktan sonra beş yıl içinde açılması gerekiyor. Ancak, sigortasız çalıştırılan bir işyerinde sonradan sigorta yaptırılarak çalışmaya devam edilmişse hak düşürücü süre uygulanmıyor. Bununla birlikte, bu şekilde dava açılabilmesi için kesintisiz çalışılmış olması gerekiyor. Askerlik işe ara verilmiş sayılmıyor. Çünkü mecburi hizmet nedeniyle kesilmiş kabul ediliyor.

Arkadaşınızın hizmet tespit davası açmasının önünde bir engel bulunmuyor. Ancak, dava açtığında sigortasız çalıştırıldığını da kanıtlaması gerekiyor. Davayı kazandığında işverenden 1998 – 2001 arasındaki primler faiziyle birlikte tahsil edilir. Ayrıca idari para cezaları uygulanır. Parasal yaptırımları arkadaşınız üstlense bile işverenin böyle bir anlaşmaya yanaşacağını düşünmüyorum.

KAMUDAN İSTİFA EDEREK AYRILAN KİŞİ 3600 EK GÖSTERGEDEN YARARLANABİLİR Mİ?
Kamuda avukat olarak çalışmakta iken 20 yıllık hizmetin ardından istifa edip serbest avukatlığa geçtim. Ayrıldığımda 1/1’e geldiğim için 3600 ek göstergeye hak kazanmıştım. İsteğe bağlı olarak veya başka bir şekilde Emekli Sandığı prim ödemeleri yaparak 3600 ek gösterge hakkından yararlanarak emekli olabilir miyim? (Uğur B.)

Birden fazla statüde çalışması olanların hangi statüden emekli olacağı, son 2520 günlük (7 yıl) primin en çok hangi statüde olduğuna göre değişir. En az 1261 gün Emekli Sandığı’na tabi çalışmanız yoksa Emekli Sandığı’ndan emekli olamazsınız.

İsteğe bağlı sigorta ile Emekli Sandığı’na prim ödemesi yapamazsınız. Emekli Sandığı’ndan emekli olarak 3600 ek göstergeden yararlanabilmeniz için memuriyete dönmeniz ve en az 3.5 yıl çalışmanız gerekir.