Ercan İnan'dan gayrimenkul sertifikası değerlendirmesi!

Türkiye’de çok ciddi bir gayrimenkul furyası yaşandıktan sonra ekonomik büyümenin de yavaşlaması ile birlikte frene basıldı. Markalı konutların sadece üst gelir grubuna hitap etmesi, arsa fiyatlarının yüksekliği nedeniyle orta gelirlilere konut üretmekte yaşanan sıkıntılar yeni bir enstrüman olarak gayrimenkul sertifikasının denenmesine neden oldu.

Madem ev alma hayali kuranlar bir anda 500-600 bin liraları veremiyordu, o zaman metrekare metrekare alabilirlerdi. Tabii işin aslında bu enstrümanın ev alma hayali kurup alamayandan çok ev satma hayali kuran ancak satamayan müteahhidin işine yarayacağını da gözden kaçırmamak lazım.

Ev almak isteyen ya da ev satmak isteyen... Herkesin amacı farklı olsa da Park Mavera 3 projesi ile start alan ilk gayrimenkul sertifikasının çok önemli bir misyonu vardı.

Zira Park Mavera 3 sadece kendi projesinin finansmanını sağlamayacak, bundan sonra Borsa’da sertifika satacak inşaat şirketlerine de referans olacak.

İlk hafta hisse performansına baktığımızda daha ilk dakikadan itibaren büyük bir hayal kırıklığı dikkati çekti. Adeti 42.5 TL’den halka arz edilen hisse ilk işlem gününden itibaren o fiyatı bir daha görmedi. Dün de işlemlerin büyük bölümünün 39.00 liradan geçtiğini görünce merak edip sordum. Öyle ya ev alma hayali ile sertifika alanlar neden daha siftah bismillah sertifikasını üstelik yüzde 10’a yakın kaybı göze alarak satar ki?

TOKİ'den gayrimenkul sertifikası ihracı ile ilgili açıklama!

32 liralık iskonto

Bu işte bir tuhaflık olduğu belliydi.

Nitekim bazı büyük oyunculara iskontolu gayrimenkul sertifikası satıldığını duydum. Satışlar 32.00 liraya kadar dahi yapılmış. Ortalaması 37.5 TL olmuş.

Tamam bir projeden bir tane değil de 20 tane daire alana ciddi indirim yapılır da Borsa’dan sertifika alacak olana aynı indirimi yapmak hiç mantıklı değil.

Çünkü dediğim gibi bu ilk sertifika arzı ve sonra geleceklere de referans olacak. Ya iyi bir referans olacak, pek çok inşaat şirketi bu enstrümanı kullanıp satışlardaki tıkanıklığı aşacak ya da kötü referans olacak, bu silah daha kullanılamadan elde patlayacak...

Bu gayrimenkul sertifikasında alım satım dengesinin iyi yönetilmesi gerekiyor. Bazı müteahhitler projeyi yapar satar ve ‘Sattım kurtuldum’ der. Sertifika olayı öyle değil. ‘Sattım kurtuldum, bundan sonra Borsa performansı beni ilgilendirmez’ diyemezsiniz...

Yeni katılanlar ders alıyorlar

Borsa’da yıllardır süregelen bir oyun var. Zaten küçük yatırımcı sayısının her geçen yıl azalması da bu yüzden.

Halka arzda konsorsiyum lideri olan Vakıf Yatırım’ın paylaştığı bilgilere göre, gayrimenkul sertifikasının halka arzında, toplam 143 milyon 242 bin 425 lira değerindeki her biri 42.50 lira olan 3 milyon 370 bin 410 adet gayrimenkul sertifikası satışı gerçekleştirildi. Halka arza toplam 5 bin 244 adet bireysel yatırımcı 2 milyon 141 bin 506 adet sertifika talebinde bulunurken, 5 bin 38 yatırımcının talebi karşılanarak 1 milyon 775 bin 842 adet sertifikanın bireysel yatırımcılara satışı yapıldı. Diğer taraftan 41 kurumsal yatırımcının 2 milyon 64 bin 568 adet talebine karşılık 39 kurumsal yatırımcıya 1 milyon 594 bin 568 adet sertifikanın  satışı yapıldı. Ortalama talep büyüklüğü 17 bin lira oldu. Yani ev hayali kuranlar şimdilik 17 bin liralık yatırım yaparak bu hayale bir başlangıç yaptılar.

Bir başka önemli nokta ise gayrimenkul sertifikası sayesinde Borsa’nın  1.400 yeni yatırımcısı olmuştu. Yani 1.400 kişi hayatında ilk kez yatırım hesabı açtırdı ve Borsa’dan kağıt aldı. Talebin yüzde 55’i Anadolu’dan geldi. Sermaye piyasalarında yeni açılımlar için heyecan verici bir başlangıç. Ancak sanırım bu yeni  yatırımcılar da Borsa’nın karanlık yüzünü görecekler. ü

Vatan /Ercan İnan